Co to jest pamięć proceduralna i dlaczego jest ważna?

Pamięć proceduralna odpowiada za przechowywanie codziennych nawyków, które robimy automatycznie. Dowiedz się więcej w tym artykule!

Chodzenie, jazda na rowerze, prowadzenie samochodu, wiązanie butów, mycie zębów… jest wiele czynności, które codziennie wykonujemy nieświadomie. Dlaczego więc je robimy? Odpowiada za to pamięć proceduralna.

W rzeczywistości pamięć proceduralna pozwala nam realizować nieskończoną ilość codziennych nawyków bez zastanowienia się nad nimi, co znacznie ułatwia ich realizację. Dlatego to takie ważne. W rzeczywistości jest to nawet pierwszy rodzaj pamięci pojawiający się u niemowląt i ostatni, który zanika u osób starszych.

Więc z czego to się składa? Jak powstaje? Na te i inne pytania odpowiemy w tym artykule!

Czym jest pamięć proceduralna?

Znana również jako pamięć instrumentalna, przechowuje wszystkie informacje związane z procedurami lub strategiami , które pozwalają nam na interakcję z naszym środowiskiem. Dlatego przechowuje pamięć o tym, jak coś się robi i jak używane są przedmioty.

Jest to również rodzaj niejawnej pamięci długotrwałej, która jest tworzona nieświadomie i bez wysiłku odzyskiwana. Na przykład, kiedy myjemy zęby lub chodzimy, nie zatrzymujemy się na myślenie o wymaganych umiejętnościach lub krokach.

Osoby z zachowaną i dobrze rozwiniętą pamięcią proceduralną zazwyczaj bez problemu przystosowują się do nowych czynności. Z drugiej strony utrata pamięci proceduralnej utrudnia wykonywanie codziennych czynności, takich jak ubieranie się czy mycie.

Pamięć proceduralna – jak powstaje?

Pamięć proceduralna zaczyna się formować od urodzenia, kiedy uczymy się chodzić, mówić lub jeść. W takim przypadku umiejętności są stale powtarzane, dopóki nie zostaną wykonane automatycznie.

Na poziomie mózgu wspomnienia proceduralne powstają podczas tworzenia połączeń między synapsami. Są to przestrzenie na końcu neuronu, przez które przechodzą sygnały. Im częściej wykonywana jest akcja, tym częściej sygnały są przesyłane przez te same synapsy.

Z biegiem czasu te ścieżki synaptyczne stają się silniejsze, a same działania stają się nieświadome i automatyczne. Z tego powodu często jest nam trudno określić, kiedy nauczyliśmy się je wykonywać.

Tak więc, gdy nasze zachowanie zmienia się poprzez szkolenie, możemy powiedzieć, że zdobyliśmy wiedzę proceduralną. Należy jednak pamiętać, że sama praktyka nie gwarantuje nabycia umiejętności.

Struktury mózgu zaangażowane w pamięć proceduralną

W naszym mózgu znajdują się struktury, które kontrolują początkowe uczenie się wspomnień proceduralnych, ich opóźnione uczenie się i ich automatyzację.

W tym przypadku w uczeniu proceduralnym uczestniczy grupa struktur podkorowych zwana jądrami podstawnymi (obejmująca takie elementy, jak prążkowie). Jednak zaangażowane są również inne obszary, takie jak kora mózgowa i móżdżek.

Na przykład zmiany w korze ruchowej zaobserwowano, gdy uczymy się nowych umiejętności motorycznych. W tym sensie eksperci sugerują, że określony system mózgowy zaangażowany w pamięć proceduralną zależy od określonego rodzaju uczenia się proceduralnego.

Przykłady pamięci proceduralnej

Ludzie często wykorzystują pamięć proceduralną w następujących czynnościach:

• Granie na instrumencie muzycznym.
• Prowadzić samochód.
• Pływanie.
• Pieszy.
• Pisanie na maszynie.
• Uprawianie sportu.
• Jazda na rowerze.
• Wchodzenie i schodzenie po schodach.

Jak poprawić swoją pamięć proceduralną

Aby ułatwić utrwalanie wspomnień proceduralnych, nie tylko wymagamy ciągłego treningu, ale także ćwiczenie zdrowych nawyków, takich jak zbilansowana dieta i dobry odpoczynek.

W związku z tym badania sugerują, że sen pomaga w konsolidacji uczenia się umiejętności motorycznych. W tym przypadku sen NREM pomaga nowym wspomnieniom przejść z kruchego stanu do bardziej solidnego i stabilnego.

Tymczasem wykonanie określonych ćwiczeń może poprawić pamięć proceduralną. W takim przypadku najlepiej byłoby skoncentrować się na odwołaniu proceduralnym, takim jak:

• Zapamiętywanie przepisu i wykonywanie czynności w kolejności.
• Przywołanie piosenki i granie jej na instrumencie muzycznym.
• Zapamiętywanie gry i przechodzenie przez wszystkie czynności, które pomagają nam w jej prawidłowym rozegraniu.

Ćwiczenia te są bardzo korzystne dla osób dotkniętych zmianami neurologicznymi lub chorobami, które uniemożliwiają im utrwalenie pamięci proceduralnej. Dotyczy to na przykład osób z chorobą Alzheimera lub osób cierpiących na asfiksję okołoporodową.

Pamięć proceduralna a pamięć deklaratywna

Podsumowując, chcielibyśmy dokonać rozróżnienia między pamięcią proceduralną a jej przeciwieństwem, czyli pamięcią deklaratywną. W tym przypadku wspomnienia deklaratywne to te, które zapamiętujemy celowo i które wymagają świadomego wysiłku, aby je przywołać. Przykładem może być zapamiętywanie informacji do testu lub adresu naszego domu.

Z drugiej strony wspomnienia proceduralne to te, które odzyskuje się bez wysiłku. Możemy je nawet nabyć nieświadomie, jak wtedy, gdy uczymy się jeździć na rowerze lub myć zęby. Krótko mówiąc, możemy powiedzieć, że pamięć deklaratywna obejmuje wiedzę „co”, podczas gdy pamięć proceduralna odnosi się do „jak”.