Dieta ketogenna: co należy wiedzieć i jakie jest ryzyko

Dieta ketogeniczna opiera się na ograniczeniu węglowodanów do 10% pożywienia lub mniej, aby wywołać stan ketozy. W ten sposób aktywowane są alternatywne szlaki metaboliczne, które spalają tłuszcz.
Dieta ketogenna: co należy wiedzieć i jakie jest ryzyko
Eliana Delgado Villanueva

Napisane i zweryfikowane przez dietetyk Eliana Delgado Villanueva.

Ostatnia aktualizacja: 24 sierpnia, 2022

Dieta ketogenna lub dieta ketonowa (od słowa „ketogenic” w języku angielskim) jest dietą o bardzo niskiej zawartości węglowodanów, która zamienia ciało w maszynę do spalania tłuszczu. Mówi się, że dieta ketogenna potencjalne korzyści jeśli chodzi o utratę wagi, poprawę zdrowia i wyników sportowych. I na świecie są miliony ludzi, którzy już ich na sobie doświadczyli.

Jednak tego rodzaju diety mogą również stać się poważnym ryzykiem dla Twojego zdrowia. Czytaj dalej, aby poznać bardziej szczegółowe wyjaśnienia tego tematu.

Co to jest dieta ketogenna?

Dieta ketogenna to taka, która zmniejsza lub całkowicie eliminuje węglowodany, aby zmusić organizm do wejścia w stan ketozy. Dzięki temu następuje utrata masy ciała, gdyż organizm używa zapasów tłuszczu jako źródła energii.

Ketoza jest stanem metabolicznym, w którym organizm jest pozbawiony podstawowego źródła energii pochodzącego z glukozy wytwarzanej z kolei z węglowodanów. Dlatego jest zmuszony do pozyskiwania energii z metabolizmu tłuszczów.

Kiedy pozbawiamy organizm węglowodanów, wykorzystuje on glikogen zgromadzony w wątrobie jako pierwszy zasób energetyczny. Kiedy go zużywa, ciało zaczyna konsumować kwasy tłuszczowe, przekształcając je w ciała ketonowe. Jednak ich masowe uwalnianie może być niebezpieczne dla niektórych narządów.

Dieta ketogenna: jej szczegółowy opis

Udział węglowodanów w diecie ketogenicznej jest zwykle znacznie poniżej zalecanego poziomu 50–60% całkowitej liczby kalorii. Zasadniczo zaleca dostarczanie około 10% lub mniej energii w postaci węglowodanów.

Istnieją diety ketogenne, w których spożycie owoców i warzyw jest dozwolone, ale w bardzo kontrolowanych ilościach. Natomiast inne odmiany tego sposobu żywienia całkowicie eliminują wszystkie źródła cukrów. Dlatego też zabraniają spożywania zbóż, mąki, wypieków, a także owoców, warzyw i roślin strączkowych.

Odchudzanie się
Podstawą tego rodzaju diety jest ograniczenie spożycia węglowodanów w celu aktywacji alternatywnych szlaków metabolicznych.

Istnieją również diety ketogeniczne, w których stosuje się post w celu początkowego pobudzenia tworzenia ciał ketonowych. Post należy następnie utrzymać, aby osiągnąć utratę masy ciała kosztem intensywnego utleniania zapasów tłuszczu.

Jak widzimy, istnieje wiele odmian diet ketogennych i wszystkie mają ostateczny cel, jakim jest  spadek masy ciała. Ma on nastąpić poprzez promowanie spalania tłuszczów w ciele, aby później doprowadzić do powstania ciał ketonowych w naszym ciele.

Jakie ryzyko niesie dieta ketogenna

1. Ograniczenie spożycia owoców i warzyw

Ponieważ większość diet ketogennych minimalizuje spożycie warzyw i owoców, organizm otrzymuje minimalny wkład witamin, minerałów i błonnika, w które są tak bogate te produkty.

Owoce i warzywa
Redukcja warzyw i owoców w diecie może doprowadzić do powstania niedoboru witamin i minerałów niezbędnych dla organizmu

Można to rozwiązać przyjmując suplementy witamin, jeśli chcemy się trzymać tego rodzaju diety.

2. Zmniejszenie spożycia błonnika

Przy przyjmowaniu tak małej ilości błonnika kolejną konsekwencją przejścia na dietę ketogenną może być pojawienie się zaparć. Z tego powodu zaleca się, aby pić napary o działaniu przeczyszczającym, takie jak na przykład ze ślazu.

3. Dieta ketogenna może powodować nieświeży oddech

Po przejściu na dietę ketogenną, często pojawia się również nieświeży lub cuchnący oddech, szczególnie na początku stosowania zmian. Ta przypadłość wynika z wysokiej produkcji ciał ketonowych w organizmie. Po kilku pierwszych tygodniach objaw ten jednak mija.

