Test krwi ELISA: do czego służy i jak się go wykonuje

Test krwi ELISA to badanie stosowane do wykrywania przeciwciał, antygenów i białek w próbkach biologicznych.

Test immunoenzymatyczny, bardziej znany jako test krwi ELISA, jest złotym standardem w testach immunologicznych. Jest to najbardziej czuły test immunologiczny obecnie dostępny, z wieloma zastosowaniami w medycynie.

Dzisiaj przedstawimy charakterystykę testu krwi ELISA, z naciskiem na to, kiedy jest konieczny.

Co to jest test krwi ELISA?

Test krwi ELISA to badanie stosowane do wykrywania przeciwciał, antygenów i białek w próbkach biologicznych. Jak słusznie zauważają eksperci, zastąpił on inne metody ze względu na łatwość zastosowania i stosunkowo niski koszt. Dziś stanowi złoty standard testów immunologicznych na całym świecie.

Badanie ma wysoką swoistość, dlatego wspomaga diagnozy choroby podstawowej. Według specjalistów test krwi ELISA opiera się na reakcjach antygen-przeciwciało. Reprezentują one chemiczną interakcję między przeciwciałami wytwarzanymi przez leukocyty B i antygenami.

Jak przeprowadza się test krwi metodą ELISA?

Pierwszym krokiem w wykonaniu testu ELISA jest pobranie krwi w konwencjonalny sposób. Pracownik służby zdrowia zdezynfekuje wnętrze łokcia, założy opaskę uciskową i pobierze małą próbkę krwi do badań w laboratorium.

Tutaj laborant umieści próbkę na polistyrenowej płytce. W zależności od rodzaju testu, doda pierwszorzędowe lub drugorzędowe przeciwciało detekcyjne, antygen, przeciwciało powlekające, bufor, płukankę i substrat.

Następnie, jeśli próbka krwi zawiera przeciwciała przeciwko antygenowi, ostatecznie substancje się zwiążą. Cztery ogólne etapy przeprowadzania testu ELISA z krwi obejmują opłaszczanie (antygen lub przeciwciało), wychwytywanie białka, wykrywanie i końcowy odczyt. W tych dwóch ostatnich krokach można użyć wielomodowego czytnika mikropłytek. Istnieje kilka rodzajów testów:

• Bezpośredni test krwi ELISA
• Pośredni test ELISA
• Test podwójnego wiązania – kanapkowy (ang. sandwich ELISA)
• Kompetycyjny – rywalizacyjny test ELISA

Użycie jednego z rodzajów zależy od powodów, dla których przeprowadza się badanie. Jednocześnie szybkość, z jaką dostępne są wyniki badań, zależy od wielu zmiennych. Bierze się pod uwagę pilność potrzeby wyników, obciążenie laboratorium i konkretną chorobę, którą należy wykryć. Uzyskanie odpowiedzi może zająć kilka dni lub tygodni.

Kiedy konieczne jest wykonanie testu krwi ELISA?

Poza technicznymi aspektami testu krwi ELISA, należy zrozumieć jego praktyczne zastosowanie. Jak już wspomniano, test immunoenzymatyczny służy do wykrywania przeciwciał związanych z niektórymi chorobami. Między innymi dzisiaj test krwi ELISA jest wykonywany dla takich chorób jak:

• HIV
• Syfilis
• Wirus półpaśca
• Wirus mięczaka zakaźnego
• Rotawirus
• Niedokrwistość złośliwa
• Borelioza
• Wirus Zika
• Toksoplazmoza
• Rak kolczystokomórkowy
• Gorączka plamista Gór Skalistych
• Zapalenie wątroby (A, B i C)

Ale to nie wszystko. Test krwi ELISA można również wykorzystać do oszacowania poziomu antygenu specyficznego dla prostaty, testosteronu, hormonu luteinizującego, prolaktyny, hormonu folikulotropowego i ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej. Z tego powodu może być uzupełnieniem testu ciążowego.

Podobnie, można go wykorzystać do oceny ognisk cholery i grypy. Ponadto okazuje się również doskonałym narzędziem w testach przesiewowych na obecność narkotyków. Często używa się go do okazjonalnego wykrycia amfetaminy, metamfetaminy i kokainy.

Inne zastosowania testu immunoenzymatycznego obejmują wykrywanie alergenów pokarmowych i infekcji grzybiczych, a także określanie grupy krwi. Nic dziwnego, że jest również szeroko stosowany w badaniach klinicznych i laboratoryjnych. Na przykład w produkcji nowych leków.

Badanie przesiewowe

Test krwi ELISA stał się przełomem w medycynie w ciągu ostatnich kilku dekad. Mimo to jest to raczej badanie przesiewowe niż test diagnostyczny. Dlatego przez większość czasu wymagane będą oceny uzupełniające w celu potwierdzenia wyników badań.

Z tego powodu wyniki uzyskane z badania krwi powinny być interpretowane przez profesjonalistę. W związku z tym najprawdopodobniej lekarz zleci też dodatkowe testy. Może nawet zlecić powtórzenie testu, jeśli wynik jest negatywny, a podejrzenia bardzo wysokie.

Wiarygodne wyniki testów wymagają ścisłej współpracy techników laboratoryjnych, lekarzy, pielęgniarek i innych specjalistów w zakresie pobierania krwi, przeprowadzania analizy, interpretacji i diagnozowania. Testy są udoskonalane przez lata i pojawiają się nowe scenariusze, w których można je wykorzystać do postawienia ostatecznej diagnozy.