Zespół niedociśnienia w pozycji leżącej: co to jest i jak mu zapobiegać?

Zespół niedociśnienia w pozycji leżącej na plecach to zaburzenie, którego może doświadczyć każda kobieta w czasie ciąży. Chociaż prosta zmiana pozycji spowoduje natychmiastowe złagodzenie objawów.
Zespół niedociśnienia w pozycji leżącej: co to jest i jak mu zapobiegać?
Leonardo Biolatto

Przejrzane i zatwierdzone przez: lekarz Leonardo Biolatto.

Ostatnia aktualizacja: 20 lutego, 2023

Podczas ciąży ciało kobiety przechodzi różne zmiany, które pozwalają mu się przystosować, aby dziecko mogło się rozwijać. Jednak zmiany te mają też wpływ na prawdopodobieństwo wystąpienia pewnych patologii, takich jak zespół niedociśnienia w pozycji leżącej.

Układ sercowo-naczyniowy jest jednym z układów, które na tym etapie ulegają największym modyfikacjom. Badania pokazują, że pojemność minutowa serca wzrasta nawet o 40%, spada ciśnienie krwi, a zmieniona pozycja wpływa na powrót żylny.

Opisane zmiany w układzie sercowo-naczyniowym powodują, że wiele kobiet cierpi na zespół niedociśnienia w pozycji leżącej. Na szczęście istnieją sposoby, aby zapobiec jego wystąpieniu już od pierwszego trymestru ciąży.

Co to jest zespół niedociśnienia w pozycji leżącej?

Nazywany również zespołem ucisku aortalno-kawalnego, jest to stan, w którym ciśnienie krwi kobiet w ciąży spada poniżej normalnego poziomu, gdy leżą na plecach. Zjawisko to występuje, ponieważ macica naciska na żyłę główną dolną i tętnicę aorty, co zmniejsza powrót żylny, a tym samym ciśnienie krwi.

Spadek ciśnienia krwi musi wynosić od 15 do 30 milimetrów słupa rtęci (mm Hg), aby można go było uznać za zespół niedociśnienia w pozycji leżącej. Zaburzenie to znacznie częściej występuje po drugim trymestrze ciąży i cierpi na nie nawet 15% ciężarnych.

Oczywiście nie wszystkie kobiety w ciąży będą miały ten zespół. Niektóre mają lepsze mechanizmy radzenia sobie, zapobiegające spadkowi ciśnienia krwi. Jedną ze zmian kompensacyjnych jest zwiększenie obocznego przepływu żylnego.

Objawy

Według badań objawy zespołu niedociśnienia w pozycji leżącej zwykle pojawiają się w ciągu 3 do 10 minut po ułożeniu ciężarnej na plecach. Jednak znikają ponownie przy zmianie pozycji. Zwykle mijają, gdy kobieta leży na boku.

Głównym objawem klinicznym tego stanu jest niedociśnienie. Ten spadek ciśnienia krwi zmniejsza pojemność minutową serca, a także dostarczanie tlenu do różnych narządów.

Spadek tlenu może powodować następujące objawy:

  • Słabość
  • Bóle głowy
  • Bladość skóry
  • Zawroty głowy i nudności
  • Obfite pocenie
  • Duszność
  • Bradykardia, czyli spowolnienie akcji serca

W ciężkich przypadkach kobiety mogą stracić przytomność. Dlatego tak ważne jest wczesne rozpoznanie objawów i jak najszybsza zmiana pozycji.

Kobieta w ciąży.
Zmiany ciała w czasie ciąży sprzyjają spadkowi ciśnienia krwi.

Przyczyny i czynniki ryzyka

Główną przyczyną zespołu niedociśnienia w pozycji leżącej jest brak rozwoju obocznego odpływu żylnego. Są to jednak zmiany, których żadna kobieta nie jest w stanie kontrolować, więc takie zaburzenie może się łatwo rozwinąć podczas ciąży.

Istnieją pewne czynniki ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia tego zespołu. Jeden z najważniejszych jest związany z rozmiarem, kształtem i wagą macicy, ponieważ większa i cięższa macica będzie generować większy ucisk.

