Temperament - rodzaje występujące u niemowląt
Znajomość typów temperamentu dziecka jest czynnikiem decydującym o dostosowaniu rodzicielstwa do potrzeb dzieci. Osobowość każdej osoby rozwija się z biegiem czasu, zgodnie z jej doświadczeniami i środowiskiem.
W ten sposób od urodzenia można zidentyfikować pewne wrodzone tendencje, które określają, jak dziecko się czuje, zachowuje i odnosi się do otoczenia. W szczególności temperament jest uważany za biologiczny składnik osobowości.
Jest wysoce dziedziczny i występuje od początku życia. W pewnym sensie stanowi podstawę dla postaci, która rozwinie się później.
Jednak chociaż jest to stabilna cecha i jest zdeterminowana przez genetykę, może być kształtowana i do pewnego stopnia dopracowana przez pracę wykonywaną przez rodziców. Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat? Czytaj dalej!
Temperament – rodzaje występujące u niemowląt
Największe, najgłębsze i najbardziej wszechstronne badania nad temperamentem przeprowadzili Alexander Thomas i Stella Chess w połowie XX wieku. Badanie trwało ponad trzy dekady i śledziło rozwój ponad stu dzieci w wieku od trzech miesięcy do dorosłości.
Wyniki tych badań ustaliły, że istnieją trzy główne typy temperamentu, które są widoczne już przy urodzeniu. Warto wspomnieć, że nie wszystkie dzieci można zaliczyć wyłącznie do jednej z tych trzech kategorii. Około 35% dzieci może mieć cechy mieszane.
Łatwy temperament
Szacuje się, że około 40% dzieci ma łatwy temperament, co czyni go najczęściej występującym. Te niemowlęta są marzeniem każdego rodzica: stabilne, szczęśliwe i przewidywalne.
Zwykle doświadczają pozytywnych emocji przez większość czasu i dobrze tolerują frustrację. Łatwo je też uspokoić, gdy są zestresowane.
Ich rutyna spania i karmienia są bardzo regularne, a emocje są umiarkowane. Są również otwarte na nowe doświadczenia: uśmiechają się do obcych, chętnie próbują tolerować nowe gusta i nie mają problemu z przystosowaniem się do zmian.
Trudny temperament
Dzieci te stanowią 10% ogółu i, mimo że są w mniejszości, mogą stanowić nie lada wyzwanie dla rodziców. Często doświadczają negatywnych emocji i wyrażają je płaczem i irytacją. Mają trudności z tolerowaniem frustracji i trudno je uspokoić.
Ich stany emocjonalne są bardzo intensywne (zarówno pozytywne, jak i negatywne). Ponadto ich rutyny i nawyki są dość nieregularne. Trudno im przystosować się do zmian, niechętnie próbują nowych doświadczeń i mają tendencję do nieufności wobec obcych.
Przeczytaj również: Karmienie uzupełniające u niemowląt – wytyczne, jak je wprowadzić
Temperament powolny lub apatyczny
Tej trzeciej kategorii nadano różne nazwy. Należą do nich „temperament apatyczny”, „wolno adaptujące się dzieci” lub „dzieci trudne do pobudzenia”. Opisuje 15% niemowląt, które charakteryzują się niską reaktywnością i powolną adaptacją.
Dzieci te wykazują więc niskie nasilenie stanów emocjonalnych, słabo reagują na bodźce i rzadko wykazują zainteresowanie. Zwykle są spokojne, ale mało wchodzą w interakcje.
Na przykład zwykle dłużej przystosowują się do zmian i otwierają na nowe sytuacje. Niezbędna do ustabilizowania i uregulowania ich rutyny jest cierpliwość ze strony rodziców.
Temperament u niemowląt – jak się dopasować?
Znajomość temperamentu niemowlęcia to tylko pierwszy krok w adaptacji rodzicielstwa i edukacji, ponieważ tak naprawdę kluczem jest dobre dopasowanie.
Termin ten odnosi się do stopnia dostosowania temperamentu dziecka do wymagań otoczenia, a dokładniej do oczekiwań rodziców.
Należy pamiętać, że każdy rodzic ma swój własny temperament, który może być podobny lub bardzo różny od temperamentu dziecka. Ponadto może być on również mniej lub bardziej komplementarny w stosunku do dziecka.
Kiedy nie ma odpowiedniego dopasowania między nimi, pojawiają się problemy w więzi, które mogą wpływać na rozwój niemowlęcia. Dlatego nie chodzi tylko o to, by rodzice zmienili swoje sposoby bycia, ale żeby umieli rozpoznać potrzeby dzieci, aby się do nich dostosować.
Na przykład, jeśli rodzic zareaguje rozpaczą i wrogością na dziecko o trudnym temperamencie, „negatywne” cechy tylko się wzmocnią.
Wręcz przeciwnie, jeśli dorosły jest w stanie podtrzymywać i regulować dyskomfort dziecka, temperament dziecka może zostać złagodzony, a więź między nimi będzie znacznie zdrowsza i bardziej satysfakcjonująca.
Podobnie często zdarza się, że niemowlęta o apatycznym temperamencie otrzymują mniej stymulacji, niż jest to wymagane. To dlatego, że są cichymi dziećmi, które nie robią zamieszania i nie wchodzą w intensywne interakcje ze światem. Mając to na uwadze, osoby wokół nich mogą nie poświęcać im tyle uwagi, ile one potrzebują.
W takich przypadkach rodzice powinni podjąć świadomy wysiłek, aby stymulować i zachęcać dziecko.
Podsumowanie
Rodzaje temperamentu u niemowląt dają nam pewne wskazówki, nad którymi możemy pracować jako rodzice i opiekunowie. Jeśli rodzice są wrażliwi na cechy i potrzeby swoich dzieci i odpowiednio na nie reagują, będą w stanie temperować ich cechy i pomóc im regulować obszary, w których mają większe trudności.
Wszystko to ma ogromne znaczenie, jeśli weźmiemy pod uwagę, że typ temperamentu został powiązany z pojawieniem się wielu problemów emocjonalnych i behawioralnych.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Albores-Gallo, L., Márquez-Caraveo, M. E., & Estañol, B. (2003). ¿ Qué es el temperamento? El retorno de un concepto ancestral. Salud mental, 26(3), 16-26. https://www.medigraphic.com/pdfs/salmen/sam-2003/sam033c.pdf
- Betancourt, D., & Andrade, P. (2008). La influencia del temperamento en problemas internalizados y externalizados en niños. Revista Intercontinental de Psicología y Educación, 10(1), 29-48. https://www.redalyc.org/pdf/802/80210103.pdf
- Thomas, A., & Chess, S. (1985). Genesis and evolution of behavioral disorders: From infancy to early adult life. Annual Progress in Child Psychiatry & Child Development, 140–158.
