Problemy z zębami u dzieci - poznaj najważniejsze z nich

Problemy z zębami u dzieci wpływają na sposób jedzenia, mówienia i żucia. Tutaj dowiesz się, które są najczęstsze, z czego wynikają i jak można je rozwiązać.

Napisane i zweryfikowane przez dentysta Vanesa Evangelina Buffa.

Ostatnia aktualizacja: 27 maja, 2022

Problemy z zębami u dzieci mogą wpływać na funkcje jamy ustnej, takie jak mówienie, żucie i jedzenie. Może to również wpłynąć na wygląd uśmiechu, powodując u najmłodszych trudności z samooceną i niepewność.

Z tego powodu bardzo pielęgnacja jamy ustnej od najmłodszych lat ma fundamentalne znaczenie. I to rodzice ponoszą za to odpowiedzialność. Dlatego powinni zwracać szczególną uwagę na prawidłowy rozwój zębów i szczęki, na ewentualne urazy błony śluzowej i ubytki w zębach.

Pomaganie dzieciom w przyswajaniu zdrowych nawyków od najmłodszych lat również należy do obowiązków dorosłych. Lepiej zapobiegać problemom stomatologicznym niż później je  rozwiązywać za pomocą bardziej uciążliwych zabiegów.

W tym artykule opowiemy, jakie są najczęstsze problemy z zębami u dzieci. Wyjaśnimy również ich przyczyny, jak je rozwiązywać i co można zrobić, aby ich uniknąć.

Co może powodować problemy z zębami u dzieci?

Istnieje wiele zmian, które mogą wystąpić w jamie ustnej najmłodszych i każda z nich ma określone przyczyny. W każdym razie istnieje szereg czynników, które mają częsty wpływ:

• Dziedziczność: kształt i rozmiar kości szczęki i zębów są zdeterminowane przez czynniki genetyczne. W niektórych przypadkach predysponują do pewnych patologii jamy ustnej.
• Płytka bakteryjna: warstwa utworzona przez resztki jedzenia i mikroorganizmy, która przylega do powierzchni zębów i błon śluzowych. Jej nagromadzenie jak również kwasy wytwarzane przez bakterie sprzyjają rozwojowi najczęstszych schorzeń.
• Dieta: wiele patologii stomatologicznych zależy od rodzaju i jakości spożywanej żywności. Wysokie spożycie produktów bogatych w cukry sprzyja rozwojowi bakterii. Z drugiej strony niedożywienie i diety ubogie w wapń mogą być również odpowiedzialne za różne problemy z zębami u dzieci.
• Dysfunkcyjne nawyki: powtarzające się nawyki, które występują u dziecka i przedłużają się w czasie, mogą wpływać na zdrowie jamy ustnej. Obgryzanie paznokci, oddychanie przez usta, ssanie kciuka, używanie smoczka lub butelki lub wkładanie języka między zęby podczas połykania to tylko niektóre przykłady tych szkodliwych nawyków.

Ubytki to główne problemy z zębami u dzieci

Próchnica to jeden z najczęstszych problemów stomatologicznych u dzieci. Choroba ta powstaje w wyniku demineralizacji zębów na skutek działania kwasów wytwarzanych przez bakterie w jamie ustnej.

Mikroorganizmy obecne w płytce bakteryjnej fermentują cukry zawarte w diecie i wytwarzają kwas, który usuwa minerały z tkanek zęba. Główne przyczyny tej chorobą maja związek z wysokim spożyciem słodkich pokarmów i złą higieną jamy ustnej.

Na początku choroby na powierzchni zębów można zobaczyć suche białe plamy. W miarę postępu zmiany stają się brązowe lub czarne, a tkanka zębowa ulega rozkładowi, powodując ubytki i szczeliny.

