Czym jest strach dysfunkcyjny i jak można go przezwyciężyć?

Dysfunkcyjny strach uniemożliwia nam wykonywanie czynności, które nas interesują z obawy przed rzekomym zagrożeniem. Czy można go kontrolować? Poznaj odpowiedź.

Żadna emocja nie jest sama w sobie dobra ani zła. To prawda, że czujemy się lepiej, kiedy doświadczamy radości, niż kiedy jesteśmy źli lub przestraszeni. Jednak gniew może nas ostrzec przed sytuacją niesprawiedliwości, a strach może nas obudzić, abyśmy nie byli zaatakowani. Kiedy jednak strach staje się dysfunkcyjny?

W powyższych przypadkach emocje grają na naszą korzyść, jeśli wiemy, jak je interpretować i rozumiemy, że są narzędziem. Jednak są chwile, kiedy emocja całkowicie nas przytłacza, dominuje i nadaje sytuacji własny ton. Tak się właśnie dzieje, gdy doświadczamy dysfunkcyjnego strachu.

Czym jest strach dysfunkcyjny?

Strach to podstawowa, pierwotna i uniwersalna emocja. Jednak jego doświadczenie jest wyjątkowe. Nie wszyscy z nas odczuwają go lub wyrażają w ten sam sposób.

Najlepszym sposobem na zrozumienie strachu jest skupienie się na tym, jak pomaga nam on zarządzać naszym codziennym życiem. Oznacza to, że może być zarówno funkcjonalny, jak i dysfunkcyjny, i to zależy od okoliczności.

Na przykład strach może być dobry, ponieważ pozwala nam zwracać uwagę, żeby dziecko się nie poparzyło, jeśli pomaga nam gotować. Źle jednak, jeśli nas paraliżuje i nie pozwala nam cieszyć się przygotowywaniem z dzieckiem przepisów z obawy, że coś może mu się stać.

Otóż dysfunkcyjny strach nas ogranicza, powstrzymuje, paraliżuje i powoduje cierpienie, dyskomfort i udrękę. Kiedy ten strach jest doświadczany w sposób ciągły, dodatkowo wprawia nas w lęk antycypacyjny. Ta emocja ostrzega nas przed zagrożeniami lub sytuacjami, które nie miały miejsca, wywołując nieproporcjonalną reakcję.

Jak przezwyciężyć dysfunkcyjny strach?

Oto kluczowe wskazówki, które mogą pomóc ci przezwyciężyć strach dysfunkcyjny:

• Uznaj, że to naturalna emocja i nie próbuj jej ukrywać. Zaakceptuj, że strach pojawia się w nas, aby coś nam zasygnalizować, aby spełnić swoją funkcję. Tak więc, zanim spróbujesz go stłumić, najlepiej nauczyć się go odczytywać. Aby to zrobić, możesz zadać sobie pytanie: „Dlaczego teraz odczuwam strach? Na jakie aspekty powinienem zwrócić uwagę?” W ten sposób sprawisz, że strach będzie działał na twoją korzyść; stanie się funkcjonalny, a nie dysfunkcyjny.
• Zidentyfikuj charakter zagrożenia. Zastanów się, czy jest prawdziwe, prawdopodobne, czy nieprawdopodobne. Często zdarza się, że strach jest wyzwalany bezkrytycznie przez wiele bodźców. To właśnie sprawia, że w nim żyjemy. Jednak nie wszystkie zagrożenia są jednakowo prawdopodobne lub ważne. Musimy nauczyć się radzić sobie z uprzedzeniami poznawczymi, które, jeśli je rozpoznamy, pomogą nam sklasyfikować wagę zagrożeń.

Co możesz z tym zrobić?

• Na podstawie poprzedniego punktu warto się zastanowić, jak moglibyśmy się przygotować i co zrobić w takiej sytuacji. W ten sposób będziemy mogli zobaczyć, że istnieją różne rozwiązania i różne środki, które możemy podjąć.
• Przygotuj swój plan radzenia sobie ze swoimi lękami. Teraz, gdy wiesz, czego się boisz i co możesz zrobić, ważne jest, aby wymyślić stopniowy plan stawienia czoła przerażającej sytuacji. Oznacza to, że krok po kroku powinieneś zaznajomić się z tym widmowym zagrożeniem, aż będziesz w stanie stanąć z nim twarzą w twarz. Jeśli jesteś sparaliżowany na przykład przed wystąpieniami publicznymi, możesz zacząć od próby i nagrania siebie, potem ćwiczyć z przyjaciółmi, a na końcu wyjść do szerszej publiczności.
• Stosuj techniki relaksacyjne. Jedną z najlepszych alternatyw jest próba powstrzymania dysfunkcyjnego strachu. Aby to zrobić, możesz zacząć od ćwiczeń relaksacyjnych i oddechowych, które pomogą uczynić strach funkcjonalnym.
• Poproś o pomoc. Jeśli czujesz, że strach uniemożliwia Ci podejmowanie decyzji, bycie bardziej spontanicznym i życie zgodnie z własnymi pragnieniami, nie wahaj się skonsultować się z profesjonalistą.

Strach może być sprzymierzeńcem

Strach nie zawsze jest niebezpieczny i jest to pierwszy krok do rozpoznania lęku dysfunkcyjnego. Podczas analizy sytuacji musimy zakładać inne soczewki. W przeciwnym razie osaczy nas i uniemożliwi nam cieszenie się życiem. Jednak dobrze zarządzany strach pozwala nam przetrwać.

Zaakceptowanie tego, że strach zawsze będzie obecny i że nie możemy go wyeliminować z naszego spektrum emocji, to pierwszy krok, aby go oswoić. Możemy nauczyć się nim zarządzać i być panami samych siebie.