Ciąża po 40. roku życia - jakie wiąże się z nią ryzyko?

Ciąża jest zawsze błogosławieństwem. Jednak może się z nią wiązać spora liczba różnego rodzaju zagrożeń, zarówno dla matki i dziecka, o których należy zawsze pamiętać. A szczególnie jeśli kobieta liczy sobie czterdzieści lub więcej lat.

Przejrzane i zatwierdzone przez: lekarz José Gerardo Rosciano Paganelli.

Napisany przez Equipo Editorial

Ostatnia aktualizacja: 18 kwietnia, 2023

Z pewnością każdy z nas zna choć jedną kobietę w wieku czterdziestu lub więcej lat, która właśnie urodziła swoje pierwsze dziecko. I chociaż szanse na zajście w ciążę są w tym wieku już dość niskie, to jednak naprawdę ważną rzeczą jest znajomość ryzyka, z jakim wiąże się ciąża po 40. roku życia.

Kobiety mają tendencję do planowania ciąży najczęściej w okresie między dwudziestym a trzydziestym rokiem życia. Jednak ze względu na wymogi związane z pracą zawodową, względami ekonomicznymi lub osobistymi przełożenie terminu urodzenia dziecka na późniejsze lata jest obecnie dość powszechnie spotykanym zjawiskiem.

Ale czy wiesz o tym, że ciąża po 40. roku życia niesie ze sobą także i spore ryzyko?

Ciąża po 40. roku życia – jakie są główne rodzaje zagrożeń w takim przypadku?

Ciąża jest zawsze błogosławieństwem. Jednak może się z nią wiązać spora liczba różnego rodzaju zagrożeń, zarówno dla matki, jak i dziecka, o których należy zawsze pamiętać. A szczególnie jeśli kobieta liczy sobie czterdzieści lub więcej lat.

Wyższe ryzyko wystąpienia wszelkiego rodzaju nieprawidłowości o podłożu genetycznym

Gdy kobiety się starzeją, ich jajniki stopniowo tracą swoją wydajność. W efekcie nie są w stanie wytworzyć komórek jajowych o takiej jakości, jak w młodym wieku. Z tego właśnie powodu ciąża po 40. roku życia oznacza zwiększone ryzyko wystąpienia różnego rodzaju problemów genetycznych u niemowląt. Najczęstszym z przypadków jest zespół Downa.

Ten problem genetyczny jest spowodowany nieprawidłowościami w procesie podziału komórek. Rozpoczyna się on już w momencie połączenia komórki jajowej i plemnika. W rezultacie tego zarodek uzyskuje dodatkowy dwudziesty trzeci chromosom. Zespół Downa niestety powoduje między innymi upośledzenie umysłowe i ciężką chorobę serca oraz układu krążenia.

Kiedy przyszłe matki liczą sobie mniej niż czterdzieści lat, wskaźnik zapadalności na tego typu wadę rozwojową u dziecka jest niższy niż jeden przypadek na tysiąc kobiet. Natomiast dla pań po czterdziestce ryzyko to wzrasta do wartości jeden przypadek na pięćset.

Zagrożenie związane ze stanem przedrzucawkowym

Jest to typowo medyczne powikłanie zdrowotne związane z występowaniem jednocześnie nadciśnienia tętniczego i dużej ilości białka w moczu. Jeśli u kobiety ciężarnej występuje ten problem, to pierwsze jego objawy zaczynają być widoczne po około po 20 tygodniach ciąży. Najczęściej puchną ręce i twarz kobiety.

Taka sytuacja może spowodować uszkodzenie układu nerwowego i spowodować w efekcie drgawki (stąd też wzięła się nazwa tej przypadłości), udar mózgu i innego rodzaju problemy zdrowotne.

Ciąża po 40. roku życia może być zagrożona przez nadciśnienie

Wysokie ciśnienie krwi u kobiety ciężarnej negatywnie wpływa na rozwój jej dziecka. W większości przypadków problem ten występuje pod koniec drugiego trymestru ciąży. Jeśli obserwowane przez kobietę objawy regularnie nawracają, ten problem natury zdrowotnej może nawet spowodować przedwczesny poród.

