Protokół autoimmunologiczny (AIP): na czym polega?
Protokół autoimmunologiczny (AIP) to rodzaj diety, mającej na celu złagodzenie stanu zapalnego, bólu i wielu innych klinicznych objawów chorób autoimmunologicznych. Jak każda dieta prozdrowotna, AIP musi być przede wszystkim urozmaicony i bogaty w składniki odżywcze.
AIP powinien uzupełniać niedobory pokarmowe, które mogą powodować, że objawy choroby autoimmunologicznej nasilą się będą silniejsze.
Na czym on dokładnie polega? W dzisiejszym artykule powiemy opowiemy ci wszystko, co musisz wiedzieć na temat protokołu autoimmunologicznego.
Dieta AIP, zwana również dietą protokołu autoimmunologicznego, to model diety, który zyskał znaczną popularność w ostatnich latach. Polega na wykluczeniu z diety niektórych pokarmów przez kilka tygodni, aby zaobserwować konkretne zmiany w stanie zdrowia. Pomaga oszacować, które pokarmy nam szkodzą, a które możemy jeść bez przeszkód.
Jak stwierdzono w artykule opublikowanym w czasopiśmie Inflammatory Bowel Diseases, celem tej diety jest przyczynienie się do kontroli stanu zapalnego w organizmie, zmniejszenie bólu i innych objawów chorób autoimmunologicznych.
Do częstych objawów chorób autoimmunologicznych należą: wrzodziejące zapalenie jelita, nietolerancja pokarmowa, zmęczenie czy wypadanie włosów.
Chcesz dowiedzieć się więcej? Czytaj dalej!
Protokół autoimmunologiczny – na czym polega dieta AIP?
Protokół autoimmunologiczny (AIP) to dieta eliminacyjna polegająca na odstawieniu niektórych rodzajów żywności przez kilka tygodni. Zadaniem pacjenta jest zaobserwowanie zmian zachodzących w jego ciele.
Jest to szczególnie istotne w przypadku chorób autoimmunologicznych, takich jak między innymi łuszczyca, reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń, choroba Hashimoto i nieswoiste zapalenie jelit.
Przeczytaj także: Jak zredukować niepokój u dzieci?
Choroby te mają swoiste i charakterystyczne objawy, które mogą się różnić u każdego chorego. Obejmują między innymi: ból stawów, duże zmęczenie, bóle brzucha, biegunki, uszkodzenie nerwów i dezorientację psychiczną.
Ich pochodzenie jest często nieznane i obejmuje takie czynniki jak geny, styl życia, przebyte choroby towarzyszące i warunki środowiskowe. Jednak jedna z hipotez wiąże część z tych chorób z uszkodzeniem bariery jelitowej.
Uszkodzenie bariery jelitowej może być wynikiem złej diety, spożywania alkoholu czy palenia papierosów.
Zasadniczo dieta AIP proponuje wyeliminowanie i zastąpienie części pokarmów, produktami bogatymi w składniki odżywcze, które pomagają „naprawić” błony jelitowe i promują równowagę bakterii probiotycznych.
Dieta ta sugeruje również wyeliminowanie na pewien czas produktów bogatych w gluten lub laktozę, ponieważ często powodują one nieprawidłowe odpowiedzi immunologiczne u osób wyjątkowo wrażliwych.
Przeczytaj także: Jak przygotować domowy olejek oregano?
Choroby autoimmunologiczne skóry są często powiązane z jedzeniem niektórych produktów spożywczych.
Protokół autoimmunologiczny- fazy diety AIP
Protokół autoimmunologiczny (AIP) jest w pewnym stopniu podobny do popularnej diety paleo. W rzeczywistości, niektórzy eksperci nazywają AIP rozwinięciem tego stylu żywienia.
W początkowej fazie AIP jest nieco bardziej rygorystyczny i składa się z dwóch głównych faz.
Faza eliminacji
Pierwsza faza diety AIP obejmuje tymczasową eliminację pożywienia, suplementów i leków, które mogą być związane z zapaleniem jelit lub zaburzeniami równowagi mikrobioty jelitowej. Uwzględnia to produkty, które często powodują u ludzi alergie i niepożądane reakcje.
Na przykład:
- Ziarna
- Rośliny strączkowe
- Orzechy
- Nasiona
- Warzywa psiankowate, krzyżowe (kapusta, kalafior, pomidor, bakłażan)
- Jajka
- Nabiał, mleko
- Oleje roślinne
- Dodatki do żywności, konserwanty
- Rafinowane cukry
- Kawa i mocna herbata
- Alkohol
- Tytoń i używki
- Produkty przetworzone, tłuszcze trans
- Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak ibuprofen, naproksen, diklofenak i aspiryna w dużych dawkach.
Oczywiście, w ich miejsce eksperci zalecają spożywanie świeżych, bogatych w składniki odżywcze produktów, które są lekkostrawne. Co więcej, osoby stosujące tą dietę, nie powinny zaniedbywać żywności kiszonej lub fermentowanej, lub zawierającej probiotyki.
