Szczepionka przeciwko koronawirusowi? Ile jeszcze będziemy musieli poczekać?

Szczepionka przeciwko koronawirusowi jest priorytetem dla laboratoriów na całym świecie. Ale czy naprawdę wiesz, czym jest taka szczepionka, jakie kroki są potrzebne do jej opracowania i jak długo to trwa? W tym artykule odpowiemy Ci na te ważkie pytania.
Szczepionka przeciwko koronawirusowi? Ile jeszcze będziemy musieli poczekać?

Ostatnia aktualizacja: 20 maja, 2020

„Potencjalna szczepionka przeciwko koronawirusowi została odkryta”. W zasadzie co chwilę widzimy wiadomości o takiej treści. Jednak szybko one znikają… aż do pojawienia się następnego sensacyjnego nagłówka. Ale tak naprawdę ile czasu zajmie opracowanie skutecznej szczepionki w przypadku wirusa SARS-CoV-2?

Gazety i strony internetowe szukają nieustannie nowych nagłówków, które przyciągną naszą uwagę. Jednak w tym przypadku ignorują ogromną złożoność tego procesu, aby dać trochę złudnej nadziei całemu społeczeństwu.

Smutna rzeczywistość polega na tym, że szczepionka przeciwko koronawirusowi nie pojawi się zbyt szybko. Cały proces jej opracowywania jest bardzo kosztowny, a przede wszystkim powolny. Światowe laboratoria łączą siły, a giganci tacy jak Fundacja Billa Gatesa inwestują mnóstwo zasobów w tę gigantyczną misję. Przed nami jednak długa droga.

Ale ile tak naprawdę czasu zajmie opracowanie i wyprodukowanie szczepionki przeciwko koronawirusowi? Jak dotąd nie ma dokładnej odpowiedzi na to pytanie. Tymczasem w naszym artykule chcielibyśmy rzucić okiem na to, czym jest szczepionka przeciwko koronawirusowi, a przede wszystkim na skomplikowany proces jej stworzenia.

Szczepionka przeciwko koronawirusowi: walka z niewidocznym wrogiem

Szczepionka przeciwko koronawirusowi jest priorytetem dla laboratoriów na całym świecie. Ale czy naprawdę wiesz, czym jest taka szczepionka, jakie kroki są potrzebne do jej opracowania i jak długo to trwa? W tym artykule odpowiemy Ci na te ważkie pytania.

Szczepionka jest w pewnym uproszczeniu rozwiązaniem, dzięki któremu możemy wytworzyć odporność na danego wirusa poprzez stymulację produkcji przeciwciał w naszym organizmie. Kiedy otrzymujemy szczepionkę, zwykle dostajemy w ten sposób zestaw słabych lub martwych drobnoustrojów, z którym chcemy walczyć.

Podawanie szczepionki

Ten środek stymuluje następnie nasz układ odpornościowy. Jest on dzięki temu w stanie rozpoznać, zniszczyć i – przede wszystkim – zapamiętać zagrożenie na przyszłość. Nasz system immunologiczny będzie wtedy „wiedział”, jak należy przeciwdziałać temu rozpoznanemu wcześniej wrogowi w przyszłości, zapobiegając w ten sposób rozwojowi infekcji.

Z tego powodu grypa nie stanowi obecnie większego problemu dla globalnej populacji. Jeśli jesteśmy zaszczepieni przeciwko niej, nie mamy się czym martwić.

Szczepionki mają na celu po prostu wytworzenie w naszych organizmach odporności na patogeny.

Zapewne zaciekawi Cię także nasz inny artykuł: Lekarstwo na COVID-19 jest obecnie w fazie opracowywania

Szczepionka przeciwko koronawirusowi: pierwsze kroki na drodze do jej opracowania

Opracowywanie szczepionki dowolnego rodzaju jest długim i złożonym procesem, który często zajmuje nawet 10–15 lat. Wymaga ono wspólnej pracy przy udziale organizacji publicznych i prywatnych.

Ale nie panikuj niepotrzebnie! W obecnej sytuacji szczepionka przeciwko koronawirusowi jest najwyższym priorytetem. Eksperci z tej branży szacują, że może ona być gotowa w ciągu 12–18 miesięcy. Mimo to poszczególne kroki na drodze do jej uzyskania są naprawdę skomplikowane. Opiszemy je szczegółowo poniżej.

Etap przesiewowy

Ten etap obejmuje wszystkie podstawowe kroki, które naukowcy wykonują w laboratorium. Tak naprawdę to pierwszym krokiem, który jednocześnie jest bardziej złożony, niż się wydaje, jest izolacja wirusa z próbek pobranych od pacjenta w formie żywej kultury. W przypadku koronawirusa SARS-CoV-2 udało się to zrobić już w miesiąc po jego wykryciu.

