Zerwanie ścięgna Achillesa - przyczyny, leczenie i rehabilitacja

Zbytnie naciągnięcie ścięgna Achillesa może prowadzić do częściowego lub całkowitego zerwania. Ten stan uruchamia proces zapalny, który powoduje ból i problemy z poruszaniem się.

Napisane i zweryfikowane przez lekarz Diego Pereira.

Ostatnia aktualizacja: 25 kwietnia, 2023

Zerwanie ścięgna Achillesa to uszkodzenie włókna, które łączy mięśnie tylnej części łydki z piętą. Często występuje u osób uprawiających sport, choć wiąże się również z nadwagą i przyjmowaniem niektórych leków.

Dochodzi do niego, gdy ścięgno doznaje częściowego lub całkowitego rozdarcia z powodu nadmiernego naciągnięcia, które przekracza jego możliwości. Często taka sytuacja jest konsekwencją wymuszonego skoku, nagłych przyspieszeń podczas biegu lub zbyt dużego nacisku. Może być również spowodowane upadkiem lub jakimkolwiek urazem tego obszaru.

Główne objawy to ból i niezdolność do chodzenia. Mogą one różnić się intensywnością w zależności od powagi urazu. Kontuzję tę można jednak leczyć fizjoterapią i ćwiczeniami. Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat? W tym artykule opowiemy o jego przyczynach i procesie rehabilitacji.

Jakie są przyczyny zerwania ścięgna Achillesa?

Ścięgno Achillesa to pasmo tkanki biegnące przez tylną część podudzia. Odpowiada za przyczepienie mięśnia brzuchatego łydki i mięśnia płaszczkowatego do kości piętowej. Odpycha stopę od podłoża i umożliwia chodzenie, bieganie i skakanie.

W większości przypadków zerwanie następuje w miejscu ścięgna, które znajduje się około 6 centymetrów od miejsca, w którym przyczepia się do kości piętowej. Występuje zazwyczaj, gdy noga jest wyprostowana, a mięsień łydki jest skurczony.

Czynniki ryzyka

Jak wyszczególniono w publikacji w Journal of Functional Morphology and Kinesiology, zerwanie ścięgna Achillesa występuje częściej podczas uprawiania sportu. Mężczyźni w średnim wieku – zwłaszcza niewytrenowani sportowcy – są bardziej narażeni na ryzyko w porównaniu z młodszymi mężczyznami.

Inne zidentyfikowane czynniki ryzyka obejmują:

• Nagły wzrost nacisku wywieranego na ścięgno
• Regularne uprawianie sportów, które obejmują skakanie
• Potknięcia, upadki lub uleganie urazom
• Leczenie zastrzykami sterydowymi
• Długotrwałe przyjmowanie antybiotyków
• Odchylenia anatomiczne
• Nadwaga i otyłość
• Przewlekłe zapalenie lub reumatoidalne zapalenie stawów

Objawy zerwania ścięgna Achillesa

Czasami zerwanie ścięgna Achillesa przebiega bezobjawowo. Jednak ze względu na brak leczenia może powodować następujące objawy kliniczne:

• Wrażenie otrzymania ciosu w łydkę
• Niemożność zgięcia stopy lub stania na palcach
• Nienormalny chód
• Niemożność wypchnięcia zranionej nogi do przodu podczas chodzenia
• Trzask słyszalny w momencie wystąpienia urazu
• Trudność w chodzeniu po schodach
• Zasinienie lub obrzęk nogi lub stopy

Diagnoza

Aby postawić diagnozę zerwania ścięgna Achillesa, lekarz rozpocznie badanie fizykalne dotkniętego obszaru. Najpierw obejrzy łydkę pod kątem oznak tkliwości lub obrzęku. Może wyczuć wgłębienie, jeśli ścięgno jest całkowicie zerwane.

W kolejnym kroku lekarz poprosi pacjenta o wykonanie serii ruchów i ćwiczeń w celu określenia zakresu ruchu i siły mięśni. Jeśli ścięgno Achillesa zostało zerwane, osoba będzie miała mniejszą zdolność do odpychania stopy lub opierania się na palcach.

Dodatkowe badania diagnostyczne mogą obejmować USG lub MRI. Procedury te są bezbolesne i mają na celu stworzenie obrazów tkanek ciała, aby poznać dokładny rozmiar urazu.

Leczenie zerwania ścięgna Achillesa

Aby zaplanować odpowiednie leczenie zerwanego ścięgna Achillesa, lekarz musi wziąć pod uwagę ważne czynniki, takie jak wiek pacjenta, styl życia i ciężkość urazu. Czasami pacjenci wybierają operację naprawy ścięgna, zwłaszcza sportowcy.

