Rodzaje niepełnosprawności i ich charakterystyka

Wszystkie rodzaje niepełnosprawności wiążą się z ograniczeniami, które można zmniejszyć, jeśli zapewni się odpowiednie narzędzia. Upośledzenie jest przeszkodą, ale to nie znaczy, że nie da się jej przezwyciężyć.

Tak jak ludzie mają różne zdolności, istnieją również różne rodzaje niepełnosprawności. Wszystkie łączy to, że implikują ograniczenie uczestnictwa w jakiejś dziedzinie lub działania w sferze ludzkiej.

Co więcej, wszystkie rodzaje niepełnosprawności są wynikiem upośledzenia lub dysfunkcji niektórych narządów. Staje się to przeszkodą w prowadzeniu działań w taki sam sposób, jak robią to osoby bez niepełnosprawności.

Istnienie ograniczeń nie oznacza jednak, że jednostki muszą tłumić pewne obszary życia. We wszystkich rodzajach niepełnosprawności możliwe jest być aktywnym i uczestniczyć w życiu społecznym, o ile zapewnione są ku temu warunki.

Rodzaje niepełnosprawności – 6 przykładów

Różne rodzaje niepełnosprawności oznaczają pewne ograniczenie, ale nie przeszkodę w wykonywaniu różnych czynności.

Istnieją różne typy niepełnosprawności, w zależności od rodzaju ograniczeń, jakie implikują. Innymi słowy, klasyfikujemy niepełnosprawności według obszaru życia, którego dotyczą. Z tego punktu widzenia rozróżniamy poniższe typy.

1. Niepełnosprawność fizyczna lub ruchowa

Niepełnosprawność fizyczna lub ruchowa to taka, w której występuje całkowite lub częściowe zmniejszenie mobilności jednego lub więcej członków ciała. Powoduje to trudności w wykonywaniu czynności wymagających umiejętności motorycznych.

Ten stan może być trwały lub przejściowy. Istnieje kilka rodzajów niepełnosprawności ruchowej. Oto niektóre z nich:

• Monoplegia. Paraliż występuje tylko w jednej kończynie.
• Paraplegia. Osoba traci zdolność chodzenia.
• Tetraplegia. Wpływa na ruchliwość kończyn górnych i dolnych.
• Hemiplegia. Wpływa na ruchomość jednej strony ciała.
• Rozszczep kręgosłupa. Uniemożliwia lub utrudnia ogólny ruch osoby.
• Dystrofia mięśniowa. Napięcie mięśni jest słabe, a tkanka z czasem zanika, co bardzo utrudnia ruch.
• Porażenie mózgowe. Ma to związek z poważnymi niedoborami motorycznymi, które obejmują powolność, sztywność, pobudzenie, paraliż itp.
• Amputacja. Utrata części ciała ogranicza aktywność człowieka.

2. Niepełnosprawność sensoryczna

Niepełnosprawność sensoryczna odnosi się do upośledzenia jednego lub więcej zmysłów. Głównym efektem jest zmniejszenie zdolności do pozyskiwania informacji z otoczenia – w tej kategorii wyróżniają się dwa rodzaje niepełnosprawności:

• Niepełnosprawność widzenia odpowiada utracie lub pogorszeniu wzroku. To dzięki wzrokowi uzyskuje się 80% informacji z otoczenia. Dlatego to ograniczenie powoduje poważne zmiany w życiu danej osoby.
• Upośledzenie słuchu: w tym przypadku mówimy o utracie lub zmniejszeniu funkcjonalności układu słuchowego, co prowadzi do trudności w dostępie do mowy i języka. To z kolei oznacza przeszkody w komunikacji, a czasem w nauce.

3. Niepełnosprawność intelektualna

Kolejnym rodzajem niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna. Występuje, gdy dana osoba ma trudności lub ograniczenia w swoich zdolnościach poznawczych. Obejmują one przetwarzanie informacji, percepcję, pamięć, uwagę, rozwiązywanie problemów itp.

Bardzo często osoby z tego rodzaju niepełnosprawnością mają trudności z życiem i pracą w społeczności. Ponadto istnieją różne stopnie dotkliwości: ograniczenia mogą być łagodne, umiarkowane, poważne lub głębokie.

4. Niepełnosprawność psychospołeczna

Niepełnosprawność psychospołeczna występuje wtedy, gdy pojawiają się zaburzenia myślenia, odczuwania lub odnoszenia się do innych. Niedociągnięcia te muszą być intensywne i stałe, aby można je było uznać na schorzenie.

Niestety jest to jeden z rodzajów niepełnosprawności, który niesie największe piętno w społeczeństwie. Nie ma wystarczającej wiedzy na ten temat i dlatego istnieją nieuzasadnione obawy związane z tymi ograniczeniami. To jeszcze bardziej utrudnia postęp osobom z tego rodzaju niepełnosprawnością.

5. Niepełnosprawność trzewna

Jest to jeden z rodzajów niepełnosprawności, z których jesteśmy najmniej świadomi, choć jest też jednym z najczęstszych. Niepełnosprawność trzewna odnosi się do przypadków, w których dana osoba ma braki w funkcjonowaniu narządu wewnętrznego.

Na przykład niepełnosprawność trzewna obejmuje takie powszechne choroby jak cukrzyca i zaburzenia funkcji serca. Te niepełnosprawności warunkują i ograniczają życie tych, którzy na nie cierpią oraz utrudniają uczestnictwo w społeczności.

6. Wielorakie niepełnosprawności

Niepełnosprawność sprzężona odnosi się do przypadków, w których jednocześnie występują dwie lub więcej niepełnosprawności. Na przykład, gdy dana osoba ma jednocześnie niepełnosprawność ruchową i intelektualną.

W takich przypadkach mogą występować różne stopnie nasilenia jednej i drugiej niepełnosprawności. To nie tylko suma ograniczeń, ale raczej interakcja między nimi, która w każdym przypadku generuje bardzo konkretne wyniki.

Niepełnosprawność to wyzwanie

Ogólnie rzecz biorąc, każdy z różnych rodzajów niepełnosprawności jest indywidualnym wyzwaniem dla osoby, która na nią cierpi – ale jest to również wyzwanie dla społeczeństwa. Jednak ograniczenia nie muszą oznaczać wykluczenia ani tego, że dana osoba nie może uczestniczyć w społeczeństwie i żyć pełnym i szczęśliwym życiem.

Bez względu na rodzaj niepełnosprawności, zawsze możemy zrobić coś, aby zmniejszyć wpływ ograniczeń. Wymaga to jednak współpracy osoby niepełnosprawnej, jej otoczenia, systemu opieki zdrowotnej, a przede wszystkim społeczeństwa.