Ryzyko związane z zapłodnieniem oraz donoszeniem ciąży

Oprócz zagrożeń związanych z chorobami i nieprawidłowościami w funkcjonowaniu organizmu kobiety ciężarnej, ciąża po 40. roku życia może wiązać się także z innego rodzaju nieprawidłowościami. Należą do nich między innymi:

Bezpłodność lub trudności w zajściu w ciążę

Czasami niepłodność może zostać spowodowana problemami fizycznymi lub hormonalnymi. W niektórych przypadkach wpływ na nią mogą także mieć nagłe i drastyczne zmiany w preferowanym stylu życia oraz czynniki typowo środowiskowe.

Jednak najbardziej powtarzającym się problemem jest przedwczesna niewydolność jajników. Oznacza ona zaburzenie funkcjonowania układu rozrodczego kobiety, w wyniku którego jajniki przestają działać prawidłowo jeszcze przed rozpoczęciem okresu menopauzy. Innym powodem tej przypadłości może być także zespół policystycznych jajników, który utrudnia uwalnianie dojrzałych komórek jajowych.

Możliwe inne zaburzenia fizjologiczne i chorobowe, których efektem może być powstanie niepłodności, obejmują między innymi guzy w macicy, endometriozę i niedrożność jajowodów.

Cukrzyca u kobiet ciężarnych

Choroba ta zdefiniowana jest jako zaburzenie metaboliczne występujące w okresie ciąży. Najpoważniejsze jej konsekwencje to infekcje dróg moczowych, nadmierny przyrost masy ciała i zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia przedwczesnego porodu.

Innego rodzaju problemy zdrowotne, z jakimi może wiązać się ciąża po 40. roku życia

Jak wspomniano powyżej, u kobiet po czterdziestce o wiele częściej występuje cukrzyca ciężarnych i nadmiernie wysokie ciśnienie krwi. Ponadto ciąża po 40. roku życia wiążą się także ze znacznie wyższym ryzykiem uszkodzenia łożyska.

A to oznacza, że kobiety takie są o wiele bardziej narażone na wystąpienie nieprawidłowości w postaci nadmiernego krwawienia podczas porodu (lub nawet zanim jeszcze do niego dojdzie).

Ciąża po 40. roku życia, a ryzyko podczas porodu

Nawet jeśli ciąża po 40. roku życia przebiegnie bez żadnych problemów, to komplikacje mogą pojawić się także w samym momencie porodu lub tuż przed nim. Do najczęściej spotykanych zaburzeń tego rodzaju należą między innymi:

Przedwczesny poród

Oczywiście największym ryzykiem jest śmierć niemowlęcia w takim przypadku. Jednak dziecko może również cierpieć z powodu wielu innych konsekwencji i zaburzeń, nawet jeśli przeżyje przedwczesny poród. Mogą do nich należeć na przykład głuchota, ślepota lub zespół porażenia mózgowego.

Cesarskie cięcie lub poród przy asyście próżniociągu

W przypadku porodu opóźnionego wydłuża się drugi etap ciąży. A to oznacza, że narodziny drogą naturalną wymagają użycia narzędzi o agresywnej i inwazyjnej charakterystyce (próżniociągu lub kleszczy), które w przypadku niepowodzenia mogą powodować konieczność wykonania cięcia cesarskiego.

Poronienie

Ten konkretny rodzaj zagrożenia charakteryzuje się spontanicznym przypadkiem śmiercią dziecka i wydaleniem płodu jeszcze przed ukończeniem przez niego pięciu miesięcy.

Według wyników badań klinicznych przeprowadzonych przez hiszpańską klinikę Tambre, w przypadku kobiet w wieku od 20 do 24 lat ryzyko poronienia wynosi 11%. Dla ciężarnych liczących sobie od od 25 do 29 lat wartość ta wzrasta do 12%. Natomiast dla kobiet w wieku od 30 do 34 lat ryzyko poronienia wzrasta do 15%.

Musisz natomiast pamiętać przy tym o tym, że kobiety, które zajdą w ciążę po 40 roku życia, nie zawsze są narażone na tego typu komplikacje. Oznacza to jedynie, że jeśli już one wystąpią, to ryzyko poronienia będącego ich skutkiem staje się naprawdę bardzo wysokie.

Nigdy nie wiesz na pewno, jakiego rodzaju ryzyko napotkasz w trakcie ciąży. Bycie matką nigdy nie było łatwe, ale warto zawsze starać się o to, by mieć dziecko. Szczególnie wtedy, gdy kobieta jest na to gotowa i jest w stanie zapewnić dziecku stabilność i dobre warunki do rozwoju.