7 wskazówek, jak uczyć dzieci o odpowiedzialnej konsumpcji

Nauczenie dzieci odpowiedzialnej konsumpcji sprawi, że staną się bardziej świadomymi ludźmi, wyznającymi lepsze wartości i mniej podatnymi na popadnięcie w konsumpcjonizm. Te kluczowe wskazówki pomogą Ci to osiągnąć.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Elena Sanz.

Ostatnia aktualizacja: 22 kwietnia, 2023

Dorośli muszą uczyć dzieci odpowiedzialnej konsumpcji, tymczasem coraz częściej zasypuje się je górami prezentów. Szczególnie przy okazjach, takich jak urodziny czy Boże Narodzenie. Podobnie w każdym sklepie lub supermarkecie możemy zaobserwować napady złości u maluchów, które mają skłonić rodziców do zaspokojenia kaprysu dnia. Prawda jest taka, że nie możemy ich winić: żyjemy w społeczeństwie konsumpcyjnym.

To naturalne, że dzieci chcą mieć ubrania, zabawki, gry i różne rzeczy i proszą o nie lub wręcz się ich domagają. Tym bardziej, jeśli weźmiemy pod uwagę, że wszyscy jesteśmy narażeni na ciągłe bombardowanie reklamami. Mózg dzieci, wciąż niedojrzały, ma mniejszą zdolność do filtrowania tych bodźców i kontrolowania impulsów.

Nie oznacza to jednak, że powinniśmy dawać im wszystko, o co proszą ani też pozbawiać ich wszelkich pragnień. Ideałem jest znalezienie równowagi i edukacja w zakresie odpowiedzialnej konsumpcji. Pokazujemy, jak to zrobić.

Czym jest odpowiedzialna konsumpcja?

Odpowiedzialna konsumpcja to taka, która nie odbywa się pod wpływem impulsu, ale z pełną świadomością i po wcześniejszym namyśle. Oznacza to, że przed nabyciem jakiegokolwiek produktu lub usługi rozważamy jego przydatność pod względem jakości, funkcji, etyki i innych zmiennych.

Ogólnie rzecz biorąc, odpowiedzialna konsumpcja wiąże się z następującymi obszarami:

• Osobisty: nabywanie tylko tych produktów lub usług, które pełnią funkcję dla danej osoby, mają użyteczność lub rzeczywiście zapewnią coś wartościowego. Pozwala to uniknąć nadmiernego i impulsywnego konsumpcjonizmu.
• Etyczny: związany z wartościami, którymi kierujemy się przy dokonywaniu lub nie dokonywaniu określonego zakupu.
• Środowiskowy: odpowiedzialna konsumpcja to taka, która przyczynia się do dbania o środowisko i zapewnia trwałość zasobów naturalnych.
• Solidarność: bierze pod uwagę warunki pracy osób zaangażowanych w wytwarzanie produktu lub oferowanie usługi.

Po co uczyć dzieci odpowiedzialnej konsumpcji?

Chociaż czasami może się to wydawać kwestią dorosłych, odpowiedzialnej konsumpcji należy uczyć już małe dzieci. Nie tylko dlatego, że stanowią przyszłe pokolenia, które od najmłodszych lat powinny uczyć się dbać o planetę i innych ludzi. Ale także dlatego, że konsumpcjonizm wyrządza dzieciom wielką krzywdę.

Jeśli prowadzimy konsumpcyjny styl życia, dzieci mogą zawsze porównywać się z innymi, czuć się gorsze i niewystarczające, przywiązywać większą wagę do posiadania niż do bycia i ukrywać swoje emocje poprzez zakupy.

Bardzo trudno będzie im też nauczyć się tolerować frustrację i nabyć wartości, takie jak wysiłek i cierpliwość. Z tych wszystkich powodów edukacja w zakresie odpowiedzialnej konsumpcji od najmłodszych lat jest bardzo ważna.

Jak uczyć dzieci odpowiedzialnej konsumpcji?

Oto kilka pomysłów, które pomogą Ci osiągnąć ten cel. Być może uda Ci się je zastosować już dziś.