Inne czynniki ryzyka obejmują:

  • Ponad 20 tydzień ciąży
  • Nadmiar płynu owodniowego
  • Nadwaga lub otyłość
  • Ciąże mnogie

Leczenie zespołu niedociśnienia w pozycji leżącej

Najlepszym możliwym sposobem leczenia zespołu niedociśnienia w pozycji leżącej jest zmiana pozycji, w której się znajdujesz. Gdy pojawią się objawy, najlepiej położyć się na lewym boku. Ta pozycja zapobiegnie uciskowi żyły głównej i poprawi przepływ krwi.

Leżenie na prawym boku też może zadziałać, jednak wątroba będzie utrudniała zmianę położenia macicy, więc możesz nieco dłużej czekać na ulgę. Leki nie są konieczne do leczenia tego stanu, ale najlepiej zwrócić się o pomoc do ginekologa w przypadku uporczywych objawów.

Omawiany zespół może pojawić się również w czasie porodu. Pracownicy służby zdrowia powinni podjąć odpowiednie środki, aby zapobiec nasileniu się objawów. W idealnym przypadku należy podać tlen i unieść głowę, chociaż rozwiązaniem może być również pilne cięcie cesarskie.

narodziny.
Awaryjne cięcie cesarskie może być jedynym rozwiązaniem początku zespołu podczas porodu.

Czy można temu zapobiec?

Na szczęście istnieją sposoby zapobiegania zespołowi niedociśnienia w pozycji leżącej i jego powikłaniom. Jednym z najbardziej użytecznych środków jest, jak już wspomnieliśmy, unikanie leżenia na plecach.

Najlepsza pozycja dla kobiet to leżenie na lewym boku od drugiego trymestru.

Pozycja nóg nie będzie miała większego wpływu, więc można je zginać lub rozciągać, w zależności od tego, co jest najwygodniejsze. Zaleca się również od czasu do czasu zmieniać strony, aby uniknąć dyskomfortu w kończynach.

Inną wskazówką podczas snu jest podniesienie głowy nieco powyżej poziomu stóp, co zwiększy powrót żylny. Chociaż joga w ciąży przynosi ogromne korzyści, należy unikać niektórych pozycji.

Większość środków, które pomagają kobietom zrelaksować się i zasnąć, zmniejsza również prawdopodobieństwo wystąpienia zespołu niedociśnienia w pozycji leżącej. Dlatego zaleca się:

  • Wypicie szklanki wody lub mleka przed snem.
  • Używanie kilku poduszek lub poduszki do karmienia podczas spania na boku.
  • Umieszczenie klina pod biodrem, aby uzyskać pewne nachylenie.

Bardzo powszechny zespół, któremu można zapobiec

Zespół niedociśnienia w pozycji leżącej jest powszechną patologią, na którą cierpią miliony kobiet w czasie ciąży. Chociaż może mieć poważne konsekwencje, bardzo łatwo jest mu zapobiec. Wszystko, co musisz zrobić, to unikać leżenia na plecach przez dłuższy czas.

Jeśli jednak objawy są bardzo częste i intensywne, najlepiej skonsultować się z lekarzem ginekologiem. Istnieją inne przyczyny, które mogą wyjaśniać spadek ciśnienia krwi, których leczenie należy podjąć tak szybko, jak to możliwe.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • De-Giorgio F, Grassi VM, Vetrugno G, d’Aloja E et al. Supine hypotensive syndrome as the probable cause of both maternal and fetal death. J Forensic Sci. 2012 Nov;57(6):1646-9.
  • Humphries A, Mirjalili SA, Tarr GP, Thompson JMD et al. Hemodynamic changes in women with symptoms of supine hypotensive syndrome. Acta Obstet Gynecol Scand. 2020 May;99(5):631-636.
  • Kim DR, Wang E. Prevention of supine hypotensive syndrome in pregnant women treated with transcranial magnetic stimulation. Psychiatry Res. 2014 Aug 15;218(1-2):247-8.
  • Massoth C, Chappell D, Kranke P, Wenk M. Supine hypotensive syndrome of pregnancy: A review of current knowledge. Eur J Anaesthesiol. 2022 Mar 1;39(3):236-243.
  • Sherman C, Gauthier M, David M. Supine Hypotensive Syndrome of Pregnancy. En:Freeman BS, Berger JS. Eds. Anesthesiology Core Review: Part Two Advanced Exam. McGraw Hill; 2016.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.