Próchnica zębów u niemowląt lub próchnica we wczesnym dzieciństwie jest odmianą choroby, która dotyka małe dzieci. Są to zmiany, które postępują szybko i dotyczą głównie zębów przednich. Są one spowodowane częstym spożywaniem słodkich napojów, które przyklejają się do powierzchni zębów oraz złą higieną jamy ustnej.

Powikłania próchnicy

Jeśli ta choroba postępuje i nie jest leczona, może powodować następujące powikłania u najmłodszych:

• Ból: jeśli zmiany się pogłębiają, sięgają w okolice miazgi zębowej, gdzie znajdują się zakończenia nerwowe. Powoduje to zwiększoną wrażliwość i ból w dotkniętym zębie.
• Zniszczenie: w miarę postępu choroby dochodzi do utraty tkanki zęba, a dotknięte elementy się kruszą i rozpadają. Złamane zęby mogą z koeli prowadzić do wad zgryzu i problemów z zgryzem.
• Infekcje: bakterie odpowiedzialne za próchnicę mogą powodować infekcje w zębie lub w otaczających go tkankach.
• Uszkodzenie zębów stałych: jeśli próchnica dotyczy zęba mlecznego i postępuje bez leczenia, może mieć wpływ na prawidłowe tworzenie się zęba stałego, który formuje się pod spodem.

Leczenie próchnicy u dzieci

Wybór terapii zależy od wielkości zmiany, zajętych tkanek i czasu rozwoju procesu. Jeśli próchnica zostanie wcześnie wykryta, zastosowanie fluoru i zmiana nawyków higienicznych mogą wystarczyć, aby odwrócić proces chorobowy.

Gdy już dochodzi do ubytku tkanki, konieczne jest oczyszczenie zęba i odbudowa za pomocą wypełnień przywracających kształt zęba. Zawsze należy leczyć próchnicę i spowalniać jej rozwój, ponieważ to pozwoli uniknąć późniejszych komplikacji.

Problemy z zębami u dzieci dotyczą też zapalenia dziąseł

Chociaż ta choroba nie występuje tak często u dzieci jak u dorosłych, ma jednak ścisły związek ze złą higieną jamy ustnej. Chodzi o stan zapalny dziąseł spowodowany podrażnieniem na skutek gromadzenia się na nich płytki bakteryjnej.

Tkanka dziąseł puchnie, staje się ciemnoczerwona i łatwo krwawi. Może również sprawiać ból i przeszkadzać, a ponadto dziecko ma nieświeży oddech.

Kontrolowanie płytki nazębnej za pomocą nawyków higienicznych, takich jak prawidłowe szczotkowanie i nitkowanie, zwykle wystarcza do leczenia tego schorzenia. W każdym przypadku wskazane jest skonsultowanie się ze stomatologiem w celu uzyskania konkretnych wskazań.

Wady zgryzu

Wady zgryzu to często pojawiające się problemy stomatologiczne u dzieci. Zaburzeniu ulega sposób, w jaki górna szczęka układa się na żuchwie lub położenie zębów w łuku jest nieprawidłowe.

Problemy te zakłócają funkcje jamy ustnej, takie jak gryzienie, mówienie i połykanie. Dodatkowo mają wpływ na wygląd uśmiech i ogólnie całej twarzy pacjenta.

Konieczne jest ich jak najszybsze wykrycie, gdyż wcześnie podjęte leczenie przynosi lepsze efekty. Ponadto trwa krócej i powoduje mniejszy dyskomfort dla pacjenta. Dlatego dorośli powinni zwracać uwagę na sposób gryzienie dziecka i położenie zębów podczas wyrzynania się.

Częste wizyty u stomatologa pozwalają również na wczesne zdiagnozowanie wszelkich nieprawidłowości zgryzu.