Ważne jest również, aby starać się poprawić swój styl życia poprzez techniki relaksacyjne, aktywność fizyczną i lepszą jakość snu.
Czas trwania tej fazy może się wydłużyć, do momentu, aż osoba chora poczuje zmniejszenie się lub ustąpienie objawów choroby autoimmunologicznej lub zapalnej. Często może to zająć od 30 do 90 dni. Jednak większość osób odczuwa skutki już po trzecim tygodniu.
Faza reintrodukcji pokarmów
Gdy tylko chorzy zauważą poprawę objawów choroby autoimmunologicznej, rozpoczyna się faza reintrodukcji. Polega to na stopniowym dodawaniu do diety unikanych wcześniej pokarmów. Oczywiście będzie to zależeć od poziomu tolerancji danej osoby.
Ten etap ma na celu rozpoznanie pokarmów, które mogą wywołać niekorzystne objawy i zaburzenia pracy jelit. Ma również na celu ponowne wprowadzenie tych produktów, które nie powodują żadnych objawów, aby zapewnić bardziej urozmaiconą i kompletną dietę.
Każdy pokarm jest wprowadzany stopniowo, z przerwą od 5 do 7 dni między wprowadzeniem kolejnego. Ten okres jest wystarczający, aby określić, czy którykolwiek z objawów pojawi się ponownie po spożyciu na przykład glutenu czy laktozy. Te produkty, które są dobrze tolerowane, można włączać do swojej stałej diety. Resztę, której organizm nie toleruje, należy pominąć.
Kroki dotyczące ponownego wprowadzenia żywności – protokół autoimmunologiczny
Aby ponownie wprowadzić daną żywność do diety AIP, należy wykonać kilka prostych kroków. Ważne jest, aby to zrobić pod kierunkiem lekarza lub dietetyka. Ponadto należy wprowadzać produkty pojedynczo, aby móc ocenić który jest dla nas szkodliwy i powoduje zapalenie.
Ponadto dietę tą należy wprowadzać tylko jeśli aktualnie nie przechodzimy dużego stresu (na przykład podczas egzaminów, problemów w pracy). Brak snu i nadmiar stresu może zaburzyć wyniki tego eksperymentu.
Jeśli to możliwe, najlepiej jest wprowadzać produkty o niższym stężeniu substancji, które mogą wywoływać dyskomfort.
Na przykład w przypadku wprowadzania produktów mlecznych, najlepiej zacząć od opcji takich jak jogurt naturalny, maślanka lub kefir.
Kroki są następujące:
- Wybierz pokarm który chcesz ponownie wprowadzić do swojej diety. Następnie spożywaj go kilka razy dziennie w wybranym dniu testu. Później unikaj go całkowicie przez następne 5 lub 6 dni.
- Następnie zjedz ponownie niewielką ilość produktu i odczekaj około 15 minut, aby sprawdzić reakcje.
- Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy, test powinien się zakończyć, a chora osoba powinna w przyszłości unikać badanego produktu. Jeśli jednak żadne objawy się nie pojawią, pacjent może spróbować większej porcji, obserwując efekty przez 2 lub 3 godziny po spożyciu.
- Gdy nie wystąpią żadne objawy, chora osoba może zjeść normalną porcję badanego produktu. Następnie, powinno się go unikać ponownie przez 5 lub 6 dni przed ponownym wprowadzeniem kolejnego pokarmu.
- Powtórz całą procedurę z kolejnym wprowadzonym produktem.
Dozwolone i zabronione pokarmy w diecie AIP
Aby dieta AIP odniosła sukces, konieczne jest przestrzeganie zaleceń dotyczących dozwolonej i zabronionej żywności. W związku z tym należy pamiętać, że istnieje wiele ograniczeń. Dlatego najlepiej zasięgnąć porady specjalisty ds. żywienia lub dietetyka, aby uniknąć niedoborów pokarmowych.
Dozwolona żywność
- Większość roślin zielonych i warzyw
- Wysokiej jakości ryby i owoce morza z dużą zawartością kwasów omega 3
- Owoce świeże, w umiarkowanych porcjach
- Fermentowane i probiotyczne pokarmy (kombucha, kimchi, kapusta kiszona, kiszone warzywa i kefir kokosowy)
- Chude mięso i wątróbka wołowa
- Oliwa z oliwek, kokos i awokado
- Zioła i przyprawy, które nie pochodzą z nasion
- Naturalne słodziki, takie jak miód, w umiarkowanych ilościach
- Bulion
- Herbata zielona i ziołowa
Zakazana żywność
- Warzywa z rodziny psiankowatych, takie jak pomidory, ziemniaki, papryka i bakłażany
- Ziarna (ryż, pszenica, owies, jęczmień, żyto i produkty pochodne)
- Rośliny strączkowe
- Nabiał
- Oleje roślinne (z wyjątkiem wymienionych powyżej)
- Kawa
- Jajka
- Suszone owoce i nasiona
- Alkohol
- Dodatki do żywności, takie jak rafinowane cukry i tłuszcze trans
Protokół autoimmunologiczny – czy dieta AIP działa?
