Skurcze nóg - skąd się u nas biorą?

Skurcze nóg pojawiają się w wyniku niewłaściwej postawy ciała, problemów hydroelektrolitycznych, chorób neurologicznych, itp. W tym artykule wyjaśniamy najczęstsze przyczyny i możliwe sposoby ich unikania.
Skurcze nóg - skąd się u nas biorą?
Leonardo Biolatto

Napisane i zweryfikowane przez lekarz Leonardo Biolatto.

Ostatnia aktualizacja: 27 maja, 2022

Skurcze nóg prawdopodobniej nawiedziły chociaż raz w życiu każdego z nas. Pojawiają się też w rękach, jednak najczęściej dotyczą dolnych partii ciała. Są to nagłe, mimowolne skurcze mięśni, powodujące ból. Czy możemy ich uniknąć? Ale też co właściwie dla nas oznaczają skurcze nóg, o czym informują? Dowiedz się więcej w tym artykule.

Zazwyczaj skurcze są tymczasowe i łagodne. Mogą one jednak spowodować, że dotknięty nimi mięsień nie będzie mógł poruszać się przez pewien czas i odpowiednio zregenerować. Chociaż większość skurczów ustępuje samoistnie, mogą być oznaką, że coś niedobrego dzieje się z Twoim ciałem i zdrowiem.

Skurcze nóg są tymi najczęstszymi, jak wspomnieliśmy wcześniej. Zazwyczaj pojawiają się w nocy, powodując, że osoba cierpiąca budzi się nagle z ogromnym bólem.

Chociaż ich przyczyny są bardzo zróżnicowane, wiadomo, że ich występowanie zwiększa się wraz z wiekiem i że mają one tendencję do większego oddziaływania na kobiety. 

Ponieważ cierpi na nie wiele osób (szacuje się, że prawie połowa populacji), w niniejszym artykule wyjaśniamy główne przyczyny skurczów nóg i to co można zrobić, aby im zapobiec.

Skurcze nóg – dlaczego się pojawiają?

Skurcz mięśnia oznacza, że zmienia się długość i napięcie włókien. Skurcze nóg mogą mieć wiele różnych przyczyn. Faktycznie, naukowcy ciągle starają się badać dokładny mechanizm, za pomocą którego się pojawiają i rozpoznać klarownie jakie sytuacje je wyzwalają.

Skurcze nóg u biegacza
  • Wiadomo jednak, że szereg sytuacji jest w znacznym stopniu związanych z tym pojawiającym się problemem. Po pierwsze, naukowcy zwracają uwagę, że skurcze nóg zwykle pojawiają się w okresach zmęczenia mięśni i np. po wysiłku fizycznym.
  • Innym bardzo częstym przypadkiem jest długotrwałe leżenie lub naciskanie mięśni nóg w pewnych pozycjach. To wyjaśnia wiele przypadków skurczów, które pojawiają się wczesnym rankiem czy w nocy.
  • Skurcze są związane z aktywnością neuronów ruchowych, które są odpowiedzialne za stymulację ruchów mięśni. To częściowo tłumaczy, dlaczego występują one w wielu chorobach neurologicznych, takich jak choroba Parkinsona.
  • Podobnie niektóre leki są znane z tego, że potęgują ryzyko występowania skurczów nóg. W rzeczywistości jest to główny efekt uboczny leczenia nowotworów. Prawie 80% leczonych pacjentów zgłasza występowanie tego problemu.
  • Należy zauważyć, że najczęstszą przyczyną jest jednak odwodnienie czy zmiana stężenia niektórych jonów w naszej krwi. Obie sytuacje zazwyczaj idą w parze.

Skurcze nóg i ich inne przyczyny

Ludzie, którzy objęci są leczeniem w postaci hemodializy często doświadczają skurczów nóg. Świadczy to właśnie o braku równowagi jonów we krwi (między innymi dotyczyć może to potasu). Skurcze łydek to również często dolegliwość kobiet w ciąży.

Łydki i stopy

Ponadto wydaje się, że z tymi skurczami związane są również choroby układu naczyniowego, takie jak blokada tętnic wieńcowych lub niektórych naczyń w kończynach. 

Jak można zapobiec skurczom nóg lub złagodzić ich skutki?

W zależności od ich przyczyny – skurcze nóg mogą zostać zminimalizowane i załagodzone. Zazwyczaj trwają one około 9 minut i są powtarzane w tym samym czasie lub w nocy. Dlatego też, gdy są one bardzo częste, cierpiący na nie zmagają się z bezsennością.

  • Pierwszym sposobem na uniknięcie ich jest częste przemieszczanie się i niepozostawanie w tej samej pozycji zbyt długo.
  • Wskazane jest również wykonywanie ćwiczeń rozciągających w ciągu dnia lub tuż przed pójściem spać.
  • Zimno silnie wiąże się ze skurczami nóg, dlatego najlepiej jest przebywać w ciepłym otoczeniu, jeśli to możliwe.
  • Po ich pojawieniu się, można spróbować rozluźnić obszar za pomocą zwyczajnego masażu na mięśniu, który jest dotknięty problemem.

Prawda jest taka, że nie ma lekarstwa, które pozwoliło by uniknąć całkowicie skurczów. Niektórzy lekarze zalecają pewne suplementy witaminowe lub magnezowo-sodowe. Nie udowodniono jednak, że są one skuteczne w 100%.

Podsumowanie

Skurcze nóg są powszechnym problemem, nawet u połowy populacji. Jest to dolegliwość o bardzo zróżnicowanej etiologii. Nie wiadomo dokładnie, dlaczego tak się dzieje i jak je właściwie traktować.

Pamiętajmy też, że wiele nieodpowiednich nawyków może zwiększyć ryzyko ich występowania. Tutaj wymienimy tylko kilka z nich, np.:

  • spożywanie kawy lub innych produktów zawierających kofeinę,
  • alkohol,
  • siedzący tryb życia,
  • nieodpowiednia dieta,
  • niewłaściwe obuwie.

Profilaktycznie w okresie bardzo naznaczonym tą dolegliwością możesz zapewnić sobie miła chwilę w wieczornej ciepłej kąpieli, przed pójściem spać. Przede wszystkim pamiętaj jednak o odpowiedniej ilości wody w codziennej diecie. Dbaj też o regularny ruch w życiu! Aktywność fizyczna (ale nie przetrenowanie się) jest tutaj kluczowa.

Przede wszystkim jednak, jeśli pojawiają się one wielokrotnie, należy skonsultować się z lekarzem, aby wykluczyć ich związek z jakąkolwiek inną patologią.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.



Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.