Stres związany z pracą a ryzyko zawału serca

Stres w pracy wiąże się z ryzykiem zawału serca. Różne badania naukowe wykazały na przestrzeni lat związek między obiema sytuacjami. Powiemy Ci, jaki jest aktualny stan wiedzy na tent temat.
Stres związany z pracą a ryzyko zawału serca
Leonardo Biolatto

Napisane i zweryfikowane przez lekarz Leonardo Biolatto.

Ostatnia aktualizacja: 27 maja, 2022

Stres związany z pracą na całym świecie wiąże się z ryzykiem zawału serca. Nie ma kraju ani społeczeństwa, którego by nie dotykał ten problem. To powiązanie z czasem jeszcze narosło z powodu nowych wyzwań zawodowych i aktualnego zamętu w miejscu pracy.

Nie dziwi więc fakt, że nie zmniejszyła się śmiertelność związana z chorobami sercowo-naczyniowymi, jak to ma miejsce w przypadku różnych patologii. W rzeczywistości w ostatnim czasie wykryto nawet 15% wzrost śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych. Jaki ma na to wpływ stres związany z pracą?

Z drugiej strony niepełnosprawność związana ze zdarzeniami sercowo-naczyniowymi wzrosła ponad dziesięciokrotnie. Chodzi tu o następstwa, które utrzymują się u osób po zawale serca lub udarze mózgu.

W szczególności ci pracownicy, którzy wykonują swoje zadania w stresujących środowiskach, są narażeni na dodatkowy czynnik ryzyka. Pewne badania rejestrują do 48% większe ryzyko wśród tych osób niż w pozostałej części populacji.

A prawdopodobieństwo zawału serca wzrasta wykładniczo, gdy zestresowani ludzie podlegają jeszcze innym warunkom, takimi jak palenie tytoniu lub otyłość. W dłuższej perspektywie stres związany z pracą wpływa również na większe ryzyko zawału serca.

Zestresowany pracownik po 10 latach zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia wieńcowego o 15% w porównaniu z innym pracownikiem bez stresu.

Czym jest stres związany z pracą ?

Aby znaleźć związek między stresem w pracy a ryzykiem zawału serca, w pierwszej kolejności musimy zdefiniować, co rozumiemy przez stresującą sytuację w pracy. Wiemy, że nie dla wszystkich stres oznacza to samo, ale istnieją pewne wytyczne, które pozwalają nam ujednolicić kryteria.

Stres związany z pracą jest zwykle rozumiany jako połączenie wysokich wymagań psychicznych pracownika z niskim poziomem kontroli nad sytuacją, w której pracuje. Innymi słowy, pracownik cierpi wewnętrznie z powodu zadań, które musi wykonać, a mimo to nie znajduje mechanizmu, aby się przystosować.

Generalnie zestresowani pracownicy to ci, którzy uważają, że wymaga się od nich wielu rezultatów w krótkim czasie. Jednocześnie brakuje im wolnej przestrzeni do samorealizacji, wykonują monotonne zadania i postrzegają siebie jako nie mających decyzyjnego wpływu na swoją pracę.

Jeśli człowiek dostosuje się do tych sytuacji, nie będzie odczuwał stresu. Ale jeśli nie jest w stanie wypracować skutecznych mechanizmów obronnych lub nie jest w stanie zmodyfikować swojego otoczenia, to się załamuje. Objawy stresu w pracy:

  • Depresja.
  • Częstoskurcz serca.
  • Stany niepokoju lub lęk.
  • Bezsenność.
  • Drażliwość.
  • Brak koncentracji.
  • Przykurcze mięśni.
Zestresowana kobieta
Przypisywanie wielu zadań, nieodpowiednie środowisko lub zbyt niskie zarobki mogą być wyzwalaczem stresu w pracy.

Przeczytaj również te ciekawe informacje: Biofeedback: zwalczaj stres za pomocą technik relaksacyjnych

Dlaczego stres w pracy wiąże się z ryzykiem zawału serca?

