ADHD - poznaj przyczyny choroby, jej objawy i metody leczenia
Jak sama nazwa wskazuje, zespół nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi lub ADHD (z ang. “attention-deficit hyperactivity disorder”) jest zaburzeniem neurobiologicznym, które objawia się głównie w dzieciństwie. Ogółem dotyka ponad 5% dzieci na całym świecie i około 5-7% dzieci w Polsce. Co więcej, występuje częściej u chłopców niż u dziewcząt.
Na szczęście badania wykazały, że ADHD można kontrolować dzięki wczesnej diagnozie i właściwemu leczeniu. Czytaj dalej i dowiedz się więcej o tym zaburzeniu!
ADHD czyli zespół nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi
Przyczyny
Ze względu na złożoność tego zaburzenia nie zidentyfikowano pojedynczej przyczyny. Zasadniczo jest to heterogeniczne zaburzenie z kilkoma podtypami, które rozwija się w wyniku działania różnych czynników ryzyka.
Specjaliści nie wiedzą dokładnie, co je powoduje. Odkryto jednak, że czynniki genetyczne i środowiskowe mają duży wpływ na rozwój ADHD. W tym przypadku mówimy o czynnikach prenatalnych, okołoporodowych i pourodzeniowych.
Ponadto dziedziczenie ADHD określa się na poziomie 76%. Oznacza to, że średnio 76% czynników mających wpływ na to zaburzenie jest związanych z genami, a pozostałe są czynnikami nie genetycznymi.
Wykazano również, że krewni osób z tym zaburzeniem neurologicznym mają pięciokrotnie większe ryzyko jego rozwoju niż osoby bez rodzinnej historii tego stanu.
Przeczytaj również: Dzieciństwo i jego wpływ na rozwój osobowości
Objawy ADHD
Zazwyczaj dzieci cierpiące na ADHD mogą mieć słabe wyniki w szkole i niezbyt dobrze radzą sobie w życiu towarzyskim.
Zasadniczo zaburzenie to ma trzy podstawowe objawy: brak uwagi, nadpobudliwość i impulsywność. Objawy te objawiają się w większym lub mniejszym stopniu w zależności od podtypu ADHD.
- Po pierwsze, w typie z przewagą zaburzeń koncentracji większość objawów jest niezauważalna. Zazwyczaj występuje u dziewcząt i ma duży wpływ na naukę.
- Z drugiej strony dzieci z przeważnie przewagą nadruchliwości mogą być bardziej nadpobudliwe i agresywne.
- Ostatni podtyp, zwany mieszanym, występuje najczęściej. Ma to wpływ na ogólne zachowanie i osiągnięcia dziecka.
Aby zdiagnozować ADHD, objawy braku uwagi, nadpobudliwości i impulsywności powinny wiązać się z następującymi warunkami:
- Po pierwsze, objawy pojawiają się przed ukończeniem siódmego roku życia.
- Ponadto zauważa się, że dziecko wykazuje je w sposób ciągły przez co najmniej sześć miesięcy.
- Objawy wpływają na dziecko w co najmniej dwóch różnych aspektach.
- Wreszcie, objawy te znacznie utrudniają życie dziecka. Dlatego wpływa to na ich osiągnięcia.
ADHD – leczenie
Przede wszystkim wskazana jest terapia psychologiczna, która pomaga kontrolować objawy tego zaburzenia i poprawić wyniki dziecka.
Jednak zespół nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi u dzieci i młodzieży należy leczyć indywidualnie, zgodnie z potrzebami każdego pacjenta. Nadal nie ma konkretnego lekarstwa na ADHD. Dlatego leczenie ma na celu minimalizację objawów i zmniejszenie ryzyka wystąpienia innych, powiązanych zaburzeń.
Zazwyczaj specjaliści zalecają leczenie skojarzone u dzieci i młodzieży, u których ADHD w sposób umiarkowany lub poważny wpływa na ich codzienne życie. Obejmuje to leczenie behawioralne, farmakologiczne i psychologiczne oraz interwencje psychopedagogiczną.
Przeczytaj również: Zmęczenie nauką – jak pomóc swojemu dziecku?
1. Leczenie psychologiczne
Ogólnie rzecz biorąc, interwencje psychologiczne, które przynoszą dobre wyniki, opierają się na zasadach poznawczej terapii behawioralnej.
Obejmują one takie metody jak:
- Terapia behawioralna.
- Szkolenie rodziców.
- Terapia poznawcza.
- Trening umiejętności społecznych.
2. Leczenie psychologiczno-pedagogiczne
Interwencja psychologiczno-pedagogiczna stanowi fundamentalny filar leczenia skojarzonego.
Zasadniczo obejmuje to szereg różnych zabiegów. Mają one na celu zarówno poprawę wyników w nauce dziecka, jak i poprawę adaptacji do środowiska szkolnego.
3. Leczenie farmakologiczne
Leczenie farmakologiczne pomaga zmniejszyć podstawowe objawy zespołu nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi. Ogólnie rzecz biorąc, może to prowadzić do poprawy wyników i zachowania wśród rówieśników.
Jednocześnie wzmacnia efekty interwencji psychologicznych i psychologiczno-pedagogicznych. Metylofenidat będący stymulantem, jest popularnym lekiem przepisywanym przez lekarzy w leczeniu tego zaburzenia.
Rzeczywistość dzieci z zespołem nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi
To zaburzenie może wpływać na samoocenę dziecka.
Mimo że ten stan jest powszechny, to jednak w rzeczywistości obserwuje się ogólną niewiedzę na ten temat.
Niestety bardzo niewiele osób jest dobrze poinformowanych na temat tego zaburzenia. Ponadto wielu ludzi błędnie uważa, że ADHD jest spowodowane przez niezorganizowane środowisko rodzinne lub szkolne.
Brak wystarczającej ilości informacji i świadomości ludzi na temat tego zaburzenia ma bezpośrednie konsekwencje dla pacjentów i ich rodzin, przyjaciół i innych osób wokół nich. Błędna wiedza lub brak informacji prowadzi do napiętnowania, niewrażliwości i braku sympatii dla osób dotkniętych tym zaburzeniem.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Asociación Americana de Psiquiatría (APA) (2013). Manual Estadístico y Diagnóstico de los Trastornos Mentales, quinta edición (DSM-5). Washington, DC: APA.
- Faraone, S. V., & Larsson, H. (2019). Genetics of attention deficit hyperactivity disorder. Molecular Psychiatry, 24(4), 562–575. https://doi.org/10.1038/s41380-018-0070-0
- Lopez, P. L., Torrente, F. M., Ciapponi, A., Lischinsky, A. G., Cetkovich-Bakmas, M., Rojas, J. I., Romano, M., & Manes, F. F. (2018). Cognitive-behavioural interventions for attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) in adults. TheCochrane Database of Systematic Reviews, 3(3), CD010840. https://doi.org/10.1002/14651858.CD010840.pub2
- Osland, S. T., Steeves, T. D., & Pringsheim, T. (2018). Pharmacological treatment for attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) in children with comorbid tic disorders. The Cochrane Database of Systematic Reviews, 6(6), CD007990. https://doi.org/10.1002/14651858.CD007990.pub3
