Zastrzyk podskórny - co to jest i jak go wykonać?

Wstrzyknięcie podskórne jest prostą i niedrogą formą podawania, bardzo użyteczną w przypadku leków wolno wchłaniających się, takich jak insulina. Wyjaśniamy, jak to działa.
Zastrzyk podskórny - co to jest i jak go wykonać?
Leonardo Biolatto

Napisane i zweryfikowane przez lekarz Leonardo Biolatto.

Ostatnia aktualizacja: 27 maja, 2022

W medycynie bardzo często stosuje się zastrzyk podskórny. Powodem jest to, że może go sobie podać samo pacjent i służy do podawania zwykłych leków, takich jak insulina dla diabetyków.

Zastrzyk podskórny to taki, który wstrzykuje się do podskórnej tkanki tłuszczowej. To znaczy w warstwie tłuszczu, która znajduje się między skórą a mięśniami. Ta tkanka zawiera niewiele naczyń krwionośnych, dzięki czemu nadaje się do małych ilości leków.

Ponadto zaleca się, aby w ten sposób podawać leki o powolnym i ciągłym wchłanianiu. Chociaż łatwo go wykonać, ważne jest, aby wziąć pod uwagę pewne aspekty tej formy podawania.

Co to jest zastrzyk podskórny ?

Zastrzyk podskórny często myli się z wstrzyknięciem śródskórnym. To ostatnie wykonuje się za pomocą igły, która wnika tylko w skórę właściwą (środkowa warstwa skóry).

Podobnie jak zastrzyk podskórny, stosuje się go do produktów o powolnym i miejscowym wchłanianiu. Różnica między nimi to głębokość i kąt, pod jakim wykonuje się iniekcję. Śródskórnie igłę nakłuwa się pod kątem około 10 stopni, prawie równolegle do skóry.

Z kolei zastrzyk podskórny to takie, w którym igła wnika tylko w tkankę podskórną. Tkanka ta znajduje się między skórą a warstwą mięśniową. Nazywa się ją również tkanką tłuszczową.

Ten rodzaj iniekcji służy do podawania leków w niewielkich ilościach. W rzeczywistości zwykle chodzi o ilości mniejsze niż 1 mililitr, chociaż mogą osiągnąć 2 mililitry. Ponieważ tkanka tłuszczowa jest słabo unaczyniona, podawany lek jest wchłaniany stopniowo.

Jest to jedna z głównych różnic w stosunku do wstrzyknięcia dożylnego, które ma szybszy efekt. Ponadto zastrzyk podskórny jest łatwiejszy do wykonania i tańszy. Głównie stosuje się go tych leków, których nie można przepisać doustnie.

Najlepszym przykładem tych zastosowań jest podskórne wstrzykiwanie insuliny. Każdy pacjent uczy się wykonywać je we własnym domu.

Zalecenia, zanim wykonasz zastrzyk podskórny

Przed wykonaniem wstrzyknięcia podskórnego należy wziąć pod uwagę pewne aspekty. Jak wyjaśnia artykuł opublikowany w Nursing, leków drażniących nie należy wstrzykiwać w ten sposób. Mogą powodować ropnie, a nawet martwicę tkanek.

W przeciwieństwie do innych zastrzyków, po wkłuciu igły nie należy zasysać. Jest to gest, który zwykle wykonuje się na kroplówkach, aby sprawdzić, czy igła jest prawidłowo umieszczona. Może to jednak doprowadzić do powstania siniaka.

Nie zaleca się również masowania miejsca, w które wstrzyknięto lek. Może to prowadzić do szybszego jego wchłaniania, co nie jest pożądanym efektem.

Idealnym rozwiązaniem jest zmiana miejsca wstrzyknięć, jeśli trzeba je wykonywać w sposób ciągły. Na przykład jak w przypadku insuliny u diabetyków. W ten sposób zapobiega się powstawaniu blizn.

Strefy wkłucia muszą być oddalone od siebie o jeden lub kilka centymetrów. W przypadku insuliny zaleca się okolice talii w celu zmiany miejsca wkłucia.