Nieświeży oddech
Ciała ketonowe są lotne i uwalniają się przez płuca, powodując cuchnący oddech.

Ponadto, niektóre badania sugerują, że ten rodzaj diety zwiększy uczucie zmęczenia lub znużenia z powodu braku węglowodanów w diecie.

4. Dieta ketogenna może obniżać poziom poznawczy

Jak wykazali amerykańscy naukowcy, mózg musi wykorzystywać ciała ketonowe w celu zastąpienia glukozy, która jest jego ulubionym paliwem. W niektórych przypadkach takie paliwo zastępcze może doprowadzić do pogorszenia zdolności poznawczych.

5. Trudniejsza w stosowaniu na dłuższą metę

Ponadto, chociaż wielu uważa, że ​​diety ketogenne są łatwiejsze do przestrzegania niż diety nieketogenne, badania pokazują coś przeciwnego. Okazuje się bowiem, że amatorzy ketozy trudno znoszą niemożność spożywania bardzo popularnych potraw, takich jak płatki zbożowe, chleb, rośliny strączkowe, owoce lub warzywa.

Tym samym dość trudno wyrobić przywiązanie do tego sposobu żywienia. W efekcie, część stosujących po jakimś czasie wraca do diet pozwalających na większą ilość węglowodanów.

6. Może spowodować kwasicę ketonową

W skrajnych przypadkach może wystąpić kwasica ketonowa, jeśli poziom ciał ketonowych we krwi znacznie się zwiększy. Taka nienormalna sytuacja może spowodować uszkodzenie niektórych narządów, a nawet śpiączkę.

Dlatego, aby poddać się tego rodzaju dietom, niezbędny jest dobry stan zdrowia i regularne konsultacje z lekarzem lub profesjonalnym dietetykiem. Jeśli bowiem cierpisz na niewydolność nerek lub wątroby, możesz mieć poważne problemy ze zdrowiem podczas stosowania diety ketogenicznej.

Uwaga!

Nie chodzi jedynie o niedogodności, które może spowodować stosowanie diety ketogennej.  Pewne grupy ryzyka o większej podatności na zagrożenia powinny zachować szczególną ostrożność. Są to następujące przypadki:

  • Osoby, które maja problemy z wątrobą lub sercem, ponieważ w niektórych przypadkach ten typ odżywiania doprowadził do rozwoju arytmii.
  • Kobiety w ciąży lub karmiące piersią
  • Osoby z niewydolnością nerek

Dieta ketogeniczna nie jest dietą, którą możemy stosować przez całe życie lub która wpisuje się w zasady i nawyki zdrowego stylu życia. Nie stanowi zbilansowanej diety, ale raczej oferuje okazjonalną i tymczasową alternatywę dla utraty wagi i tłuszczu.

Na koniec pamiętaj, że w przypadku każdego schematu żywieniowego, który zamierzasz przestrzegać, ważne jest, aby odwiedzić specjalistę. Dietetyk lub lekarz sprawdzi twój obecny stan zdrowia, a także twoje postępy w miarę stosowania diety.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Krilanovich, N. J. (2007). Benefits of ketogenic diets [1]. American Journal of Clinical Nutrition. https://doi.org/10.1093/ajcn/85.1.238
  • Kanikarla-Marie P, Jain SK. Hyperketonemia and ketosis increase the risk of complications in type 1 diabetes. Free Radic Biol Med. 2016;95:268–77
  • Shilpa J, Mohan V. Ketogenic diets: Boon or bane?. Indian J Med Res. 2018;148(3):251–253. doi:10.4103/ijmr.IJMR_1666_18
  • Gupta, L., Khandelwal, D., Kalra, S., Gupta, P., Dutta, D., & Aggarwal, S. (2017). Ketogenic diet in endocrine disorders: Current perspectives. Journal of postgraduate medicine63(4), 242-251.
  • Nutrición clínica y Dietética Hospitalaria. Dietas cetogénicas en el tratamiento del sobrepeso y la obesidad. Nutr. clín. diet. hosp. 2013; 33(2):98-111
    DOI: 10.12873/332cetogenicas
  • Dashti HM, Mathew TC, Hussein T, Asfar SK, Behbahani A, Khoursheed MA, et al. Long-term effects of a ketogenic diet in obese patients. Exp Clin Cardiol. 2004; 9(3): 200–205.
  • Ting R, Dugré N, Allan GM, Lindblad AJ. Ketogenic diet for weight loss. Can Fam Physician. 2018;64(12):906.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.