Biopsychologia - w jakim celu się ją wykorzystuje

Każda myśl, emocja i zachowanie ma biologiczny korelat, fizyczne podłoże, które możemy zbadać. Dowiedz się więcej o biopsychologii i związku między ciałem a umysłem.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Elena Sanz.

Ostatnia aktualizacja: 11 grudnia, 2022

Czasami psychologia i jej koncepcje wydają się nieco abstrakcyjne. Zrozumienie przekonań, emocji i zachowań może się wydawać bardziej filozoficzne niż praktyczne. Prawda jest jednak taka, że każdy proces wewnętrzny ma swój fizjologiczny korelat. Oznacza to reprezentację w ciele i biologii, która wyjaśnia, dlaczego coś się dzieje. Tym właśnie zajmuje się biopsychologia.

Ta gałąź psychologii analizuje funkcjonowanie zdrowego mózgu, ale także czynniki związane między innymi z demencją, zaburzeniami neurorozwojowymi i depresją. Krótko mówiąc, stara się zrozumieć, w jaki sposób mózg, układ nerwowy i neuroprzekaźniki wpływają na procesy umysłowe.

Biopsychologia – historia i rozwój dziedziny

Pomysł, że umysł i ciało, czyli że to, co psychologiczne i to, co biologiczne są ze sobą ściśle powiązane, ma długą historię. Już starożytni myśliciele i filozofowie stwierdzili, że umysł znajduje się w mózgu , a układ nerwowy pośredniczy między bodźcami, które otrzymujemy ze środowiska, a naszymi reakcjami.

Później rozwinęły się teorie, takie jak frenologia, według których cechy osobowości można określić na podstawie kształtu czaszki (jej struktury, wypukłości i wgłębień). Chociaż została ona odrzucona, hipoteza, że funkcje umysłowe znajdują się w określonych obszarach mózgu, zyskała na znaczeniu.

W dzisiejszych czasach, dzięki postępowi technologicznemu i innowacyjnym technikom, takim jak skany mózgu, jesteśmy w stanie zobaczyć fizyczne korelaty myśli, emocji i zachowania. A dzięki temu możemy skuteczniej interweniować.

Czym zajmuje się biopsychologia?

Biopsychologia jest również znana jako psychologia fizjologiczna, neuronauka behawioralna lub psychobiologia. Jak powiedzieliśmy, bada związek między procesami psychologicznymi a leżącymi u ich podstaw zdarzeniami fizjologicznymi.

Aby lepiej zrozumieć jego podstawę, rozważmy następujące zasady, którymi się rządzi:

• Psychologia jest uważana za naukę laboratoryjną.
• Każde zachowanie lub proces psychologiczny można wyjaśnić na podstawie pojęć biologicznych. Wszystkie są konsekwencją genetyki i biologii.
• Większość ludzkich zachowań ma cel ewolucyjny i rozwinęła się, aby przystosować się do środowiska.
• Metody porównawcze służą do lepszego zrozumienia ludzkich zachowań poprzez badanie różnych gatunków zwierząt.
• Badane są dziedziczność i genetyka, a także struktura mózgu, układ nerwowy i hormonalny oraz neuroprzekaźniki.

Poza tymi zasadami istnieją pewne zjawiska, na które ta nauka zwraca szczególną uwagę:

• Rytmy biologiczne
• Metabolizm i procesy hormonalne
• Zachowania związane z motywacją
• Emocje, uczenie się, pamięć i poznanie
• Wpływ leków i środków farmaceutycznych na funkcjonowanie układu nerwowego.
• Podstawy fizyczne zaangażowane w procesy czucia i percepcji bodźców wewnętrznych i zewnętrznych.

Zastosowania

Zastosowania biopsychologii mogą koncentrować się na badaniach podstawowych lub stosowanych. W pierwszym przypadku celem jest poszerzenie zasobu wiedzy z naukowej ciekawości. Z drugiej strony badania stosowane promują interwencje, które odpowiadają na potrzeby i dostarczają rozwiązań.

Aby uzyskać wymaganą wiedzę, stosuje się metody obserwacyjne, w których dane są gromadzone bez modyfikowania zaangażowanych zmiennych. Eksperymenty są również wykorzystywane do odkrywania przyczyn związanych z różnymi zjawiskami.

Pod tym względem powszechne są zarówno badania na ludziach, jak i na zwierzętach. Dzięki temu możliwe jest zrozumienie filogenetycznej ewolucji wzorców zachowań, od gatunków najprostszych (w których łatwiej jest odkryć korelaty między mózgiem a zachowaniem) do tych najbardziej złożonych.

Psychobiolodzy pracują i uczestniczą w różnych dziedzinach, od badań po przemysł farmaceutyczny. Opracowują również zastosowania kliniczne i pracują w dziedzinach, takich jak neurologia, leczenie pacjentów z różnego rodzaju uszkodzeniami lub chorobami, takimi jak:

• Autyzm
• Uzależnienia
• Lęk
• Schizofrenia
• Wybuchy złości
• Zaburzenia nastroju
• Choroba Parkinsona, Alzheimera i inne demencje

Inne możliwe zastosowania

Wiedza wywodząca się z psychobiologii odgrywa również ważną rolę w tym, co jest związane z rodzicielstwem i dzieciństwem. Dzięki jej odkryciom można zachęcać do odpowiedniej wczesnej stymulacji, aby promować uczenie się i wykorzystywać potencjał plastyczności mózgu.

Znajduje też zastosowanie w dziedzinach, takich jak uważność. Pozwala zrozumieć, w jaki sposób dana osoba może poprawić uwagę i uważność, a także, w jaki sposób procesy psychologiczne sprzyjają lub utrudniają powrót do zdrowia po przebytej chorobie.

Krótko mówiąc, biopsychologia przypomina nam o ścisłym związku między umysłem a ciałem oraz potrzebie ich wspólnego zrozumienia, aby osiągnąć lepsze zrozumienie i skuteczne interwencje poprawiające samopoczucie.