Sprawność mózgu - czy to prawda, ze cukier ją poprawia?
Do całkiem niedawna uważano jeszcze następujące zdanie za prawdziwe: „cukier poprawia sprawność mózgu”. Jednak najnowsze badania podważają to twierdzenie. Wiemy, że nasz własny organizm ma bardzo skuteczne mechanizmy dostarczania glukozy do mózgu, nawet bez spożywania cukru.
Oczywiście każdy z nas chce dbać o sprawność mózgu. Przeczytaj ten artykuł, a nie będziesz więcej popełniać typowych błędów w tej dziedzinie.
Funkcjonowanie mózgu zależy od ciągłego dostarczania glukozy z krwiobiegu. Dzięki temu, ten ważny organ może utrzymywać swoją aktywność. Dlatego właśnie mózg konkuruje z resztą narządów organizmu o glukozę, gdy jej poziom spadnie. Gdy jednak zachodzi taki przypadek, występują następujące mechanizmy:
- Po pierwsze, glukoza jest ekstrahowana z krwi.
- Po drugie, ilość glukozy, którą otrzymują pozostałe komórki organizmu, jest ograniczona.
Z drugiej strony, jeśli poziomy glukozy we krwi spadną z powodu deficytu wkładu egzogennego, uruchamiane są mechanizmy wewnętrznego pozyskiwania tego składnika odżywczego.
Główny mechanizm nazywa się glukoneogenezą i polega na tworzeniu glukozy z białek i kwasów tłuszczowych. Jest to skuteczny mechanizm, który pozwala utrzymać glikemię na czczo, w czasie postu lub w przypadku braku stałego spożycia węglowodanów.
Zobacz także: Czym zastąpić cukier – osiem naturalnych alternatyw
Spożycie cukru a sprawność mózgu w zakresie pamięci
Istnieją badania, które wiążą podawanie cukru z poprawą funkcjonowania pamięci krótkotrwałej. Zwykle polegają one na spożyciu słodkiego napoju przed zleceniem zadania umysłowego. Wyniki pokazują, że po podaniu glukozy osoby dobrze reagują i lepiej sobie radzą z intensywnymi zadaniami umysłowymi.
Do niedawna eksperci twierdzili, że mózg działa optymalnie przy 25 gramach glukozy krążącej w krwioobiegu, co stanowi mniej więcej tyle, ile zawiera jeden banan. Jednak najnowsze artykuły stwierdzają, że osoby z lepszą tolerancją glukozy mają lepsze wyniki dotyczące pamięci.
Ta sytuacja ma radykalne znaczenie w przypadku osób chorych na cukrzycę, w której rozwija się oporność na insulinę, która nie pozwala na dobrą tolerancję glikemii. Organizm ma zatem bardzo skuteczne mechanizmy zdolne do uzyskiwania glukozy z białek i kwasów tłuszczowych w celu utrzymania stałego poziomu glukozy we krwi. W ten sposób osiąga się prawidłowe ilości dostarczanej glukozy na poziomie mózgu i zapewnia się poprawną wydajność poznawczą i normalną sprawność mózgu.
Z drugiej strony jasne jest, że również odpowiednie nawodnienie odgrywa ważną rolę w zdolnościach poznawczych. To tłumaczy fakt, że lekko odwodniona osoba uzyskuje gorsze wyniki pod względem pamięci, koncentracji, uwagi itp.
Rafinowany cukier, gorszy niż złożone węglowodany?
Istnieją artykuły, które twierdzą, że spożycie rafinowanego cukru powoduje krótkotrwałą utratę pamięci po posiłku. Ponadto takie skoki glukozy są związane z zaburzeniami poznawczymi i pojawieniem się złożonych chorób.
Z drugiej strony również syndrom ADHD dużo częściej występuje u nastolatków, którzy mają dietę bogatą jednocześnie w tłuszcze nasycone i rafinowane cukry, w porównaniu do osób prowadzących zdrowszą dietę.
Przeczytaj również: Węglowodany – bo to o nie chodzi w diecie!
Pokarmy, które zwiększają sprawność mózgu
Chociaż prosty cukier może negatywnie wpływać na funkcje poznawcze, istnieją inne składniki odżywcze, które mogą poprawić funkcjonowanie i sprawność mózgu. Przykładem jest kofeina, która służy jako naturalny środek pobudzający i pomaga poprawić i utrzymać zdrowie mózgu.
Również azotyny obecne w pokarmach, takich jak buraki, zwiększają rozszerzenie naczyń krwionośnych, a zatem poprawiają przepływ krwi do mózgu. Główną konsekwencją tego faktu jest większy udział składników odżywczych na poziomie mózgu i wzrost zdolności poznawczych.
Ponadto niektóre witaminy, takie jak na przykład witamina C, mogą mieć wpływ na wydajność i zdrowie mózgu. Pomaga to w szczególności zapobiegać pogorszeniu występującemu u osób cierpiących na Alzheimera.
Wniosek: czy cukier poprawia sprawność umysłową?
Chociaż glukoza jest głównym paliwem w mózgu, egzogenny udział tego składnika odżywczego nie jest konieczny do zapewnienia jego prawidłowego funkcjonowania. Organizm ludzki o ma bardzo skuteczne mechanizmy pozyskiwania glukozy, które zapewniają utrzymanie funkcji mózgu.
W rzeczywistości duże spożycie cukru prostego wiąże się z pogorszeniem funkcji poznawczych i rozwojem złożonych chorób. Dlatego w celu poprawy wydajności mózgu najlepiej spożywać na przykład pokarmy bogate w kofeinę i azotyny.
Czy zatem cukier poprawia sprawność umysłową? Nie, wręcz przeciwnie.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Mergenthaler P., Lindauer U., Dienel GA., Meisel A., Sugar for the brain: the role of glucose in physiological and pathological brain function. Trends Neurosci, 2013. 36 (10): 587-97.
- McLellan TM., Caldwell JA., Lieberman HR., A review of caffeine’s on cognitive, physical and occupational performance. Neurosci Biobehav Rev, 2016. 71: 294-312.