Tłuszcze utwardzone: czym są i czy można je jeść?

Napisane i zweryfikowane przez dietetyk Eliana Delgado Villanueva.

Ostatnia aktualizacja: 24 września, 2022

W raporcie Komisji Ekspertów WHO podkreślono konieczność zmniejszenia roli, jaką tłuszcze utwardzone, nazywane również tłuszczami trans lub uwodornionymi, odgrywają w dzisiejszym przemyśle spożywczym.

W produktach spożywczych znajduje się wiele rodzajów tłuszczów. Niektóre z nich są zdrowe, zaś inne potrafią wyrządzić duże szkody w  naszych organizmach. Tłuszcze utwardzone to tłuszcze roślinne, które potrafią zachowywać się w naszym ciele jak tłuszcze zwierzęce.

Zmiana składu, wyglądu oraz tekstury sprawia, że są nazywane tłuszczami trans. Dowiedz się więcej na ich temat czytając poniższy artykuł.

Czym są tłuszcze utwardzone?

Tłuszcze utwardzone lub tłuszcze trans to tłuszcze, które powstają w wyniku procesów chemicznych. Wielu ekspertów sprzeciwia się ich wykorzystywaniu. Prawda jest taka, że nikt nie poleca ich spożywania, nawet w niewielkich ilościach.

Powinnaś unikać ich w takim stopniu, jak to tylko możliwe. Te tłuszcze są pozyskiwane podczas procesów uwodorniania olejów roślinnych (przez co z kwasów tłuszczowych nienasyconych stają się kwasami tłuszczowymi nasyconymi). Tym samym są o wiele bardziej szkodliwe od tłuszczów nasyconych.

W jaki sposób pozyskuje się tłuszcze utwardzone?

Tłuszcze trans, inaczej utwardzone lub uwodornione, produkuje się wykorzystując procesy chemiczne, które niosą ze sobą wiele korzyści dla producentów. Przede wszystkim procesy te sprawiają, że używanie tłuszczów trans staje się tańsze niż wykorzystywanie jakichkolwiek innych rodzajów tłuszczów. Jednak tłuszcze trans są bardzo niebezpieczne dla naszego zdrowia.

Wiele gałęzi przemysłu spożywczego wykorzystuje w procesie produkcji pożywienia wodór, który zamienia niektóre oleje w formie płynnej w oleje o formie stałej. Aby zaszły odpowiednie procesy, tłuszcze muszą być podgrzane do bardzo wysokiej temperatury, która umożliwi im osiągnięcie stanu stałego.

Dzięki temu tłuszcze trans utrzymują produkty spożywcze w dobrej kondycji przez dłuższy czas, sprawiają, że pożywienie wygląda smaczniej oraz ułatwiają jego gotowanie, ponieważ twardsze produkty rzadziej rozpadają się podczas obróbki termicznej.

Zdrowe działanie tłuszczów utwardzonych

Tłuszcze trans lub tłuszcze utwardzone znajdziesz w większości przetworzonych produktów spożywczych. Spożycie zaledwie 5 g tłuszczów utwardzonych na dzień jest uznawane za groźne dla zdrowia.

Tym samym tłuszcze uwodornione są najbardziej szkodliwe ze wszystkich rodzajów tłuszczów dostępnych na rynku. Właśnie dlatego zaleca się unikać ich spożywania, a przynajmniej je ograniczyć. Zwiększają ryzyko zapadnięcia na takie choroby jak:

• Choroby układu krążeniowo-naczyniowego i miażdżyca naczyń krwionośnych. Te tłuszcze mogą podnosić poziom złego cholesterolu i trójglicerydów. Poza tym obniżają poziom zdrowego cholesterolu.
• Nowotwór. Tłuszcze trans mogą sprawić, że organizm zacznie wytwarzać źle działające hormony oraz błony komórkowe.
• Choroby mózgu. Te tłuszcze hamują działanie kluczowych kwasów tłuszczowych, spowalniając tym samym rozwój i dojrzewanie mózgu.
• Choroby metaboliczne i cukrzyca.

W raporcie Komisji Eksperckiej WHO podkreślono konieczność znacznego zmniejszenia lub wyeliminowania kwasów tłuszczowych trans z przemysłu spożywczego.

Konsumenci nie są w pełni świadomi skutków, jakie wywiera na nich organizm spożywanie dużych ilości kwasów tłuszczowych trans, a zwłaszcza na zdrowie układu krążeniowo-naczyniowego.

Produkty spożywcze, w których znajdziesz tłuszcze utwardzone

Tłuszcze uwodnione są tanie i mają idealną konsystencję, która pomaga stworzyć wiele produktów spożywczych.

Co więcej, mają bardzo przyjemny smak. Poza tym wydłużają możliwy czas przechowywania produktu w porównaniu do żywności, w której zastosowano inne rodzaje tłuszczów. Czy wiesz, w jakich produktach spożywczych znajdują się te szkodliwe tłuszcze?

• Kupne ciasta,
• Ciasteczka,
• Gotowe posiłki,
• Przekąski,
• Margaryna,
• Cukierki,
• Fast food,
• Smażone potrawy.

Jak unikać spożywania tłuszczów utwardzonych?

Jeśli chcesz wykluczyć ze swojej diety tłuszcze utwardzone, musisz przede wszystkim zrezygnować z jedzenia przetworzonych produktów spożywczych. Zaleca się spożywać świeże pokarmy, które nie zawierają tych tłuszczów ani innych sztucznych dodatków.

Poza tym, jeżeli kupujesz większość jedzenia w supermarkecie, koniecznie czytaj etykiety produktów spożywczych, aby ustrzec się przed zakupem przetworzonej żywności. Musisz samodzielnie upewnić się, że produkty, które znajdują się w Twoim koszyku, nie zawierają szkodliwych składników.

W tym przypadku nie mówimy jedynie o tłuszczach utwardzonych, ale również o cukrze i różnych rodzajach skrobi. Poza tym, jeśli na etykiecie produktu znajduje się informacja, że zawiera on tłuszcze roślinne, powinnaś sprawdzić które. Unikaj kwasów tłuszczowych trans oraz tłuszczów uwodornionych lub częściowo uwodornionych.

Jeśli kupujesz wiele przetworzonych produktów spożywczych lub gotowych posiłków, taka zmiana diety może na początku sprawiać Ci trudności. Jednak jeżeli chcesz prowadzić zdrowy styl życia i zadbać o swoje zdrowie, zmiana nawyków żywieniowych jest konieczna.