Lęk przed porzuceniem w związku

Lęk przed porzuceniem w związku to dość charakterystyczny wzorzec zachowań osób, które są zależne emocjonalnie. W dzisiejszym artykule przyjrzymy się przejawom takiej zależności w związku oraz jej konsekwencjami.

Lęk przed porzuceniem w związku stanowi częstą przyczynę niepokoju oraz lęku u dużej części populacji. Okazuje się, że takie emocje towarzyszą wielu parom. Kryje się za nimi zależność emocjonalna, która stanowi coraz bardziej znaczący problem psychologiczny w związkach romantycznych.

Czym jest zależność emocjonalna?

Potrzeba nawiązywania relacji społecznych i wytwarzania więzi z innymi stanowi nieodłączną część bycia człowiekiem. Każdy z nas musi zaspokoić ją w zdrowy sposób, ponieważ odgrywa kluczową rolę w osiągnięciu silnego poczucia tożsamości.

Zwiększa naszą umiejętność ufania innym i wzmacnia naszą pewność siebie. Oprócz tego zmniejsza naszą tendencję od odczuwania przesadnego smutku w przypadku hipotetycznego odrzucenia lub porzucenia (Bornstein, Geiselman, Eisenhart i Languirand, 2002).

Jednak kiedy taka potrzeba stanie się przesadna i wszechogarniająca, każdy związek utraci panujące w nim zdrowe warunki. To właśnie taka przesadna potrzeba nawiązywania więzi prowadzi do pojawienia się lęku przed porzuceniem. To niekontrolowany lęk przed dystansem, który zawsze wydaje się być nieuchronny.

Autorzy tacy jak Urbiola i współtwórcy (2017) wymieniają, że osoby zależne emocjonalnie:

• Mają tendencję do doświadczania lęków i zdenerwowania.
• Są dominujące w przypadku rozstania.
• Posiadają pragnienie sprawowania kontroli nad innymi, a zwłaszcza nad swoimi romantycznymi partnerami.
• Odczuwają pustkę w środku i są przekonane, że nikt inny nie będzie w stanie jej wypełnić.
• Odczuwają dyskomfort i nie są w stanie poradzić sobie z samotnością.
• Przedkładają swoich kochanków nad wszystko inne.
• Idealizują osoby, na których polegają.
• Chcą zadowalać innych.
• Mają dość niskie poczucie własnej wartości.

Lęk przed porzuceniem w związku

Taki lęk stanowi podstawę, na której dana osoba buduje swoją zależność emocjonalną i wszystkie zachowania, które z niej wynikają. Jest na tyle silny, że utrudnia bycie w związku dla obu partnerów. Dzieje się tak, ponieważ osoba odczuwająca przesadny lęk przed porzuceniem zadusza swojego partnera, aby upewnić się, że on jej nie zostawi.

Domaganie się pełnych zapewnień wiadomości tekstowych

Niektóre z takich zachowań opierają się na kontrolowaniu tego, co dzieje się wokół. Dzieje się tak, ponieważ takie osoby nie są w stanie znieść ambiwalencji. Tym samym osoba zależna “zadusza” swojego partnera takimi zachowaniami jak ciągłe sprawdzanie jego portali społecznościowych i wiadomości tekstowych.

Osoba zależna chce zawsze wiedzieć z kim w danym momencie przebywa jej partner oraz z kim rozmawia. Domaga się również udzielania natychmiastowych odpowiedzi na wysyłane wiadomości.

Jednocześnie jest przekonana, że brak słodkich wiadomości od ukochanej osoby oznacza brak miłości. Właśnie dlatego potrzebuje ciągłych zapewnień, że uczucia jej partnera nie uległy zmianie. Często pyta, czy jest kochana i lubiana.

Musi wiedzieć czy jest nudna i czy jej partner poszukuje kogoś innego, czy dalej ją kocha, itp. Odpowiedzi na te pytanie, jakiekolwiek by nie były, nie powstrzymają jej przed ponownym zadaniem ich w bliskiej przyszłości.

Nigdy sam (nawet po to, żeby wybrać się na drinka z bliskim przyjacielem)

Jednocześnie osoby odczuwające lęk przed porzuceniem, a tym samym zależne emocjonalnie, nigdy nie chcą być same ani czuć się samotne. Zazwyczaj unikają wszelkich sytuacji, w których mogą odczuwać takie porzucenie. Właśnie dlatego są często tak ograniczające.

Nie zapominajmy o tym, że mają tendencję do postrzegania siebie w negatywny sposób oraz mają niskie poczucie własnej wartości. W każdej sytuacji, z każdą osobą i w każdym momencie odczuwają ryzyko porzucenia.

