Fotostarzenie skóry: przyczyny i konsekwencje
Fotostarzenie pojawia się w wyniku wystawiania się na działanie promieni słonecznych bez podjęcia odpowiednich środków ostrożności. Jeśli masz zamiar przebywać na słońcu, używaj dobrego kremu z filtrem przeciwsłonecznym o szerokim spektrum oraz noś właściwe ubrania.
Fotostarzenie odnosi się do pogarszania się stanu skóry z powodu działania słońca, które sprawia, że skóra się starzeje. Szacuje się, że to słońce, a nie chronologiczne starzenie się, odpowiada za około 75% do 90% zmarszczek i braku elastyczności skóry. Dlatego też należy mieć świadomość przyczyn i konsekwencji fotostarzenia.
Wystawianie się na działanie promieniowania ultrafioletowego UVA i UVB to kluczowy czynnik, który prowadzi do pojawiania się przedwczesnych objawów starzenia się.
Eksperci uważają, że fotostarzenie zaczyna objawiać się w okolicach 20. roku życia, a uszkodzenia są wprost proporcjonalne do czasu spędzanego na słońcu bez stosowania właściwych środków ochrony.
Wiemy już, że fotostarzenie to długoterminowy proces. Eksperci uważają, że nadmierne przebywanie na słońcu na przykład w wieku 15 lat objawia swoje skutki w pełnej krasie dopiero gdy dana osoba ukończy 40. rok życia. Do takiego pogorszenia się stanu skóry prowadzi kilka lat wystawiania się na działanie promieni słonecznych.
Starzenie i fotostarzenie
Na starzenie się wpływają zarówno czynniki wewnętrzne, jak i zewnętrzne:
- Pośród czynników wewnętrznych kluczową rolę odgrywa genetyka. Determinuje ona grubość i jakość skóry, jak również poziom jej regeneracji, jakość włókien elastynowych i kolagenowych oraz wiele innych kwestii.
- Z kolei do czynników zewnętrznych zaliczamy kilka elementów, które przyspieszają procesy starzenia się z powodu wpływu, jaki wywierają na skórę. Spośród nich najważniejszą rolę pełni słońce, chociaż znaczącą rolę odgrywa również dieta, zanieczyszczenie środowiska i styl życia.
Po ukończeniu 25. roku życia umiejętność regeneracji komórek skóry zmniejsza się. To prowadzi do stopniowej utraty elastyczności skóry i pojawienia się zmarszczek, głównie na twarzy. Takie symptomy pogłębiają się w przypadku niewłaściwej ekspozycji na działanie słońca i światła słonecznego. Nazywamy to fotostarzeniem.
Przyczyny fotostarzenia
Fotostarzenie jest wywoływane przez wpływ promieniowania UV na skórę. Istnieją dwa rodzaje promieni UV:
- Pierwszy z nich to promienie UVA, które wpływają na powierzchowne warstwy skóry. Odpowiadają one nie tylko za opaleniznę, ale również za pojawienie się oznak przedwczesnego starzenia się, takich jak zmarszczki.
- Poza tym istnieją promienie UVB, które wnikają do wnętrza skóry. Są w stanie przechodzić przez szkło i są obecne przez cały rok, bez względu na to, czy słońce świeci, czy chowa się za chmurami. Mogą one wywoływać oparzenia słoneczne oraz raka skóry.
Wystawianie się na działanie promieni UV prowadzi do rozpadu kolagenu. Cząsteczki kolagenu rozpadają się i prowadzą do nietypowego gromadzenia się elastyny. Skóra właściwa odpowiada na takie gromadzenie się produkując duże ilości enzymów nazywanych metaloproteazami macierzy (MMP).
W związku z tym dochodzi do deformacji włókien kolagenu. Zaczynają mieć niezorganizowany wygląd i z czasem tworzą bruzdy lub zmarszczki. Po jakimś czasie skóra zaczyna przyjmować teksturę przypominającą pergamin. Pojawia się szorstkość, suchość, a często nawet zmiany w pigmentacji skóry.
Jak uniknąć konsekwencji procesu fotostarzenia?
Najlepszy sposób na uniknięcie konsekwencji związanych z fotostarzeniem to ochrona prze ich wystąpieniem. A najlepszy sposób, aby to osiągnąć, to codzienne stosowanie kremu z filtrem przeciwsłonecznym o szerokim spektrum.
Szerokie spektrum oznacza, że krem chroni zarówno przed promieniami UVA, jak i UVB. Najlepiej, żeby jego wskaźnik ochrony przeciwsłonecznej (SPF) wynosił 30 lub więcej.
Może Cię również zainteresować: Krem z filtrem przeciwsłonecznym – mity i ciekawostki
Należy podkreślić, że krem przeciwsłoneczny należy nakładać każdego dnia, bez względu na porę roku. Nawet jeśli dany dzień jest pochmurny, promienie przeciwsłoneczne są obecne. Dlatego też nie wystarczy chronić skóry jedynie latem lub gdy świeci słońce.
Najlepsze kremy z filtrem przeciwsłonecznym to takie, które zawierają Helioplex i Mexoryl. Te substancje sprawiają, że kremy działają dłużej, a ich częste nakładanie nie jest konieczne. Jeśli oznaki fotostarzenia zdążyły się już pojawić, najlepiej jest używać kremu lub serum zawierającego retinoidy.
Przeczytaj również: ABCDE – kryteria diagnostyki raka skóry
Inne aspekty, które należy wziąć pod uwagę
Kolejny sposób na ochronę przed fotostarzeniem to włączenie do diety antyoksydantów. Zaliczamy do nich między innymi owoce cytrusowe, świeże warzywa, paprykę, marchewki, seler i sałatę. Pomagają one zwalczać działanie promieni ultrafioletowych.
Światowa Organizacja Zdrowia podkreśla, że najlepsza ochrona przed działaniem słońca polega na nie wystawianiu się na jego bezpośrednie działanie, zwłaszcza w godzinach, w których świeci z największą intensywnością.
Co więcej, zwraca uwagę na to, że lepsze od nakładania kremu przeciwsłonecznego jest noszenie ubrań, które zapewniają ochronę, takich jak kapelusze z dużym rondem, zamknięte okulary przeciwsłoneczne, itp.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Concepción Alfonso, Á. R., de la Peña Pino, R., Acosta Acosta, J., & González Griego, A. (2007). Algunas características de la piel, fotoenvejecimiento y cremas antifotoenvejecimiento. Revista Cubana de Investigaciones Biomédicas, 26(2), 0-0.
- Rubin, J., & Viglioglia, P. A. (1992). FOTOENVEJECIMIENTO. Monografias de Dermatologia.
- Cañarte Soledispa, K. (2015). Radiación Ultravioleta Y su efecto en la salud. Ciencia Unemi. https://doi.org/10.29076/issn.2528-7737vol3iss4.2010pp26-33p
