Dlaczego grypa szybciej rozprzestrzenia się zimą?

Gdy zaczyna się ma,j wraz ze wzrostem temperatury można by się zastanawiać: „Dlaczego grypa ma swój szczyt zachorowań jesienią i zimą, a praktycznie zanika wiosną?” W tym artykule postaramy się udzielić odpowiedzi na to pytanie.

Grypa: jeden obraz kliniczny, wiele form

Grypa to choroba zakaźna wywoływana przez różne rodzaje wirusów grypy. Są to jednoniciowe wirusy RNA, które są pokryte zewnętrzną warstwą lipidową, która nadaje im charakterystyczny zaokrąglony wygląd. Według Światowej Organizacji Zdrowia istnieją 4 rodzaje grypy sezonowej:

• Wirusy grypy A dzieli się na podtypy w oparciu o kombinację dwóch białek na ich powierzchni. Wszystkie znane pandemie grypy zostały wywołane przez wirusy typu A.
• Wirusy typu B nie są podzielone na podtypy, ale obecnie krążące wirusy można podzielić na dwie linie.
• Wirusy typu C są rzadziej wykrywane i zwykle powodują łagodne infekcje. Brakuje im znaczenia epidemiologicznego,
• Wirusy typu D atakują głównie bydło i nie wydają się powodować infekcji ani chorób u ludzi.

Globalna zachorowalność jest obliczana na 20%, to znaczy 20% światowej populacji przechodzi ją w pewnym momencie. Ponadto jest to patologia wybiórcza, ponieważ w niektórych grupach populacji może dochodzić do 50%. Ze względu na swoje znaczenie epidemiologiczne grypa była przedmiotem wielu badań.

Grypa i pogoda

Badanie opublikowane w czasopiśmie naukowym Plos Pathogens wyjaśnia związek między grypą a czynnikami klimatycznymi:

• Wykorzystano 20 eksperymentów ze świnkami morskimi. W różnych siedliskach występowało wiele świnek morskich chorych na grypę, a w innych sąsiadujących z chorymi w kontakcie powietrznym grupy zdrowe.
• Różne grupy ze zdrowymi i chorymi świnkami morskimi były poddawane różnym zakresom wilgotności względnej i temperatur.
• Stwierdzono, że przy stałej temperaturze wilgotność względna i przenoszenie grypy są odwrotnie skorelowane. Przy wilgotności względnej 20% większość zdrowych świnek morskich była zarażona, natomiast w 80% nie zaobserwowano przenoszenia.
• Zaobserwowano również, że świnki morskie zakażone w środowisku o temperaturze 5 stopni wyrzucały więcej wirusów w swoich cząstkach unoszących się w powietrzu i utrzymywały się one dłużej niż te zakażone w środowisku o temperaturze 20 stopni.

Wydaje się, że główna hipoteza została potwierdzona w tym eksperymencie: niskie temperatury i wilgotność sprzyjają rozprzestrzenianiu się wirusa. Dlaczego?

Niska wilgotność względna

Różne hipotezy próbują wyjaśnić, dlaczego niska wilgotność względna sprzyja rozprzestrzenianiu się grypy:

• Po pierwsze, suche powietrze może uszkodzić śluzówkę nosa żywiciela pozostawiając ją bardziej niezabezpieczoną przed infekcjami wirusowymi dróg oddechowych, takimi jak grypa.
• Po drugie, stabilność wirusa w aerozolach wydaje się zmieniać wraz z wilgotnością. Przy czym wirus pozostaje aktywny dłużej w mniej wilgotnym środowisku.
• Po trzecie, wirus może stracić zdolność rozprzestrzeniania się przy wyższej wilgotności. Przy dużej wilgotności względnej powietrze wydalane przez pacjenta może szybko przylegać do cząsteczek wody w środowisku, zwiększając w ten sposób swoją objętość i wytrącając się wcześniej. Zmniejszyłoby to prędkość i odległość pokonywaną przez wirusa.

Niskie temperatury

W tym przypadku wyjaśnienie mogłoby być trochę prostsze. W niskich temperaturach błony śluzowe nosa wychładzają się podczas pobierania powietrza. Stworzyłoby to bardziej sprzyjające mikrośrodowisko dla wirusa, które mogłoby się lepiej replikować.

Przełożyłoby się to na większą siłę wirusa przy każdym kichnięciu i rozpyleniu, sprzyjając w ten sposób przenoszeniu.

Grypa – uzasadniona sezonowość

W ten sposób mogliśmy zobaczyć, że sezonowość grypy ma wyraźny naukowy sens. Na półkuli północnej wirus odradza się w październiku, a szczyt obserwuje się między grudniem a lutym. Dane te pokrywają się doskonale z danymi obserwowanymi w badaniu, ponieważ są to miesiące zimne i suche.

Na szczęście ludzie otrzymują coroczną szczepionkę przeciw grypie, więc ten potencjalny problem jest praktycznie wyeliminowany.