Jednak przed skorzystaniem z tej alternatywy, istnieją pewne środki ostrożności i nawyki, które wspierają proces powrotu do zdrowia z korzystnym rokowaniem. Przyjrzyjmy się temu bliżej.

Leczenie niechirurgiczne

Niechirurgiczne leczenie zerwania ścięgna Achillesa pozwala uniknąć ryzyka związanego z operacją, takiego jak infekcja. Jednak jego wadą jest to, że rekonwalescencja może trwać dłużej, a kontuzja może się powtórzyć. Środki te obejmują:

• Korzystanie z kul. Jest to środek sugerowany przez fizjoterapeutę ortopedę, aby utrzymać ścięgno w spoczynku.
• Umieszczanie lodu na dotkniętym obszarze. Stosowanie okładów z lodu przez 15 do 20 minut, co 4 do 6 godzin, pomaga zmniejszyć ból i stan zapalny.
• Sięgnij po dostępne bez recepty leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Pomagają one kontrolować ból i obrzęk.
• Utrzymuj kostkę w spoczynku przez kilka pierwszych tygodni.
• Wykonuj ćwiczenia regeneracyjne pod okiem fizjoterapeuty.

Interwencja chirurgiczna

Operacja naprawy ścięgna Achillesa to zabieg polegający na nacięciu podudzia. Pozwala ono ponownie przymocować rozdarte ścięgno za pomocą szwów.

Teraz, jak wyszczególniono w badaniu udostępnionym przez Frontiers in Surgery, leczenie chirurgiczne zmniejsza częstość ponownego zerwania ścęgna, ale ma wyższy wskaźnik powikłań w porównaniu z leczeniem zachowawczym.

Rehabilitacja

Proces rehabilitacji zerwanego ścięgna Achillesa obejmuje szereg ćwiczeń fizjoterapeutycznych, które mają na celu wzmocnienie mięśni nogi i oczywiście samego ścięgna. W większości przypadków pełny powrót do zdrowia następuje w okresie od 4 do 6 miesięcy.

Bardzo ważne jest przestrzeganie tego planu w porozumieniu z profesjonalistą, ponieważ ćwiczenia należy wdrażać stopniowo. Oznacza to, że ich poziom intensywności będzie się zmieniał wraz z postępem fazy regeneracji.

Z drugiej strony istnieje rodzaj rehabilitacji znany jako „rehabilitacja funkcjonalna”. Polega ona na wykonywaniu ćwiczeń obciążających, skupiających się na stawie skokowym, które zwykle wykonuje się w pierwszych tygodniach po urazie. Są one stosowane, gdy osoba nadal nosi urządzenie unieruchamiające.

Przegląd badań udostępnionych przez Foot and Ankle Clinics wykazał, że tego typu terapie mogą dać wyniki podobne do tych, jakie osiąga się poprzez leczenie chirurgiczne. Oczywiście musi ono zostać przeprowadzone pod okiem fizjoterapeuty. Chodzi o to, aby odzyskać mobilność i sprawność fizyczną.

Po zakończeniu procesu rekonwalescencji wzrasta ryzyko wystąpienia nowej traumy. Dlatego ważne jest, aby podjąć środki zapobiegawcze. Oto niektóre zalecenia:

• Utrzymuj dobrą formę i wykonuj rozgrzewkę oraz ćwiczenia rozciągające przed każdym treningiem sportowym.
• Unikaj wysokich obcasów lub butów nieodpowiednich do uprawiania sportu.
• Zapytaj lekarza, czy możesz grać w tenisa, koszykówkę i uprawiać inne sporty.
• Utrzymuj zdrową dietę.
• Unikaj nadwagi.

O czym należy pamiętać

Zerwanie ścięgna Achillesa może powodować ból i ograniczenie ruchu. Choć najczęściej dotyka sportowców, może dotknąć każdego, czy to w wyniku wypadku, niewłaściwego uprawiania sportu, czy też nadwagi.

W wielu przypadkach sytuacja poprawia się po okresie odpoczynku i fizjoterapii. Czasami jednak konieczna jest operacja. Dlatego jeśli istnieje jakiekolwiek podejrzenie wystąpienia tego urazu, najlepiej udać się do lekarza. Dzięki temu będzie mógł Cię poprowadzić i zastosować najodpowiedniejsze leczenie w zależności od indywidualnego przypadku.