Urazy spowodowane powtarzającym się napięciem: jak im zapobiegać?

W dzisiejszym świecie liczba przypadków urazów spowodowanych powtarzającym się napięciem wzrosła dramatycznie. Wynika to zwłaszcza z masowego używania urządzeń technologicznych i braku profilaktyki.

Urazy spowodowane powtarzającym się napięciem to takie, które występują w kości, mięśniu, ścięgnie lub więzadle na skutek wielokrotnego obciążania tego samego obszaru ciała nie pozostawiając czasu na regenerację.

Urazy spowodowane powtarzającym się napięciem noszą również nazwę RSI (Repetitive Stress Injuries). Ten rodzaj problemów znacznie się nasilił w ciągu ostatnich 20 lat. Chociaż częściej dotyka dorosłych, coraz więcej dzieci również ma tego typu problem.

Wszystko wskazuje na to, że nowoczesne urządzenia technologiczne zwiększyły częstość występowania urazów spowodowanych powtarzającym się napięciem. Mogą one występować w różnych rodzajach, istnieje również wiele sposobów leczenia. Wiadomo ponadto, że stres psychologiczny i monotonia zwiększają nasilenie objawów.

Urazy spowodowane powtarzającym się napięciem – przyczyny i czynniki ryzyka

Główną przyczyną urazów spowodowanych powtarzającym się napięciem wiąże się z wykonywaniem tych samych ruchów w kółko, nieprzerwanie lub intensywnie przez długi czas. Obejmuje to utrzymywanie tej samej postawy, zwłaszcza jeśli jest ona nieodpowiednia.

Ryzyko doznania tego typu kontuzji wzrasta, jeśli dana osoba jest w złej kondycji fizycznej lub nie ćwiczy. Również częste podnoszenie ciężkich przedmiotów może powodować ten problem.

Osoby najbardziej narażone na urazy spowodowane powtarzającym się przeciążeniem, to te, które wykonują aktywność mechaniczną przez długi czas.

W tej grupie znajdują się muzycy, dyrygenci, kucharze, sprzątaczki, higienistki stomatologiczne, osoby pracujące przy komputerze jak również osoby, które systematycznie używają narzędzi wibracyjnych.

Najczęstsze urazy spowodowane powtarzającym się napięciem

Opisano ponad 1700 urazów spowodowanych powtarzającym się napięciem. Często spotyka się je u pracowników przemysłowych, pracowników biurowych lub osób korzystających z urządzeń elektronicznych, takich jak telefony komórkowe, laptopy itp.

Można jednak stwierdzić, że obecnie najczęstszymi urazami tego typu są:

• Zespół cieśni nadgarstka. Objawia się drętwieniem ręki i ramienia. Powstaje na skutek ściśnięcia nerwu w nadgarstku. Powoduje również mrowienie palców.
• Zapalenie torebki stawowej. Jest to stan zapalny kaletki, rodzaju worka wypełnionego płynem, który znajduje się w stawach kolanowych, barkowych, łokciowych i biodrowych.
• Zapalenie ścięgna stożka rotatorów. Jest to stan zapalny ścięgien łączących kości i mięśnie barku.
• Łokieć tenisisty. Ten uraz odnosi się do podrażnienia tkanki łączącej łokieć z mięśniem przedramienia.
• Choroba Raynauda. Powoduje skurcz naczyń krwionośnych kończyn w sytuacjach zimna lub stresu. Powstaje przy użyciu narzędzi wibracyjnych.
• Zespół skrzyżowania górnego lub dolnego. Zapalenie mięśni przedramienia spowodowane powtarzającym się zgięciem i wyprostem nadgarstka.
• Zwężenie pochewki ścięgna czyli tak zwany palec strzelający. Występuje, gdy palec się blokuje, jeśli jest zgięty, a po wyprostowaniu wydaje dźwięk kliknięcia. Wynika to z mocnego i często powtarzanego chwytu.
• Inne. Inne powtarzające się urazy przeciążeniowe obejmują skurcze pisarskie, różne formy zapalenia ścięgien i choroby ścięgien, zespół kanału łokciowego, zespół De Quervaina, zespół ujścia klatki piersiowej itp.

Jakie są objawy?

Istnieje wiele różnych objawów urazów spowodowanych powtarzającym się napięciem. Jednak zdecydowanie najczęstszym jest ból w obciążonym obszarze. Może wahać się od łagodnego do ciężkiego i zwykle wzrasta z czasem. Jest to zlokalizowany i ostry ból.

Inne typowe objawy to:

• Stan zapalny.
• Kłucie lub pulsowanie w dotkniętym obszarze.
• Swędzenie.
• Sztywność lub trudności w wykonywaniu jakiegokolwiek ruchu.
• Utrata siły lub czucia w dotkniętym obszarze.
• Słabość w dotkniętej okolicy.
• Wrażliwość na zimno lub ciepło.

Najczęściej objawy stopniowo nasilają się, aż stają się intensywne i stałe. Po osiągnięciu tego punktu wykonywanie codziennych lub regularnych zadań może być bardzo trudne.

Jak się diagnozuje urazy spowodowane powtarzającym się napięciem?

Diagnozę musi postawić lekarz na podstawie wywiadu i badania fizykalnego. Zapyta o powtarzające się czynności, które pacjent wykonuje na co dzień. Może też wykonać pewne badania, aby określić zakres ruchu w pewnym obszarze.

