Fenestracja dentystyczna: co to jest i jak się ją wykonuje?

Czasami zęby mogą mieć problemy z wysuwaniem się i pozostawać osadzone w kości. Wyjaśnimy ci, czym jest fenestracja, idealne leczenie w przypadkach, gdy zęby nie wychodzą prawidłowo.

Napisane i zweryfikowane przez dentysta Vanesa Evangelina Buffa.

Ostatnia aktualizacja: 02 grudnia, 2022

Zęby, które nie wychodzą same i pozostają w kości, określa się jako „zęby zatrzymane” lub „zaklinowanie zęba”. Fenestracja dentystyczna to zabieg stomatologiczny, który ma na celu rozwiązanie tego problemu.

Połączenie ortodoncji i chirurgii odsłania zatrzymany element zęba. Następnie umieszcza się go we właściwym miejscu w ustach.

Kły górne i trzecie trzonowce to zęby, które najczęściej pozostają zatrzymane w kości. Fenestracja dentystyczna jest szeroko stosowaną techniką, zwłaszcza w celu ułatwienia wyrzynania zębów przednich. Potrzebujemy ich w jamie ustnej zarówno ze względu na estetykę, jak i funkcjonalność.

W tym artykule opowiemy, czym jest fenestracja dentystyczna, a także kiedy i jak się je wykonuje. Czytaj dalej i dowiedz się więcej!

Co to jest fenestracja dentystyczna?

Fenestracja stomatologiczna to zabieg stomatologiczny wykonywany w ramach leczenia ortodontycznego. Stosuje się go w leczeniu zębów zatrzymanych, wspomagając proces ich wyrzynania i przemieszczania się w jamie ustnej.

Zęby zatrzymane to te, które same nie zdołały się wyrżnąć. Dlatego pozostały zatrzymane w kości.

Aby tam nie pozostały ale mogły wyjść i zająć miejsce w jamie ustnej, stosuje się fenestrację dentystyczną. W przeciwnym razie należałoby je usunąć. A jak wyjaśnimy później, zachowanie niektórych zębów ma kluczowe znaczenie w leczeniu aparatami ortodontycznymi.

Fenestracja dentystyczna to rodzaj zabiegu chirurgicznego, podczas którego usuwa się kość i błonę śluzową zablokowanego zęba. Przez wykonany otwór w dziąśle odsłania się korona zęba.

Po odsłonięciu korony, ortodonta może założyć na nią aparat ortodontyczny. W ten sposób ząb może zostać wyciągnięty i przesunięty w odpowiednie miejsce w łuku zębowym.

Kiedy konieczna jest fenestracja dentystyczna?

Technikę tę wykorzystuje się w przypadku zębów zatrzymanych. Jednak interwencja nie zawsze będzie konieczna. W niektórych sytuacjach dentyści po prostu decydują się na usunięcie zęba.

Fenestrację dentystyczną wykonuje się więc wtedy, gdy ortodonta uzna to za stosowne dla korekty zgryzu. Jak już wspomnieliśmy, zabieg ten ma umożliwić wyrżnięcie się zęba, który utknął w kości, a następnie jego odpowiednie umiejscowienie. Dzięki temu będzie spełniał swoją funkcję w jamie ustnej.

Zębami, które powodują więcej problemów z wyrzynaniem się, są trzecie zęby trzonowe lub zęby mądrości i górne kły. Na ogół przy zębach mądrości nie wykonuje się fenestracji stomatologicznej, chyba że uzasadnia to przypadek.

Z drugiej strony w przypadku zablokowanych kłów zabieg jest prawie zawsze niezbędny. Zapobiega konieczności usuwania zęba, a tym samym konieczności zakładania protezy czy implantu. Fenestracja dentystyczna umożliwia zachowanie kła i umieszczenie go w pozycji, do której powinien dojść w naturalny sposób.

W przypadku, gdy ząb nie znajduje się w górnej części jamy ustnej, ortodonta oceni potrzebę wykonania fenestracji. Niekiedy należy zachować i repozycjonować inne zęby; innym razem lepiej wykonać ekstrakcję.

Regularne przeglądy stomatologiczne oraz pełne prześwietlenia w okresie wymiany zębów i wyrzynania się kłów pozwalają ocenić proces wyrzynania u dzieci. Ponadto, w przypadku wykrycia problemów, dzięki tym analizom będzie można odpowiednie wcześnie zaplanować najlepiej dobraną interwencję.

Dlaczego wyrzynanie się kłów ma duże znaczenie?

Kły należą do najsilniejszych elementów zębowych łuku. Ich funkcja rozdzierania i cięcia pokarmu na mniejsze kawałki nadaje im kluczowe znaczenie w procesie żucia i połykania.

Odgrywają również fundamentalną rolę w budowie ust, wyrównaniu łuku zębowego i fizjonomii twarzy. Kierują bowiem ustawieniem pozostałych zębów, utrzymują ciągłość łuków zębowych i zachowują kształt naszych ust.