Istnieje kilka czynników, które mogą powodować tego typu zaburzenia zgryzu:

• Czynniki genetyczne: rozmiary zębów lub szczęk, które powtarzają się u kilku członków rodziny.
• Dysfunkcyjne nawyki: ssanie palców, długotrwałe używanie butelki lub smoczka, oddychanie przez usta lub nietypowe połykanie to tylko niektóre przykłady powtarzających się nawyków, które mogą zmienić sposób, w jaki dzieci gryzą.
• Przedwczesna utrata zębów mlecznych: jeśli zęby mleczne wypadły przedwcześnie z powodu ubytków, infekcji lub urazów, nie pełnią one funkcji przygotowywania miejsca na zęby stałe. W konsekwencji te ostatnie wyrzynają się w niewłaściwych miejscach, zaburzając zgryz.

Leczenie wad zgryzu u dzieci

Leczenie ortodontyczne jest niezbędne aby rozwiązać tego typu problemy z zębami u dzieci. Wybór rodzaju aparatu zależy od rodzaju wady zgryzu, wieku pacjenta i ciężkości przypadku.

Korzyści może przynieść ortodoncja interoceptywna, gdy pacjent ma jeszcze zęby mleczne w jamie ustnej i trzeba kontrolować wzrost kości. Kiedy erupcja stałych elementów się kończy, z reguły stosuje się aparaty stałe, z różnymi opcjami w zależności od potrzeb.

Obecnie stosowanie przezroczystych nakładek Invisalign również stanowi dobrą alternatywę w leczeniu tych problemów u dzieci i młodzieży.

Problemy z zębami u dzieci powstałe w wyniku urazu

Urazy w jamie ustnej powodują problemy z zębami u dzieci, które występują regularnie. Przyczyną tych uderzeń w zęby są wypadki, które zdarzają się w środowisku domowym, na przykład gdy dziecko uczy się chodzić, podczas zabawy lub uprawiania sportu.

Uraz może uszkodzić zarówno w zęby mleczne, jak i stałe. Najczęściej ofiarą padają siekacze górne ze względu na ich najbardziej odsłonięte położenie.

Urazy zębów mogą uszkodzić część korony zębowej, a nawet całkowicie złamać ząb, przesunąć go z miejsca lub wyrzucić z jamy ustnej. Towarzyszy im zwykle ból, krwawienie z tkanek miękkich oraz dużo stresu i nerwowości związanej z sytuacją.

Leczenie będzie zależeć od dotkniętych tkanek i rodzaju uzębienia. Ale w przypadku uderzenia w usta zaleca się natychmiastową konsultację z dentystą. Jeśli ząb zostanie całkowicie usunięty, należy go znaleźć i przetransportować w roztworze fizjologicznym lub mleku.

Jak już wspomnieliśmy, dentysta decyduje o wyborze najlepszego leczenia. W konkretnym przypadku klinicznym może zalecić miedzy innymi:

• Umieszczenie fluoru i kolejne kontrole.
• Uzupełnienie lub wypełnienie.
• Leczenie kanałowe.
• Reimplantacja elementu zębowego i unieruchomienie go szynami.

Natychmiastowa konsultacja stomatologiczne, gdy tylko zdarzy się wypadek, poprawia rokowanie tych problemów stomatologicznych u dzieci. Pomoże również zastosowanie diety z miękkimi składnikami i staranna higiena jamy ustnej, a także regularne wizyty kontrolne.

Kiedy powinieneś iść do dentysty?

Rodzice często zadają sobie pytanie, od którego momentu powinni zabierać dzieci do dentysty. Niektórzy uważają, że należy się zgłosić na konsultację tylko w przypadku pojawienia się objawów w jamie ustnej.

Prawda jest taka, że ​​dzieci powinny po raz pierwszy odwiedzić stomatologa przed pierwszymi urodzinami, nawet jeśli nie ma widocznego problemu w jamie ustnej. Podczas konsultacji lekarz dentysta zbada usta dziecka w celu wykrycia ewentualnych problemów. Ponadto rodzicom udziela się porad dotyczących pielęgnacji jamy ustnej.

