Zapalenie mięśnia sercowego – objawy i leczenie
Zapalenie mięśnia sercowego to w pewnym uproszczeniu stan zapalny tkanek mięśniowych serca. Są one ogólnie określane jako mięsień sercowy, a ich funkcją jest zapewnienie mobilności serca.
Mięsień sercowy regularnie kurczy się, by rozprowadzać krew po wszystkich komórkach Twojego organizmu. Następnie rozkurcza się, aż serce znów zacznie się zapełniać „zasysając” krew.
Jeśli jednak wystąpi u Ciebie zapalenie mięśnia sercowego wywołane na przykład przez stan zapalny, ta funkcja pompowania nie jest już tak skuteczna i wydajna, co może przekładać się (i z reguły tak właśnie się dzieje) na różnego rodzaju uszkodzenia komórek ciała i obniżenie ich wydajności.
Oczywiście jest to sytuacja stanowiąca znaczące zagrożenie dla Twojego zdrowia. Nie ma obecnie zbyt precyzyjnych danych określających odsetek ludzi, u których występuje zapalenie mięśnia sercowego. Wynika to z faktu, że zapalenie serca w wielu przypadkach nie powoduje żadnych objawów. Jednak może wystąpić w każdym wieku, nawet u dzieci!
W naszym dzisiejszym artykule zaprezentujemy Ci garść podstawowych informacji na temat tej choroby, a także sposobów postępowania i leczenia. Zapraszamy zatem do lektury!
Przeczytaj również: Serce człowieka – pompa, o którą trzeba dbać
Zapalenie mięśnia sercowego – jaka jest jego główna przyczyna?
W co najmniej 50% przypadków przyczyną rozwoju stanu zapalnego mięśnia sercowego jest standardowe i bardzo typowe wręcz zakażenie się wirusem, grzybami, pasożytami lub bakteriami. Często pojawia się ono na przykład po biegunce, przeziębieniu lub grypie.
Inne typowe przyczyny tej choroby obejmują między innymi:
- Reakcję alergiczna na leki
- Narażenie się na oddziaływanie pewnych szkodliwych elementów środowiska, takich jak metale ciężkie
- Promieniowanie
- Procesy autoimmunologiczne powodujące stany zapalne
Ponadto niektóre choroby, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów, gorączka reumatyczna i toczeń są również podawane jako możliwe przyczyny zapalenia mięśnia sercowego. Czasami jednak ustalenie dokładnej przyczyny tej choroby jest po prostu niemożliwe.
Proces rozwoju zapalenia mięśnia sercowego
Twoje ciało reaguje na zapalenie mięśnia sercowego poprzez aktywację układu odpornościowego. To właśnie on wysyła odpowiednie przeciwciała do walki z czynnikiem powodującym stan zapalny. Jednak substancje chemiczne wytwarzane przez te komórki mogą także negatywnie wpływać na mięsień sercowy, uszkadzając jego zupełnie zdrowe tkanki.
Jeśli wiele komórek serca ulegnie uszkodzeniu w krótkim czasie, wynikiem tego jest osłabienie i silny stan zapalny serca. Gdy ten proces zachodzi bardzo szybko, może wystąpić niewydolność serca. Jej efektem może być nawet nagły i niespodziewany zgon.
Na szczęście serce samo się stopniowo regeneruje. Robi to, zastępując uszkodzone lub martwe komórki mięśnia sercowego nowymi, pozostawiając jednak blizny po starych uszkodzeniach.
Tkanka, z której zbudowane są te blizny, jest nieelastyczna i nie bierze udziału w procesie pompowania krwi. Redukuje tym samym ogólną wydajność układu krążenia. Gdy taka blizna jest bardzo rozległa, może powodować zastoinową niewydolność serca lub rozszerzone kardiomiopatie.
Symptomy wskazujące na zapalenie mięśnia sercowego
Objawy wskazujące na zapalenie mięśnia sercowego są bardzo nieregularne i trudne do zauważenia na co dzień. W rzeczywistości w niektórych przypadkach choroba ta może nawet nie wykazywać żadnych objawów.