Czasami konieczne jest wykonanie dodatkowych badań, takich jak USG lub elektromiografia, aby określić stopień i uszkodzenia spowodowane urazem. Ogólnie rzecz biorąc, sklasyfikowano dwie duże grupy urazów stresowych powtarzających się:

• RSI 1. Odpowiada urazowi mięśniowo-szkieletowemu.
• RSI 2. W tym przypadku chodzi o uszkodzenie nerwów.

Dostępne metody leczenia

Leczenie urazów spowodowanych powtarzającym się napięciem będzie zależeć od stopnia ich nasilenia i obszaru, który uległ uszkodzeniu. Najczęściej stosuje się jeden z następujących środków:

• Odpoczynek. Wskazane jest ograniczenie lub unikanie powtarzających się czynności powodujących kontuzję.
• Zmiany w treningu. Jeśli uraz wystąpił u sportowca, mogą zostać zasugerowane zmiany w sposobie odbywania treningu.
• Przykładanie ciepła lub zimna. Pomagają zmniejszyć stan zapalny i ból. Czasami używa się tylko jednego z tych zabiegów, a w innych przypadkach się je łączy.
• Leki. Często przepisuje się przeciwzapalne środki przeciwbólowe i środki zwiotczające mięśnie. Czasami leki przeciwdepresyjne i nasenne również mogą pomóc, jeśli uraz zakłóca sen.
• Szyny lub bandaże. Elastyczne podpórki i szyny zapewniają wsparcie i pomagają w niektórych przypadkach zmniejszyć stan zapalny.
• Fizjoterapia. Obejmuje ćwiczenia, szelki, szyny a także szkolenie pacjenta, ja ma radzić sobie z codziennymi zadaniami i zapobiegać pogorszeniu się kontuzji.
• Steroidy. Są to zastrzyki, które przepisuje się tylko w określonych przypadkach, ponieważ powodują wiele skutków ubocznych.
• Operacja. Ciężkie przypadki mogą wymagać interwencji chirurgicznej w celu rozwiązania problemu.

Kiedy konieczne jest badanie lekarskie?

Urazy spowodowane powtarzającym się napięciem znacznie łatwiej opanować, jeśli rozpocznie się leczenie we wczesnych stadiach choroby. Jeśli będziesz czekać zbyt długo, możesz dojść do punktu, w którym sytuacja stanie się nieodwracalna.

Ponieważ pierwszym objawem jest ból, wskazane jest, aby w przypadku jego wystąpienia jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. Jeśli leczenie zostanie podjęte odpowiednio wcześnie, sytuacja może się rozwiązać bez większych konsekwencji.

Profilaktyka i zalecenia

Zapobieganie to najlepszy sposób na uniknięcie urazów spowodowanych powtarzającym się napięciem. Osoba wykonująca jakąkolwiek aktywność fizyczną wymagającą ciągłego powtarzania ruchów powinna podjąć odpowiednie środki ostrożności, ponieważ podlega ryzyku.

W przypadku sportowców najlepiej okresowo dokonywać zmian w treningu. Ponadto należy uwzględnić czas na odpoczynek na przestrzeni całego roku i zaplanować regenerację.

Dla innych pomocne mogą być następujące wskazówki:

• Unikaj przyjmowania złej postawy. Uszy i plecy powinny pozostawać w linii prostej z miednicą, zarówno podczas stania, jak i siedzenia.
• Nie utrzymuj tej samej postawy przez długi czas. Niezależnie od tego, czy stoisz, czy siedzisz, rób regularne przerwy, aby zmienić postawę i zapobiec problemom.
• Dbaj o nadgarstki. Podczas pisania na komputerze nadgarstki, ramiona i palce muszą pozostawać w jednej linii.
• Uważaj na palce. Podczas pisania na klawiaturze nie jest zalecane zbyt mocne naciskanie. Dobrze jest naprzemiennie pisać i nagrywać na dyktafon.
• Uważaj jak chwytasz. Nie zaleca się trzymania przedmiotów mocno i trzymania ich w dłoni przez długi czas, bez przerwy. Dotyczy to myszy, telefonów komórkowych lub dowolnego narzędzia.
• Ergonomia. Jeśli pracujesz przy biurku i przy komputerze, odpowiednie krzesło to takie, które zapewnia oparcie całym plecom i głowie. Ekran musi znajdować się na poziomie oczu, a stopy muszą przez cały czas dotykać podłogi.
• Rozciągaj się. Ćwiczenia rozciągające należy wykonywać regularnie, po kilku godzinach wykonywania tej samej czynności lub przebywania w tej samej pozycji.
• Ponadto przestrzegaj wszystkich wskazań bezpieczeństwa pracy w warunkach przemysłowych dla każdej z branż.

Lepiej jest zapobiegać niż leczyć

Prognozy dotyczące urazów spowodowanych powtarzającym się napięciem zależą od ciężkości urazu i ogólnego stanu zdrowia. Najlepszym lekarstwem jest profilaktyka i dlatego wskazaną rzeczą jest zastosowanie wszelkich środków, aby zapobiec pojawieniu się uszkodzeń.

Ogólnie rzecz biorąc, nie powinno się wykonywać żadnych powtarzających się czynności przez więcej niż 30 minut bez przerwy. Jeśli ściśle przestrzegasz tego wzorca, istnieje duże prawdopodobieństwo, że na przestrzeni czasu nie pojawią się żadne zmiany.