Wczesne wykrycie problemów z zębami pozwala uniknąć skomplikowanych, niewygodnych, a nawet bardzo często droższych zabiegów. Ponadto można powstrzymać powikłania związanych z zaawansowaniem choroby a także uniknąć sytuacji bólowych u dzieci.

Konieczne są więc kontrole co sześć miesięcy, aby śledzić ewolucję wzrostu szczęk i wyrzynanie się zębów. Ponadto lekarz może zdiagnozować każdy stan, który pojawił się w tym czasie. W niektórych przypadkach specjalista może zasugerować częstsze wizyty kontrolne, jeśli uzasadnia je większe ryzyko wystąpienia pewnych patologii.

Zalecenia i profilaktyka problemów jamy ustnej

Liczne problemy z zębami u dzieci, o których wspomnieliśmy, występują powszechnie, ale można im zapobiegać. Nawyki dotyczące higieny jamy ustnej od najmłodszych lat i praktyka zdrowych zachowań mają podstawowe znaczenie.

Przestrzeganie poniższych wskazówek może zapobiec wielu problemom stomatologicznym u dzieci:

• Dbaj o właściwą higienę jamy ustnej: mycie jamy ustnej należy rozpocząć jak najszybciej, jeszcze przed wyrzynaniem się zębów. U małych dzieci robi się to wilgotną gazą. Powinni się tym zajmować dorośli, dopóki dziecko nie będzie w stanie zrobić tego poprawnie samodzielnie. Zęby, dziąsła i język należy myć trzy razy dziennie miękką szczoteczką i pastą z fluorem. Czyszczenie uzupełnia się nicią dentystyczną oraz, jeśli dentysta to zaleci, płukankami do zębów dla dzieci.
• Stosuj zdrową dietę: prowadzenie zróżnicowanej diety, bogatej w składniki odżywcze oraz z odpowiednią podażą wapnia i witamin sprzyja prawidłowemu rozwojowi i wzrostowi dzieci. Należy unikać pokarmów bogatych w cukry rafinowane, takich jak słodycze, ciastka i napoje orzeźwiające. Nie podawaj dziecku słodkich napojów ani nie zanurzaj smoczków w miodzie lub cukrze, aby uspokoić malucha.
• Kontroluj i eliminuj dysfunkcyjne nawyki: należy wyeliminować powtarzające się i szkodliwe dla zdrowia jamy ustnej praktyki, takie jak ssanie palców i używanie butelki lub smoczka po ukończeniu 2 lat. Należy również rozwiązać problemy, takie jak onychofagia (obgryzanie paznokci), nietypowe połykanie lub oddychanie przez usta.
• Zakładaj dziecku ochraniacze na usta: noszenie tych akcesoriów podczas uprawiania sportu może zapobiec urazom zębów.
• Nie zapominaj o wizytach u dentysty: wczesne i regularne wizyty u dentysty pozwalają na wczesne wykrycie i leczenie wszelkich problemów. Ponadto stomatolog najlepiej pomoże dorosłym w dbaniu o usta swoich pociech. Praktyki profilaktyczne w gabinecie, takie jak uszczelnianie jamek i szczelin lub stosowanie fluoru, pomagają zapobiegać problemom stomatologicznym u dzieci.

Unikaj problemów stomatologicznych u dzieci

Różne problemy z zębami u dzieci mogą wystąpić już w wieku niemowlęcym. Zakłócają one nie tylko funkcje jamy ustnej (jedzenie, mówienie i żucie). W późniejszym wieku mogą również utrudniać relacje, generując problemy z pewnością siebie i poczuciem własnej wartości.

Dlatego niezbędne w tym kontekście są wczesne i regularne wizyty u dentysty, a także zdrowe praktyki i higiena jamy ustnej. Zdrowe usta zapewniają szczęśliwy uśmiech od dzieciństwa aż po wiek dorosły.