Tak czy inaczej, należy pamiętać, że zarówno ostre zapalenie mięśnia sercowego, jak i przewlekłe zapalenie mięśnia sercowego może mieć swoje własne objawy. Ostra postać tej choroby serca daje objawy podobne do typowej niewydolności tego organu.
Najważniejsze symptomy, na które należy zwrócić uwagę to:
- Silny i ostry ból w klatce piersiowej za mostkiem
- Częstoskurcz (tachykardia)
- Niebieskawe przebarwienie skóry i błon śluzowych lub ogólna bladość skóry
- Skrócenie oddechu
- Kołatanie serca
- Zapalenie wątroby i śledziony
- Zjawisko zatrzymania płynów w organizmie
Objawy choroby o charakterze przewlekłym są mniej oczywiste i trudniejsze do zauważenia. Ogólnie rzecz biorąc, u osób cierpiących na przewlekłe zapalenie mięśnia sercowego występuje uczucie słabości i zaniku energii, poczucie chronicznego zmęczenia i duszności przy minimalnym wysiłku, zmiany w apetycie, ból kończyn i utrata wagi.
Przeczytaj również: Choroby serca – 8 oznak, których nie należy lekceważyć
Diagnoza i leczenie tej choroby
Rozpoznanie tej choroby jest dosyć trudne. Jej objawy bowiem nie są zbyt specyficzne i dlatego też można je łatwo pomylić z innymi chorobami.
Zazwyczaj pierwszą rzeczą, jaką robią lekarze w takim przypadku, jest wykonanie pełnych badań klinicznych, które mają na celu sprawdzenie występowania określonych objawów i zebranie od pacjenta informacji o ostatnich infekcjach.
Jeśli istnieje jakiekolwiek podejrzenie występowania tej choroby, lekarz może zlecić wykonanie prześwietlenia klatki piersiowej tak, aby określić czy w płucach pacjenta znajduje się płyn. Jednak najczęstszą procedurą jest zlecenie wykonania elektrokardiogramu lub echokardiogramu.
Obie te metody pozwalają na szczegółowe zbadanie funkcjonowania serca i wykrycie ewentualnych nieprawidłowości.
Najdokładniejszą metodą diagnozy jest biopsja endomiokardialna. Wyniki tego badania są rozstrzygające, ponieważ ten test bezpośrednio pokazuje, czy serce osoby badanej objęte jest przez zapalenie mięśnia sercowego i ogólnie stan zapalny.
Biopsja endomiokardialna jest zwykle zlecana wtedy, gdy podejrzewa się przewlekłą odmianę tej groźnej dla zdrowia i życia choroby.
Ostre zapalenie mięśnia sercowego ustępuje samo w większości przypadków. Serce samoczynnie się regeneruje, nie pozostawiając przy tym właściwie żadnych efektów ubocznych.
Czasami jest to jednak proces bardzo skomplikowany i długotrwały, który w efekcie może doprowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych lub nawet śmierci. W innych przypadkach jego wynikiem może być trwała niewydolność serca. Wszystko zależy od stanu zdrowia pacjenta i wielu innych czynników, które spowodowały tę chorobę.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Cardiomyopathy. (n.d.)
bhf.org.uk/heart-health/conditions/cardiomyopathy.aspx - How is cardiomyopathy treated? (2016, June 22)
nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/cm/treatment - Mayo Clinic Staff. (2015, March 17). Cardiomyopathy
mayoclinic.org/diseases-conditions/cardiomyopathy/basics/definition/con-20026819 - Ramaraj, R., & Sorrell, V. L. (2009, May). Peripartum cardiomyopathy: Causes, diagnosis, and treatment. Cleveland Clinic Journal of Medicine, 76(5), 289-296
ccjm.org/index.php?id=107937&tx_ttnews[tt_news]=362001&cHash=6e24c6981c0a99e5b7c61e2d60d5870a
- Cardiomyopathy. (n.d.)