Radioterapia - jak odżywiać się po i w jej trakcie?

Radioterapia i dieta mogą się uzupełniać. Co więcej, odpowiednie odżywianie łagodzi efekty uboczne tego rodzaju leczenia.
Radioterapia - jak odżywiać się po i w jej trakcie?
Saúl Sánchez Arias

Napisane i zweryfikowane przez dietetyk Saúl Sánchez Arias.

Ostatnia aktualizacja: 24 sierpnia, 2022

Choroby nowotworowe są złożone i wymagają leczenia farmakologicznego połączonego z dietą. Uzupełnianie się tych dwóch aspektów poprawia rokowania. Dlatego podpowiadamy w jaki sposób radioterapia może zostać wsparta odpowiednią dietą.

W ostatnich latach zalecenia onkologów znacznie się zmieniły. Wcześniej stawiano na model niskokaloryczny i dużo węglowodanów. Obecnie dominuje odmienne podejście. Ograniczenie cukrów i pewnych mikroskładników zwiększa przeżywalność.

Radioterapia a dieta

Dieta uzupełniająca radioterapię ma na celu zredukowanie efektów ubocznych kuracji i zwiększenie jej skuteczności. W tym celu można stosować dietę ketogeniczną, szczególnie jeśli guz karmi się glukozą.

Jak podaje badanie opublikowane w magazynie Molecular Metabolism , ograniczenie węglowodanów w diecie wspomaga proces walki z rakiem i hamuje rozwój guza. Jednak warto przyjrzeć się konkretnym zaleceniom dietetyków, by uniknąć działań ubocznych kuracji.

Biegunka to jeden z efektów ubocznych radioterapii. Odżywianie to klucz do jej opanowania.

Suchość w ustach

Często terapie antynowotworowe wywołują uczucie ciągłej suchości w ustach. By temu zapobiec, należy regularnie spożywać małe ilości wody. Co więcej, warto unikać suchych produktów – pomóc mogą tłustsze sosy i rozdrabnianie żywności.

Zapalenie błony śluzowej

Zapalenie błony śluzowej obejmuje cały układ pokarmowy. W takiej sytuacji priorytetem jest unikanie produktów o charakterze kwasowym, takich jak owoce cytrusowe. Twarde produkty też nie są zalecane. Lepiej zastąpić je chłodną żywnością o lekkim działaniu przeciwbólowym.

Problemy z przełykaniem

Gdy dochodzi do dysfagii, najlepiej dzielić posiłki, by unikać dużej objętości. Pomocne może być wykluczenie z diety twardych produktów takich jak mięso.

Skuteczną strategią jest rozdrabnianie żywności do postaci puree i popijanie wody podczas posiłków.

Utrata apetytu

Terapie onkologiczne często powodują utratę apetytu, jak podaje badanie opublikowane w Support Care in Cancer. Dlatego warto podzielić dzienną podaż kalorii na małe posiłki.

Chociaż tradycyjnie zalecano wybieranie produktów bogatych w węglowodany, obecnie poddaje się tę strategię w wątpliwość.

Biegunki

Ostatnim z efektów ubocznych radioterapii jest biegunka. By jej uniknąć, warto spożywać fermentowane produkty mleczne i rozpuszczalny błonnik zawarty na przykład w jabłkach. Probiotyki takie jak jogurt skutecznie wspomagają pracę jelit, co potwierdzono badaniami.

Gdy radioterapią objęty jest brzuch, biegunki są o wiele bardziej prawdopodobne. Dlatego wówczas należy podjąć konkretniejsze działania.

Kluczowe jest obniżenie zawartości błonnika w diecie oraz umiarkowane spożycie tłuszczu i mleka. Wskazane są natomiast duże ilości płynów.

Odżywianie po radioterapii

Po radioterapii warto zastosować się do zaleceń dietetycznych zorientowanych na stymulację procesu autofagii i poprawę funkcjonowania całego organizmu. Pomocny może okazać się post przerywany, którego wprowadzenie obniża ryzyko wystąpienia nawrotów, jak podają badania.

Z drugiej strony, zaleca się ograniczenie spożycia żywności wysoko przetworzonej. Tłuszcze trans i konserwanty nie służą zdrowiu. Warto wybierać świeże produkty takie jak warzywa, mięso czy ryby.

Niewskazany jest alkohol i napoje gazowane. Te ostatnie zawierają dużo cukru i sztucznych słodzików, co negatywnie wpływa na procesy fizjologiczne.

Dieta zapobiega nawrotom choroby.

Radioterapia – zdrowa dieta uzupełnia tę metodę

Odżywianie jest w stanie złagodzić skutki uboczne radioterapii. Co więcej, wspomaga jej działanie, o ile spożywa się wysokiej jakości produkty i ogranicza podaż tych szkodliwych.

Dlatego jeśli cierpisz na problem natury onkologicznej, udaj się do specjalisty. Pomoże ci on opracować plan dietetyczny, który uzupełni terapię lekami. Dzięki temu poprawią się rokowania.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Weber DD., Aminzadeh Gohari S., Tulipan J., Catalano L., et al., Ketogenic diet in the treatment of cancer- where do we stand? Mol Metab, 2020. 33: 102-121.
  • Elliott DA., Nabavizadeh N., Romer JL., Chen Y., et al., Medical marijuana use in head and neck squamous cell carcinoma patients treated with radiotherapy. Support Care Cancer, 2016. 24 (8): 3517-24.
  • Szajewska H., Canani RB., Guarino A., Hojsak I., et al., Probiotics for the prevention of antibiotic associated diarrhea in children. J Pediatr Gastroenterol Nutr, 2016. 62 (3): 495-506.
  • Antunes F., Erustes AG., Costa AJ., Nascimento AC., et al., Autophagy and intermittent fasting: the connection for cancer therapy? Clinics, 2018.
  • Luna, Javier, et al. “Nutrientes y radioterapia: revisión de la literatura.” Nutricion hospitalaria 32.6 (2015): 2446-2459.
  • Jiménez, MIC Ana Karen Medina, and MIC Marco Antonio López García. “LA DIETA CETOGÉNICA EN EL TRATAMIENTO DEL CÁNCER:¿ QUÉ DICE LA EVIDENCIA CIENTÍFICA?.” COMITE EDITORIAL: 1.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.