Po wyizolowaniu organizmu wirusa naukowcy mogą go zmodyfikować tak, aby osłabić lub wyizolować z niego poszczególne toksyny. Dzięki temu będą mogli przekształcić go w przyszłą szczepionkę. Ten pierwszy etap w normalnych warunkach może trwać od od 2 do 4 lat.

Etap przedkliniczny

Na tym etapie prac naukowcy zaszczepiają izolowany osłabiony preparat do izolowanych tkanek zwierzęcych lub żywych zwierząt (takich jak szczury laboratoryjne), aby sprawdzić, czy w obrębie organizmu testowego rzeczywiście wystąpi odpowiednia reakcja układu odpornościowego.

Szczepionka w zastrzyku

Ten krok pracy nad szczepionką nigdy nie realizowany jest bezpośrednio u ludzi, ponieważ na tym etapie ryzyko zakażenia jest jeszcze bardzo wysokie. Wiele szczepionek nie wykracza poza ten etap, ponieważ nie są one w stanie wywołać pożądanej reakcji w organizmie.

Po zakończeniu pierwszych badań przesiewowych i w zależności od tego, czy dana szczepionka zadziała w przypadku zwierząt, rozpoczyna się proces tworzenia szczepionki przeznaczonej dla ludzi.

Badania kliniczne na ludziach

Tutaj zaczyna się najbardziej skomplikowana i bez wątpienia najważniejsza część dla prawidłowego opracowania nowego preparatu – takiego jak szczepionka przeciwko koronawirusowi SARS-CoV-2.

  • Faza I. Eksperci wykorzystają małą grupę dorosłych, w wieku od 20 do 80 lat. Następnie szczepią ich martwym lub osłabionym czynnikiem zakaźnym. Celem badań w fazie I jest ocena bezpieczeństwa potencjalnej szczepionki oraz określenie rodzaju i zakresu wywoływanej przez nią odpowiedzi immunologicznej.
  • Faza II. Eksperci powiększą teraz grupę eksperymentalną do kilkuset osób. Osoby bardziej zagrożone chorobą mogą także uczestniczyć w tej fazie, jeśli wyrażą taką chęć.
  • Faza III. Teraz w testowanie szczepionek zaangażowanych będzie kilkadziesiąt tysięcy osób. Mogą wystąpić na tym etapie pewne nieznane do tej pory działania niepożądane, które mogą nie być widoczne w mniejszych grupach. Wszyscy doskonale wiemy o potencjalnych skutkach ubocznych leków, takich jak na przykład „1 na 1000 zażywających go osób cierpi na silne bóle głowy”. I chociaż jest to bardzo niski odsetek, należy także go wykryć i zbadać.

Odkładając na bok kwestie prawne i rządowe dotyczące zatwierdzenia i homologacji, gdy tylko szczepionka przeciwko koronawirusowi przejdzie fazę III, powinna być gotowa do jej zastosowania.

Być może uznasz także ten artykuł za interesujący: Koronawirus i jego rozprzestrzenianie się – czy to groźne zjawisko?

Szczepionka przeciwko koronawirusowi: na jakim etapie się obecnie znajdujemy?

Większość krajów jest wciąż w fazie przedklinicznej. Konieczne są zatem dalsze testy szczepionek na zwierzętach w celu potwierdzenia ich skuteczności. Ale zgodnie z niedawnymi doniesieniami, już pod koniec marca chińscy badacze przeszli do fazy I badań przesiewowych z udziałem ludzi.

To bez wątpienia dobra wiadomość. Jednak musimy w tym miejscu wyjaśnić, że minimalny okres obserwacji zaszczepionych wolontariuszy będzie trwał sześć miesięcy. Następnie eksperci powiększą grupę osób poddawanych próbom, poczekają kolejny okres i wreszcie rozpoczną masową produkcję szczepionki.

To smutna rzeczywistość, że przez dłuższy czas będziemy musieli żyć z koronawirusem. Jednak powinniśmy również wiedzieć, że żyjemy również z wieloma innymi chorobami, na które nie ma żadnej szczepionki i najprawdopodobniej nigdy nie będzie.

Musimy pamiętać, że w tej chwili najważniejsze jest zmniejszenie liczby zarażonych osób i zaufanie, że najgorsze wkrótce minie.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Amanat F, Krammer F. SARS-CoV-2 Vaccines: Status Report [published online ahead of print, 2020 Apr 3]. Immunity. 2020;S1074-7613(20)30120-5. doi:10.1016/j.immuni.2020.03.007
  • Hodgson, J. (2020). The pandemic pipeline. Nature Biotechnology. https://doi.org/10.1038/d41587-020-00005-
  • Chen, W. H., Strych, U., Hotez, P. J., & Bottazzi, M. E. (2020). The SARS-CoV-2 Vaccine Pipeline: an Overview. Current Tropical Medicine Reports. Springer. https://doi.org/10.1007/s40475-020-00201-6

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.