Do chwili obecnej dowody naukowe dotyczące diety AIP są dość ograniczone. Jednak niektóre badania sugerują, że może ona zmniejszyć stan zapalny i objawy kliniczne niektórych chorób autoimmunologicznych.
Przyjrzyjmy się temu szczegółowo.
Dieta protokołu autoimmunologicznego i jelito przepuszczalne
Osoby cierpiące na choroby autoimmunologiczne, zwykle cierpią z powodu przepuszczalnego jelita (zespół nieszczelnego jelita). Według badań, istnieje związek między stanem zapalnym organizmu, a przepuszczalnością jelita. Tak więc chory może cierpieć na dodatkowe zaburzenie zapalne.
W związku z tym, odkrycia naukowe wykazały, że dieta AIP, przyczyniając się do złagodzenia zespołu nieszczelnego jelita, zmniejsza stopień stanu zapalnego całego organizmu i związane z nim objawy. Konieczne są jednak dalsze, pogłębione badania.
Leczenie objawów chorób autoimmunologicznych
Należy zauważyć również, że ten protokół żywieniowy może przynieść pozytywne rezultaty w zwalczaniu objawów chorób autoimmunologicznych, takich jak zespół jelita drażliwego i zapalenie tarczycy typu Hashimoto. Według badań, w niektórych przypadkach występuje zmniejszenie stanu zapalnego nawet o 29–68%.
Protokół autoimmunologiczny AIP- wady
Główną wadą diety AIP jest to, że jest to bardzo restrykcyjny wzorzec żywieniowy, zwłaszcza w fazie eliminacji. Taka sytuacja utrudnia dostarczenie witamin i może też nie być odpowiednia dla wszystkich chorych. Nie jest zalecana dla osób mających historię anemii lub zaburzeń odżywiania, takich jak anoreksja.
Osoba stosująca tą dietę może przechodzić epizody lęku lub izolacji społecznej z powodu implementacji rygorystycznych ograniczeń żywieniowych. Bez odpowiedniego planowania, dieta ta może również prowadzić do powstania niedoborów żywieniowych.
Ponadto, nie ma gwarancji, że ten protokół zmniejszy stan zapalny i objawy chorób autoimmunologicznych. Mimo to wielu chorych doświadcza pozytywnych skutków jego wprowadzenia.
Konsultacja z dietetykiem to najlepsza opcja
Na pierwszy rzut oka wydaje się, że przyjęcie diety AIP jest dość proste. Jest to jednak rygorystyczny protokół, który należy przyjąć bardzo ostrożnie, ponieważ może wiązać się ze znacznymi ograniczeniami żywieniowymi.
Dlatego podkreślmy jak ważne jest, aby skonsultować się z dietetykiem lub lekarzem. Pomoże to uzyskać wszystkie niezbędne informacje na temat tej diety i możliwych powikłań. Specjalista pomoże ci określić, czy ta dieta jest dla ciebie odpowiednia i jak ją odpowiednio zaplanować. W ten sposób będziesz w stanie uniknąć niedoborów pokarmowych i niedożywienia.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Konijeti GG, Kim N, Lewis JD, et al. Efficacy of the Autoimmune Protocol Diet for Inflammatory Bowel Disease. Inflamm Bowel Dis. 2017;23(11):2054-2060. doi:10.1097/MIB.0000000000001221
- Mu Q, Kirby J, Reilly CM, Luo XM. Leaky Gut As a Danger Signal for Autoimmune Diseases. Front Immunol. 2017;8:598. Published 2017 May 23. doi:10.3389/fimmu.2017.00598
-
Vojdani A. Molecular mimicry as a mechanism for food immune reactivities and autoimmunity. Altern Ther Health Med. 2015;21 Suppl 1:34-45.
-
Chandrasekaran A, Groven S, Lewis JD, et al. An Autoimmune Protocol Diet Improves Patient-Reported Quality of Life in Inflammatory Bowel Disease. Crohns Colitis 360. 2019;1(3):otz019. doi:10.1093/crocol/otz019
- Abbott RD, Sadowski A, Alt AG. Efficacy of the Autoimmune Protocol Diet as Part of a Multi-disciplinary, Supported Lifestyle Intervention for Hashimoto’s Thyroiditis. Cureus. 2019;11(4):e4556. Published 2019 Apr 27. doi:10.7759/cureus.4556
- Chandrasekaran A, Groven S, Lewis JD, et al. An Autoimmune Protocol Diet Improves Patient-Reported Quality of Life in Inflammatory Bowel Disease. Crohns Colitis 360. 2019;1(3):otz019. doi:10.1093/crocol/otz019
- Campbell AW. Autoimmunity and the gut. Autoimmune Dis. 2014;2014:152428. doi:10.1155/2014/152428