Pragnienie wyłączności

Osoba z niskim poczuciem własnej wartości nie pozwala sobie na nieustępliwość i agresję w swoich prośbach. Wszystko dlatego, że nie chce stracić swojego partnera. Tym samym zazwyczaj niczego nie wymusza, a jedynie jest wrażliwa emocjonalnie. Zapewne nie będzie próbowała powstrzymać swojego partnera przed wyjściem ma miasto z przyjaciółmi.

Jednak z pewnością będzie dzwoniła w złym nastroju do swojego partnera dziesięć razy w ciągu dnia, a na kilka dni przed wyjściem będzie doświadczała sporego niepokoju wywołanego lękiem przez porzuceniem, ewentualnym zerwaniem lub samotnością.

To może sprawić, że jej partner przestanie planować takie wyjścia, ponieważ będzie odczuwał poczucie winy na myśl o konsekwencjach natury emocjonalnej u swojej drugiej połówki.

Lęk przed porzuceniem a pogorszenie się związku

To dość jasne, że konieczność radzenia sobie z problemami behawioralnymi, poznawczymi i emocjonalnymi związanym z lękiem przed porzuceniem obecnym u jednego z partnerów, odciska swoje piętno. Zazwyczaj związek pogarsza się i staje się toksyczny, a przynajmniej mniej zrównoważony.

Życie z osobą, która jest zależna emocjonalnie, oznacza często konieczność płacenia myta, które nigdy się nie kończy. Co więcej, z czasem taka opłata staje się coraz wyższa.

Osoba, która jest zależna emocjonalnie, może wyczerpać cierpliwość każdego wymuszając na nim podporządkowywania się jej wymaganiom. Życie pod takim jarzmem nie jest dla nikogo dobre.

Wszystko dlatego, że pragnienie zadowolenia i usatysfakcjonowania swojego partnera prowadzi do wpadnięcia w sidła różnych negatywnych zachowań.

Taka osoba może przyzwyczaić się do stawiania na pierwszym miejscu zależnego partnera. Tym samym, gdy podstawy związku zostały zbudowane na takiej zależności emocjonalnej, partnerowi będzie trudno nie oczekiwać, że będzie znajdować się na pierwszym miejscu.

Doprowadzi to do brania udziału w zależności emocjonalnej partnera. W rezultacie lęk przed porzuceniem staje się chorobą jednego z partnerów i zyskiem drugiego.

Przemoc domowa stanowi konsekwencję lęku przed porzuceniem

Andaluzyjski Instytut Seksuologii i Psychologii działający w Hiszpanii twierdzi, że 49% przebadanych osób było zależnych emocjonalnie, a 8% z nich w najbardziej znaczącej klinicznie wersji. Większość badanej grupy stanowiły kobiety.

W tej informacji najbardziej niepokojące jest to, że 24% stanowią młode osoby w wieku od 16. do 31. roku życia. Poza tym 74 procent z nich stanowią kobiet, a 26 procent to mężczyźni. Te dane bez wątpienia sugerują, że problem ten jest niezwykle poważny pośród młodszej części populacji.

Dlatego też kluczową rolę odgrywa opracowanie programów skierowanych do młodych osób, aby wspierać ich zdrowie mentalne.

To problem, o którym zazwyczaj możemy usłyszeć oglądając wiadomości, zwłaszcza w związku z przemocą w związkach interpersonalnych i znęcaniu się. Raporty wskazują, że 25% dziewcząt w wieku od 16. do 19. roku życia było już w kontrującym związku.

Inni twierdzą, że wzrost liczby przypadków zależności emocjonalnej u młodych osób następuje tak szybko, że wzbudza zaniepokojenie. Owszem, istnieją kampanie i programy interwencyjne przeznaczone do pracy z osobami zależnymi emocjonalnie. Jednak praktycznie nie ma żadnych planów prewencyjnych.

Plany prewencyjne chroniące przed zależnością emocjonalną oraz lękiem przed porzuceniem

Badania sugerują, że już do wczesnych lat życia jesteśmy w stanie zapobiegać, nauczać i poprawiać wiele czynników ryzyka oraz cech osób zależnych emocjonalnie. Wszystko to wiąże się epidemią zależności emocjonalnej u młodych osób, które dopiero wchodzą w świat randkowania. Oto niektóre z takich czynników:

• Złe umiejętności społeczne i brak asertywności
• Silna wiara w miłość romantyczną
• Kontrola zewnętrzna
• Niskie poczucie własnej wartości

Jeśli chodzi o przemoc związaną z płcią, należy rozwijać w sobie asertywność, umiejętności społeczne, siłę emocjonalną oraz wysokie poczucie własnej wartości. To właśnie dzięki nim nastolatek będzie o wiele mniej narażony na rozwój zależności emocjonalnej lub wpadnięcia w związek z kimś, kto jest zależny emocjonalnie.

Plany prewencyjne są jak bronie, które nie pozwalają akceptować zachowań osób cierpiących na lęk przed porzuceniem i zależność emocjonalną, jak również nie pozwalają nam stać się zależnym emocjonalnie od kogoś innego.