Rozstęp mięśni prostych brzucha – na czym polega?

5 minut

Po ciąży i porodzie mięśnie brzucha często ulegają przemieszczeniu na boki. Dowiedz się, dlaczego zachodzi taki proces oraz w jaki sposób można mu zaradzić.

Rozstęp mięśni prostych brzucha – na czym polega?

Przejrzane i zatwierdzone przez: lekarz Carlos Fabián Avila.

Napisany przez Equipo Editorial

Ostatnia aktualizacja: 18 kwietnia, 2023

Rozstęp mięśni prostych brzucha (RMPB – diastasis musculorum rectorum) to, krótko mówiąc, rozejście się obu mięśni brzucha na boki w obrębie tzw. kresy białej. Zjawisko to zachodzi wówczas, gdy włókniste spojenie pomiędzy mięśniami ulega zwiotczeniu, a tworzące go tkanki – uszkodzeniu. Jednocześnie mięśnie tracą elastyczność i siłę.

W ramach przypomnienia – ciało ludzkie składa się z narządów, wchodzących odpowiednio w skład następujących układów: trawiennego, oddechowego, nerwowego, krążenia i kostno-szkieletowego. Z kolei spośród mięśni możemy wyróżnić między innymi mięśnie proste brzucha, które zlokalizowane są w centralnej części jamy brzusznej, stanowiąc niejako jej trzon.

Mięśnie proste brzucha dzielą się na dwie części i są ze sobą połączone włóknistym pasmem zbudowanym z kolagenu, zwanym kresą białą. W okresie ciąży lub u osób zmagających się z otyłością brzuszną kresa biała może ulec zwiotczeniu. Proces ten w medycznym języku to rozstęp mięśni prostych brzucha.

Rozstęp mięśni prostych brzucha – 2 typy

Kiedy kobieta zachodzi w ciążę, następuje zwiększenie objętości jej brzucha. Normą jest, że obwód pasa poszerza się o kilkanaście centymetrów (od 7 do 35) w ciągu dziewięciu miesięcy. Rosnący brzuch powoduje nacisk na mięśnie proste brzucha, a w niektórych przypadkach prowadzi do ich rozejścia się na boki.

Generalnie rozstęp mięśni prostych brzucha występuje u kobiet (po porodzie), ale zdarzają się również przypadki tej dolegliwości wśród mężczyzn. U panów przyczyną rozejścia się mięśni bywa otyłość brzuszna.

Specjaliści wyodrębniają dwa typy rozstępu mięśni prostych brzucha. Należą do nich:

Rozstęp mięśni prostych brzucha o podłożu anatomicznym

Ten typ rozejścia się mięśni brzucha występuje wówczas, gdy mięśnie proste brzucha nachodzą na siebie, powodując wypukłość narządów wewnętrznych. Zwykle rozejście się mięśni jest konsekwencją nadmiernego wysiłku fizycznego.

Rozstęp mięśni prostych brzucha o podłożu funkcjonalnym

W tym przypadku proste brzucha nie rozchodzą się całkowicie, lecz ulegają osłabieniu. Warto wówczas zasięgnąć opinii specjalisty, aby zapobiec dalszemu pogorszeniu się problemu.

Konsekwencje rozejścia się mięśni prostych brzucha

Jeśli rozstęp mięśni prostych brzucha ma miejsce podczas ciąży, należy liczyć się z poniższymi konsekwencjami, które negatywnie wpływają na jakość codziennego życia:

Zmniejszenie twardości dna miednicy, będące jednocześnie przyczyną bólu w tych okolicach ciała, opadania miednicy czy nietrzymania moczu.
Wybrzuszenie w centralnej części brzucha podczas wykonywania wysiłku fizycznego.
Osłabiona przyczepność i przytrzymywanie narządów wewnątrz jamy brzusznej.
Zwiotczenie mięśni brzucha.
Uczucie pieczenia w jamie brzusznej, problemy trawienne oraz nieustanne uczucie ciężkości w żołądku i jelitach.
Przewlekłe bóle krzyża
Przepuklina pępkowa, pachwinowa i brzuszna

Rozejście się mięśni prostych brzucha ma miejsce głównie w trakcie ciąży. Jeśli podejrzewasz, że problem ten wystąpił również u ciebie, koniecznie powinnaś umówić się na wizytę u lekarza. Istnieje kilka różnych strategii mających na celu wzmocnienie mięśni i ich powrót do prawidłowego, pierwotnego położenia.

Rozstęp mięśni prostych brzucha – sposoby leczenia

W pierwszej kolejności należy uświadomić sobie, że osoba, u której nastąpiło rozejście się mięśni prostych brzucha, być może nigdy nie odzyska pierwotnej sprawności wspomnianych mięśni.