Ponadto kły biorą udział w bocznych ruchach jamy ustnej. Ich obecność sprzyja temu, że podczas przesuwania żuchwy na boki nie dochodzi do kontaktu pozostałych zębów. Działanie to chroni staw skroniowo-żuchwowy i zapobiega jego dysfunkcji.

Osoby, którym brakuje kłów, mają zmienioną budowę ust, co wpływa na gryzienie, jedzenie i mówienie. Konsekwencje dotyczą również estetyki twarzy i zdrowia stawów.

Z tego powodu uniknięcie ekstrakcji zablokowanego kła jest zwykle jedną z podstawowych przesłanek w ortodoncji. W takich sytuacjach fenestracja dentystyczna jest idealną terapią, aby utrzymać ząb w jamie ustnej.

Stałe kły zwykle wyrzynają się w wieku około 12 lub 13 lat. Jak już powiedzieliśmy, wskazane jest jednak, aby prześledzić przebieg wyrzynania radiograficznie. To pozwala sprawdzić, czy dziecko ma wszystkie zęby i czy nie ma przeszkód w ich rozwoju.

Jak wykonuje się fenestrację dentystyczną?

Fenestracja dentystyczna to zabieg chirurgiczny, podczas którego odsłania się koronę zajętego zęba. Następnie ortodonta zakłada aparat ortodontyczny, który wyciąga zęba i zapewnia wzrost w pożądanej pozycji.

Wcześniej należy wykonać odpowiednie badania radiograficzne, kliniczne, fotograficzne i modelowe, które pozwolą zaplanować terapię zgodnie ze specyfiką i potrzebami każdego pacjenta.

Po postawieniu diagnozy i ustaleniu potrzeb, ortodonta kontaktuje pacjenta ze stomatologiem-chirurgiem, który wykona zabieg. Biorąc pod uwagę złożoność sytuacji, zawsze zaleca się multidyscyplinarne podejście do rozwiązania problemu.

Pierwszym etapem zabiegu jest samo fenestracja. Wiąże się z otwarciem okienka w dziąśle i usunięciem kości oraz błony śluzowej, które otaczają koronę utkniętego elementu i utrudniają jego wyjście. W ten sposób odsłania się koronę zatrzymanego zęba.

Stosowana technika chirurgiczna różni się w zależności od specyfiki każdego przypadku. Warto jednak wiedzieć, że zabieg wykonuje się w gabinecie stomatologicznym, w warunkach ambulatoryjnych oraz w znieczuleniu miejscowym. Poza tym zwykle nie zajmuje on więcej niż pół godziny.

W czasie leczenia ortodonta może założyć na ząb przyczep ortodontyczny. Jest on przymocowany do linki lub łańcucha ligatur, który będzie służył do aktywacji trakcji na etapie mobilizacji zęba.

Inne przypadki wymagają odczekania do czasu wygojenia błony śluzowej. Po zdjęciu szwów i wygojeniu tkanek aparat zakłada się na odsłoniętą i widoczną koronę zębową. Następnie rozpoczynają się ruchy trakcyjne w celu zmiany położenia elementu.

Dzięki swoim siłom urządzenie progresywnie wyciąga ząb, który zajmuje swoje miejsce w łuku zębowym. W wielu przypadkach konieczne jest stworzenie wystarczającej przestrzeni poprzez zastosowanie aparatu ortodontycznego przed zabiegiem.

Opieka pooperacyjna i badania kontrolne

Ogólnie okres pooperacyjny nie generuje obrzęku twarzy ani powikłań. Konieczne będzie stosowanie łagodnej diety przez 2 lub 3 dni oraz przyjmowanie leków przeciwzapalnych, jeśli chirurg uzna to za stosowne.

Jeśli zostaną założone szwy, będą musiały zostać usunięte po tygodniu. W tym czasie tkanki będą gotowe do rozpoczęcia leczenia ortodontycznego.

Regularne kontrole są nieuniknione, niezależnie od tego, kiedy założono aparat. Pozwala to wykryć i precyzyjnie skorygować nadmierne ruchy, krwawienie z tkanek miękkich czy niepożądane odchylenia.

Zastosowanie odpowiednich sił, intensywności i kierunku pomoże umieścić element we właściwej pozycji. To także świetny sposób na uniknięcie uszkodzenia zębów i sąsiednich struktur anatomicznych.

Fenestracja dentystyczna jako uzupełnienie ortodoncji

Fenestracja to zabieg dentystyczny, który pozwala zablokowanym zębom utorować sobie drogę i przemieścić się w łuku. To świetny sposób, aby pomóc zębom, które nie były w stanie samodzielnie się wyrżnąć, pozostać w jamie ustnej na swoim miejscu.

Chociaż jest to prosty zabieg chirurgiczny, zawsze wchodzi w zakres większego leczenia ortodontycznego. Dlatego też fenestracja dentystyczna to tylko kolejny krok na dłuższej i bardziej złożonej ścieżce terapeutycznej. Ma na celu osiągnięcie harmonijnego zgryzu i prawidłowej pozycji zębów.

Współpraca chirurga i ortodonty jest kluczowa dla sukcesu leczenia. To samo dotyczy odpowiedniego przestudiowania przypadku i starannego zaplanowania całego procesu terapeutycznego.