Przewlekła i ostra biegunka: przyczyny i leczenie

Zarówno ostra, jak i przewlekła biegunka są bardzo nieprzyjemnymi problemami trawiennymi, które mogą mieć również inne objawy.

W większości przypadków biegunka jest definiowana, jako nagła zmiana regularności wypróżniania się, odmienna od normalnego rytmu danej osoby. W poniższym artykule opowiemy o tym, czym jest przewlekła i ostra biegunka. Różnią się one od siebie pod względem ich przyczyn i sposobów leczenia.

Ostra biegunka zdarza się najczęściej i trwa krócej niż dwa tygodnie. Przewlekła biegunka trwa ponad czternaście dni, a jej pochodzenie jest wieloczynnikowe.

Przewlekła i ostra biegunka

Biegunka przewlekła

W przeciwieństwie do biegunki przewlekłej, ostra odmiana tego schorzenia jest zwykle wywoływana przez czynnik zakaźny. Przewlekła biegunka jest częstym problemem, zarówno podczas podstawowych konsultacji medycznych, jak i w specjalistycznych klinikach.

Jak już zapewne wiesz, choroba ta jest definiowana jako dowolna znacząca zmiana szybkości ruchu jelit. Zmiany te są oceniane na podstawie wcześniejszych wypróżnień pacjenta. Można je oceniać w zależności od objętości, częstotliwości wypróżnień lub zmian w konsystencji.

Przyczyny

W przeciwieństwie do ostrej biegunki – którą omówimy później – przewlekła biegunka jest zawsze nieprzyjemna i szkodliwa dla organizmu. Ogólnie rzecz biorąc oznacza ona, że nastąpiła zmiana transportowania wody w jelitach.

Dlatego też zmniejszenie spożywania wody nawet o 1% może być przyczyną tego typu biegunki. Stąd wiadomo, że przewlekła biegunka nie jest zakaźna. Może ona jednak być również spowodowana pasożytami odpowiedzialnymi za długotrwałe objawy lub infekcje u pacjentów z obniżoną odpornością.

Przewlekła biegunka jest zwykle manifestacją innych chorób. Są to między innymi:

• Rak jelita grubego
• Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
• Choroba Crohna
• Cukrzyca
• Choroby farmaceutyczne
• Choroba Addisona

Leczenie

Leczenie przewlekłej biegunki obejmuje leczenie jej pierwotnej przyczyny. Jeśli jest ona na przykład spowodowana celiakią, pacjent powinien stosować dietę bezglutenową. Jeśli jednak biegunka jest objawem jakiejś formy zakaźnego zapalenia jelit, leczenie będzie wymagało podania antybiotyków.

Lekarze stosują ogólne, mniej specyficzne metody leczenia w trzech sytuacjach:

• Jako początkowe lub tymczasowe leczenie do momentu postawienia diagnozy.
• Gdy kilka testów diagnostycznych nie wykazało ostatecznej diagnozy.
• W przypadkach, gdy postawiono dokładną diagnozę, na którą nie ma konkretnego lub skutecznego leczenia.

Ostra biegunka

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) ostra biegunka polega na wydalaniu płynnych lub półpłynnych stolców więcej niż trzy razy w ciągu 24 godzin. W przypadku dzieci, stan ten jest trudniejszy do zidentyfikowania. Jest tak dlatego, że niemowlęta mogą wydalać kilka płynnych stolców dziennie, co wcale nie musi oznaczać, że cierpią one na biegunkę.

Ostra biegunka zakaźna obejmuje zapalenie lub dysfunkcję jelita. Zwykle jest ona spowodowana pewnym mikroorganizmem lub jego toksynami.

Biegunka trwa na ogół krócej niż 14 dni. Obejmuje ona jednak trzy lub więcej wypróżnień dziennie. Stolce są zwykle mniej spójne niż normalnie, a samo schorzenie może obejmować inne objawy, takie jak nudności, wymioty, ból brzucha i gorączka.

W przeciwieństwie do biegunki przewlekłej, ostra biegunka jest efektem własnych mechanizmów obronnych organizmu. Z tego powodu sama biegunka nie jest szkodliwa, ponieważ jej celem jest „leczenie” danej infekcji.

Przyczyny

Główną przyczyną ostrej biegunki jest infekcja. Ludzie zazwyczaj zarażają się przez zanieczyszczoną żywność lub wodę, która przechodzi przez drogę kałowo-doustną.

W większości przypadków epizody biegunki same znikają, co oznacza, że nie ma potrzeby leczenia ich. Główne mikroorganizmy będące powodem zakaźnych epizodów biegunkowych różnią się od siebie w zależności od wieku i stanu zdrowia pacjenta.

Wśród najczęściej występujących są:

• Rotawirus (u dzieci)
• Adenowirus
• Bakterie Aeromonas
• Bakterie Campylobacter jejuni
• Pałeczka okrężnicy (E. Coli)
• Bakterie Salmonella
• Bakterie ogoniastka jelitowego

Leczenie ostrej biegunki

Podstawowym celem leczenia jest zapobieganie lub poprawa poziomu odwodnienia, pozbycie się objawów i kontrola zakażeń. Powszechnie znanym sposobem leczenia wszystkich epizodów biegunki jest zastąpienie płynów. Lekarz może podawać je doustnie lub przez wenflon.

Stosowanie probiotyków jest również dobrym pomysłem. Jest tak, ponieważ zwiększają one ilość bakterii, które są dobre dla naszych jelit, pomagając w eliminacji czynników zakaźnych. To, w połączeniu ze ścisłą i lekką dietą, stanowi główną linię leczenia w przypadku ostrej biegunki.

Z drugiej strony, lek przeciwbiegunkowy, taki jak loperamid, ma tendencję do zmniejszania liczby stolców i ogranicza utratę wody i elektrolitów. Leki te zmniejszają ruchliwość jelit i spowalniają w nich ruch. Zapewniają także minimalne działanie w zmniejszeniu ilości wydzielin jelitowych. Stosowanie leków w niektórych przypadkach nie jest jednak dobrym pomysłem, ponieważ uniemożliwiają one organizmowi samodzielne, naturalne oczyszczanie.

Ważne jest także, aby wspomnieć, że leczenie antybiotykami jest dość kontrowersyjne. Większość przypadków ostrej biegunki zakaźnej jest ostatecznie łagodna i schorzenie przechodzi samo, więc nasz organizm tak naprawdę nie potrzebuje lekarstw.