1. Zmniejsz zużycie w gospodarstwie domowym

Wyłączanie światła przy wychodzeniu z pokoju, zakręcanie kranu podczas mycia zębów czy branie prysznica zamiast kąpieli to proste nawyki, których dzieci mogą się nauczyć. W ten sposób zachęca się je do odpowiedzialnego korzystania z zasobów w domu.

2. Ucz dzieci recyklingu

Istotne jest również uczenie dzieci recyklingu. Jest to zadanie, które jest realizowane również w szkołach, ale powinno być wspierane i wzmacniane w rodzinie.

Aby było ciekawiej, można zaprojektować gry, w których dzieci muszą umieścić każdy odpad i pojemnik w odpowiednim miejscu i w ten sposób zdobywać punkty lub nagrody.

3. Zachęcaj do odnawiania i ponownego wykorzystywania

Dobrą lekcją jest także nadanie drugiego życia przedmiotom starym, nieco zużytym lub nieużywanym. W tym celu świetnie sprawdza się tworzenie rękodzieła z przedmiotów pochodzących z recyklingu.

To zabawna czynność. Ponadto wpaja znaczenie ponownego wykorzystania zasobów i nie popadania w nadmierną konsumpcję.

4. Kieszonkowe to dobry sposób, aby uczyć dzieci odpowiedzialnej konsumpcji

Aby edukować w zakresie odpowiedzialnej konsumpcji, ważne jest, aby uczyć dzieci wartości pieniądza i tego, jak nim zarządzać. W związku z tym można przypisać niewielkie tygodniowe lub miesięczne kieszonkowe. Dzieci same będą musiały zdecydować, jak je wydać. To dobry sposób, aby nauczyć je mądrze i sumiennie inwestować pieniądze.

5. Przyzwyczaj je do zastanowienia się przed każdym zakupem

Ilekroć dziecko chce kupić produkt lub zauroczy się zabawką, zachęćmy je do zastanowienia się. „Do czego chcesz ten przedmiot, jak bardzo jest przydatny, gdzie będziesz go trzymać, w jakich godzinach będziesz go używać, czy masz już coś podobnego?”. Wszystkie te pytania mogą pomóc dzieciom nabrać większej świadomości i nie chcieć kupować pod wpływem impulsu.

6. Aby uczyć dzieci odpowiedzialnej konsumpcji, nie ulegaj ich zachciankom

Rodzice powinni być przykładem i przewodzić w kształtowaniu postawy odpowiedzialnej konsumpcji. W tym celu ważne jest, aby jasno określili wartości, które chcą zaszczepić, i zachowali w tym stanowczość.

Poddanie się zachciankom dziecka jest bardzo kuszące, gdy publicznie ulega napadom złości. Ale jeśli uznamy, że ten zakup nie jest pozytywny ani konieczny, musimy trzymać się naszego NIE  i wyznaczyć granice.

7. Oddziel emocje od konsumpcji

Wreszcie, istotne jest, aby dzieci od najmłodszych lat potrafiły oddzielić emocje od konsumpcji. Rodzice powinni unikać oferowania zakupów jako nagrody za dobre zachowanie lub w ramach pocieszenia w przypadku negatywnych emocji.

Powinniśmy również unikać popełniania błędu polegającego na rekompensowania własnego poczucia winy podarunkami materialnymi. Często wydaje nam się, że nie poświęcamy dzieciom wystarczająco dużo czasu i staramy się ten brak nadrobić przedmiotami. Takie zachowania nie są ani pozytywne, ani zdrowe.

Odpowiedzialna konsumpcja uczy dzieci doceniania tego, co mają

Krótko mówiąc, nie tylko chcemy, aby dzieci nauczyły się kontrolować swoje impulsy konsumpcyjne. Powinny także dowiedzieć się, że najcenniejsze rzeczy w życiu są za darmo. Przyroda i wszystkie jej elementy, kochający ludzie, szczęśliwe chwile codzienności… to dobra niematerialne o nieocenionej wartości.

Uczmy dzieci, aby przywiązywały do nich wagę, na jaką zasługują. Niech nie oceniają wartości ani dobrobytu w kategoriach materialnych.