Materiały do ​​wstrzyknięć podskórnych

Do wykonania wstrzyknięcia podskórnego potrzebne są różne materiały. Pierwsza rzecz to strzykawka. Składa się z trzech części: igły, cylindra i tłoka. Igła to część, która musi przebić się przez skórę, podczas gdy cylinder to miejsce przechowywania leku. Tłok służy do wpychania i wyjmowania leku ze strzykawki.

Strzykawki mogą mieć różne pojemności. Wszystkie posiadają skalę, która pomagają określić, ile mililitrów zawiera dawka lub ile jednostek międzynarodowych.

Do każdego wstrzyknięcia podskórnego należy użyć nowej igły. Muszą mieć również odpowiedni rozmiar. Najlepiej używać rękawiczek jednorazowych podczas obsługi igły lub strzykawki, ponieważ zmniejsza to ryzyko infekcji.

Aby przygotować wszystkie materiały, zaleca się mieć w domu wysterylizowane ręczniki papierowe, których użyjemy jako powierzchni. Ponadto można również dokonać dezynfekcji ręcznikami nasączonymi alkoholem lub spryskać alkoholem i przetrzeć.

Jak głęboko powinna wejść igła?

Zastrzyk podskórny należy wykonać na określonej głębokości i pod odpowiednim kątem. Można go wykonać pod kątem 90 stopni (prostopadle) lub pod kątem 45 stopni. Pierwszy kąt stosuje się, gdy można złapać mniej lub bardziej duża fałdę skóry. Kąt 45 stopni stosuje się dla obszarów lub osób, które mają mało tkanki tłuszczowej.

Według publikacji Murcia Salud nie zawsze trzeba oczyszczać skórę przed wstrzyknięciem. Należy to robić tylko w przypadkach, gdy skóra jest widocznie zabrudzona.

Ważne jest również przygotowanie strzykawki przed procesem. Trzyma się ją w najbardziej wprawnej dłoni, między kciukiem a palcem wskazującym. Drugą ręką należy uchwycić fragment skóry, w którym mamy wykonać zastrzyk.

Jak wyjaśnia artykuł Kaiser Permanente, igłę należy wbić mocno i zdecydowanie. Gdy igła znajduje się już w skórze, należy wcisnąć tłok strzykawki, aby umożliwić wprowadzenie leku. Następnie igłę wycofuje się pod tym samym kątem, pod którym została włożona.

Po wykonaniu tej czynności uwalniamy fałd skóry. Miejsce wstrzyknięcia może lekko krwawić. W takim przypadku wystarczy lekko docisnąć wacikiem lub gazikiem.

Podskórne wstrzyknięcie znieczulenia.
Niektóre procedury wymagające znieczulenia miejscowego wykorzystują wstrzyknięcia podskórne w celu podania środka znieczulającego.

Gdzie można wykonać zastrzyk podskórny?

Zastrzyki podskórne można podawać w różne obszary ciała. Jednym z najczęściej używanych obszarów jest brzuch. Igłę należy wbić 2 cale od pępka, unikając zbyt bliskiej odległości. Nie należy też naciskać na kość biodrową ani żebra.

Innym obszarem, który można wykorzystać do wstrzyknięcia podskórnego, jest noga. W szczególności zewnętrzna część uda, między kolanem a biodrem.

Dolna część pleców, tuż nad pośladkami, to kolejny obszar, który się wykorzystuje. W takim przypadku wstrzyknięcie należy wykonać poniżej talii i na linii nieco powyżej pośladków. Wreszcie zastrzyk podskórny można również podać na ramieniu.

Naucz się, jak zrobić zastrzyk podskórny, aby zmniejszyć ryzyko

Zastrzyk podskórny to rodzaj wstrzyknięcia, które wykonuje się w tkankę tłuszczową między skórą a mięśniem. Służy do podawania niewielkich ilości leków. Ponadto muszą to być leki, które wymagają powolnego i stopniowego wchłaniania.

Jednym z jego głównych zastosowań jest podawanie insuliny. Aby to zrobić właściwie, zaleca się zmianę miejsca iniekcji i odpowiednie przygotowanie materiałów. W każdym podaniu konieczne jest przestrzeganie najlepszych warunków sterylności i aseptyki.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.



Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.