Istnieją mechanizmy patofizjologiczne, które wyjaśniają, dlaczego stres związany z pracą wiąże się z ryzykiem zawału serca. Badania w tym zakresie ujawniły różne aspekty zwiększonego ryzyka.

Po pierwsze, zauważono, że zestresowani pracownicy prowadzą styl życia obejmujący inne czynniki ryzyka. Na przykład palą większe ilości papierosów, często spożywają alkohol lub prowadzą nadmiernie siedzący tryb życia. Ważną rolę odgrywa również zła dieta.

Kiedy występuje stres, bez względu na jego pochodzenie, ciało migdałowate w mózgu zwiększa produkcję substancji, które są odpowiedzialne za powstawanie blaszek miażdżycowych w tętnicach.

Dodatkowo w instynktownej reakcji na stres ciało aktywuje współczulny układ nerwowy, który uwalnia noradrenalinę, zwiększając częstość akcji serca i zamykając tętnice.

Jeśli natomiast stres związany z pracą powoduje depresję – co jest powszechne – w organizmie wzrasta poziom substancji takich jak fibrynogen i czynnik martwicy nowotworu. Substancje te działają zapalnie i przyczyniają się do innych procesów miażdżycowych.

Udowodniono również, że sytuacje stresowe aktywują nadnercza, które uwalniają kortyzol do krwi. Kortyzol, znany jako hormon stresu, nie tylko przyczynia się do powstawania otyłości i cukrzycy, ale wyzwala procesy, które mogą zakończyć się zdarzeniami sercowymi.

Nadmierna liczba obowiązków w pracy
Narażenie na ciągłe stresujące sytuacje zmienia chemię mózgu i zwiększa ryzyko wystąpienia zdarzeń sercowo-naczyniowych.

Dowiedz się więcej również na ten temat: Rośliny lecznicze, które łagodzą stres: 7 przykładów

Jak zmniejszyć ryzyko zawału serca związane ze stresem w pracy

Nie jest łatwo opracować strategie, które zmniejszają ryzyko zawału serca związane ze stresem w pracy. Istnieje wiele czynników, które wykraczają poza samo miejsce pracy. Często zależą od osobowości pracownika lub indywidualnych problemów lub cech, takich jak wiek.

Firmy i pracodawcy mogą jednak ustanowić reżimy aktywności fizycznej. W miejscu w pracy można umieścić pomieszczenia gimnastyczne lub zaplanować aktywne przerwy na ćwiczenia fizyczne. Dzięki regularnym ćwiczeniom stres związany z pracą znacznie się redukuje, a tym samym ryzyko sercowo-naczyniowe.

Ze swojej strony zestresowany pracownik musi uruchomić ludzkie mechanizmy obronne, aby wspomóc swój organizm. Przyjaźnie i więzy rodzinne są ważnym wsparciem, zwłaszcza w przypadku depresji. Im większa izolacja, tym większa spirala naprężeń.

Użyteczne okazały się również techniki relaksacji i radzenia sobie ze stresem. Mogą być tematem szkoleń organizowanych przez pracodawców. Również osoba podlegająca stresowi może ich szukać na własna rękę.

Ale przede wszystkim wymagane jest obustronne zaangażowanie: zarówno pracodawców jak i pracowników. Obie strony muszą współpracować, aby ograniczyć ryzyko zawału serca, jakie zwiększa stres związany z pracą. Wykonując swoją część, każdy może tworzyć zdrowsze środowisko.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Rosa, Miguel Angel Serrano, Luís Moya Albiol, and Alicia Salvador. “Estrés laboral y salud: Indicadores cardiovasculares y endocrinos.” Anales de Psicología/Annals of Psychology 25.1 (2009): 150-159.
  • Naranjo, Diana Lucia Díaz. “Estrés laboral y sus factores de riesgo psicosocial.” Revista CES Salud Pública 2.1 (2011): 80-84.
  • M. Marmot, J. Siegrist, T. Theorell, A. Feeney Health and the psychosocial enviroment at work M. Marmot, R. Wilkinson (Eds.), Social determinants of health., Oxford University Press, New York (1999), pp. 105-131.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.