Refluks żołądkowy i zgaga: to samo czy nie?

Refluks żołądkowy i zgaga są bardzo podobnymi i pokrewnymi terminami, ale nie oznaczają tego samego. To pierwsze jest przyczyną, drugie zaś skutkiem.

Napisane i zweryfikowane przez biolog Samuel Antonio Sánchez Amador.

Ostatnia aktualizacja: 27 marca, 2023

Choroby przewodu pokarmowego są na porządku dziennym. Portale statystyczne szacują, że 22% Amerykanów i 21% Europejczyków w wieku powyżej 18 lat cierpi na jakiś rodzaj dolegliwości trawiennych. Dwa bardzo popularne terminy związane z tym tematem to refluks żołądkowy i zgaga.

Chociaż te pojęcia są nam wszystkim znane, nie jest łatwo odpowiedzieć na następujące pytania. Czy obie dolegliwości oznaczają to samo? Czym się różnią między sobą refluks żołądkowy i zgaga? Nie martw się, ponieważ tutaj odpowiemy na te i wiele innych pytań.

Co to jest zgaga?

Po pierwsze, musimy wyjaśnić, że zgaga jest objawem, podczas gdy refluks żołądkowo-przełykowy lub kwaśny refluks może być jej przyczyną. Tak więc zgaga jest definiowana jako bolesne pieczenie w klatce piersiowej lub gardle. Według US National Library of Medicine może ją powodować ciąża, niektóre pokarmy, leki lub napoje alkoholowe.

Zgaga występuje częściej, niż mogłoby się wydawać wielu osobom. Oto kilka statystyk zebranych z różnych stron:

• 10% dorosłych ludzi ma zgagę codziennie, a 30% raz w miesiącu.
• W Stanach Zjednoczonych zapadalność – liczba nowych przypadków w populacji – wyniosła w 2015 roku 26%.
• Ogółem szacuje się, że około 20% populacji w dowolnym miejscu i czasie cierpi na zgagę.

Co to jest refluks żołądkowy?

Z drugiej strony refluks żołądkowy jest uważany za stan kliniczny. Według portali pediatrycznych patologia ta charakteryzuje się ruchem treści żołądkowej w przeciwnym kierunku, czyli w kierunku przełyku.

Ludzie mają otwór między żołądkiem a przełykiem, który działa jak drzwi, które zamykają się, gdy tylko bolus pokarmowy dostanie się do żołądka. Jeśli ten mechanizm nie działa prawidłowo, pokarm i kwas żołądkowy mogą cofać się do przełyku, powodując podrażnienie tej części i opisaną powyżej zgagę.

Co to jest GERD?

Choroba refluksowa przełyku (GERD) to poważniejszy przypadek refluksu żołądkowo-przełykowego, czyli choroba przewlekła. Jej objawem jest zgaga występująca częściej niż dwa razy w tygodniu, chociaż możliwe jest też występowanie GERD bez objawów zgagi.

Ponownie, mechanizm jest taki sam, jak opisano w poprzednim przypadku – pierścień włókien mięśniowych – dolny zwieracz przełyku (LES) – nie zamyka się prawidłowo, więc zawartość żołądka może wrócić do przełyku.

Według ekspertów niektóre z objawów są następujące:

• Ból żołądka
• Niepalący dyskomfort w klatce piersiowej, który czasami można pomylić z zawałem serca
• Ból podczas połykania
• Przewlekłe zapalenie gardła, kaszel i zapalenie zatok
• Zapalenie płuc i budzenie się z uczuciem duszenia się

Można zatem wnioskować, że zgaga jest objawem, refluks żołądkowy jest jego możliwą przyczyną, a GERD występuje, gdy pacjent cierpi na epizody zgagi częściej niż dwa razy w tygodniu.

Leczenie refluksu żołądkowego bez recepty

Instytucje służby zdrowia, takie jak Mayo Clinic, ostrzegają nas przede wszystkim przed następującymi sytuacjami: jeśli masz zgagę częściej niż dwa razy w tygodniu, jeśli masz problemy z połykaniem, jeśli masz nudności i wymioty lub jeśli schudłeś z powodu tego objawu, czas iść do lekarza.

We wszystkich innych przypadkach refluks i zgaga dają się regulować za pomocą leków dostępnych bez recepty. Niektóre z dostępnych  środków są następujące:

• Leki zobojętniające sok żołądkowy, jak sama nazwa wskazuje, zmniejszają działanie kwasu w żołądku, neutralizując go. Zapewniają szybką, krótkotrwałą ulgę, a także są dostępne w łatwej do przyjęcia formie – kapsułek i tabletek.
• H2-blokery, takie jak famotydyna, nie łagodzą objawów tak szybko, ale są bardziej skuteczne. Zmniejszają ilość kwasu wytwarzanego w żołądku.
• Inhibitory pompy protonowej (PPI) również zmniejszają wytwarzanie kwasu. Są to najlepsze opcje, gdy blokery H2 nie działają lub u osób z GERD. Mimo to ich działanie nie jest natychmiastowe, ponieważ zaczynają działać dopiero po kilku dniach. Omeprazol stanowi jeden z leków w tej grupie.

Środki ostrożności do rozważenia

Niektóre czynniki ryzyka sprzyjają pojawianiu się refluksu żołądkowego i zgagi. Na przykład spożywanie alkoholu lub kwaśnych substancji, takich jak kawa, może powodować ten stan. Ponadto otyłość, ciąża i palenie są również czynnikami, które mogą sprzyjać tej nieprzyjemnej dolegliwości.

Ostatnią wskazówką dla osób podatnych na tę chorobę jest spożywanie posiłku nie później niż trzy godziny przed snem, ponieważ pozycja leżąca ułatwia przedostawanie się kwasów do przełyku.

Jak kontrolować refluks żołądkowy

Jak widzieliśmy, tego typu dolegliwości jelitowe są powszechne, ponieważ nawet 30% populacji cierpi na zgagę co najmniej raz w miesiącu. Chociaż zwalczanie zgagi w domu może być łatwe, najpoważniejsze przypadki wymagają natychmiastowej pomocy medycznej.

Odpowiadając na pytanie, które postawiliśmy na początku, możemy stwierdzić, że zgaga jest objawem refluksu żołądkowego. Jeśli ta dolegliwość stanie się przewlekła, u pacjenta może rozwinąć się choroba refluksowa przełyku (GERD).