Pamiętajmy, że nastąpiło ich znaczne osłabienie i powrót do pierwotnego stanu będzie uzależniony od wielu czynników (ogólnego stanu zdrowia i sprawności oraz stopnia rozejścia się mięśni).

Poniżej znajdziesz kilka propozycji na zatrzymanie dalszego rozchodzenia się mięśni oraz ich wzmocnienia, by stopniowo wracały do swojej pierwotnej pozycji.

Ogranicz wysiłek fizyczny

Nie chodzi tu wcale o wielki wysiłek i niecodzienne ćwiczenia. Wręcz przeciwnie – nawet najmniejszy nacisk na jamę brzuszną może spowodować pogorszenie się stanu mięśni prostych brzucha.

Unikaj więc czynności takich jak podnoszenie przedmiotów z podłogi, na przykład monet, kartki papieru czy czegokolwiek co upuścisz. Pamiętaj, że każdy nacisk na jamę brzuszną jest dla ciebie w tym okresie niewskazany.

Innym przydatnym nawykiem dla osób z rozchodzącymi się mięśniami prostymi brzucha jest wstawanie w łóżka czy kanapy, przewracając się na bok. Dzięki temu unikniesz nadmiernego wysiłku mięśni brzucha.

Wykonuj odpowiednie ćwiczenia

Wykonywanie specjalnych ćwiczeń hipopresyjnych pomoże mięśniom prostym brzucha odzyskać siłę oraz prawidłowe napięcie.

W celu opracowania treningu skontaktuj się z fizjoterapeutą. W tym przypadku należy ćwiczyć pod okiem specjalisty. Nie szukaj w Internecie ćwiczeń ani nie podejmuj się ich wykonywania na własną rękę – możesz sobie w ten sposób bardzo zaszkodzić!

Przeczytaj koniecznie artykuł: Śniadanie – 5 produktów wzmacniających mięśnie

Noś pas podtrzymujący jamę brzuszną

Na rynku dostępnych jest wiele różnych rodzajów specjalnych pasów mających na celu utrzymanie jamy brzusznej w jednym kawałku. W aptece lub w sklepach ze sprzętem rehabilitacyjnym możesz dostać nawet pasy specjalnie zaprojektowane dla osób cierpiących na rozstęp mięśni prostych brzucha.

Pamiętaj jednak, że tego typu pasy są doraźnym środkiem, którego nie należy stosować przez długi okres czasu.

Stosuj zdrową i zbalansowaną dietę

Staraj się na co dzień jeść zdrowo. Dzięki odpowiednio skomponowanym posiłkom w całkowicie naturalny sposób zapobiegniesz występowaniu zaparć, a tym samym ułatwisz pracę mięśniom brzucha i dna miednicy.

Zaparcia i inne zaburzenia trawienne nadmiernie obciążają mięśnie brzucha, zwłaszcza podczas częstych i niesatysfakcjonujących wizyt w toalecie.

Wzmocnij dno miednicy

Wszystkie kobiety, które planują kolejną ciążę, koniecznie powinny wcześniej wzmocnić mięśnie brzucha oraz dna miednicy.

Dzięki prawidłowo dobranym ćwiczeniom znakomicie przygotujesz się do anatomicznych zmian zachodzących w trakcie ciąży oraz zapobiegniesz rozchodzeniu się mięśni prostych brzucha na boki albo przynajmniej zapobiegniesz dalszemu postępowi problemu.

Jeśli już stwierdzono u ciebie rozstęp mięśni prostych brzucha (i to w stadium zaawansowanym), możesz poszukać pomocy u dobrego fizjoterapeuty lub zdecydować się na specjalny zabieg elektrostymulacji lub interwencję chirurgiczną.

Jak zapobiec rozchodzeniu się mięśni prostych brzucha? – Kilka porad

Chociaż nie da się w 100% zapobiec rozejściu się mięśni prostych brzucha podczas ciąży, możemy na co dzień stosować kilka nawyków, które pomogą nam zminimalizować ryzyko oraz wzmocnić mięśnie znajdujące się w jamie brzusznej.

Staraj się unikać podnoszenia ciężkich przedmiotów w okresie ciąży.
Unikaj nadmiernego wysiłku fizycznego podczas wykonywania codziennych czynności.
Wzbogać swoją codzienną dietę o produkty zawierające białko oraz witaminę C.
Zwiększ dzienne spożycie wody.

Na zakończenie warto wspomnieć, że rozstęp mięśni prostych brzucha jest stosunkowo powszechnym problemem wśród kobiet w ciąży lub będących w okresie połogu. Stąd też warto podejmować środki zaradcze, gdyż konsekwencje rozejścia się mięśni mogą prowadzić do przewlekłych chorób i częstego bólu pleców.