Paracetamol - mogę go używać, jeśli jestem w ciąży?

Przejrzane i zatwierdzone przez: lekarz Mariel Mendoza.

Napisany przez Equipo Editorial

Ostatnia aktualizacja: 12 lipca, 2023

AEMPS (Hiszpańska Agencja Leków i Produktów Zdrowotnych) przeprowadziła badania, by ocenić, czy paracetamol może być stosowany u kobiet w ciąży. Dzięki tym badaniom można dziś potwierdzić bezpieczeństwo tego leku dla kobiet w ciąży.

Podawanie paracetamolu w czasie ciąży od dawna budzi wątpliwości, a wielu ekspertów może nadal mieć sprzeczne opinie. Paracetamol jest jednym z najlepiej sprzedających się leków na świecie. Problem z lekami bez recepty polega na tym, że pacjenci często nie są świadomi ich działań niepożądanych i przeciwwskazań.

Do niedawna zalecenia dotyczące stosowania paracetamolu podczas ciąży wskazywały, że stosowanie go w tej sytuacji jest niebezpieczne. Jednak na podstawie zebranych doświadczeń klinicznych nie znaleziono dowodów na związek między stosowaniem leku a wpływem na układ moczowo-płciowy lub zmianami w rozwoju neurologicznym dziecka.

Paracetamol – kiedy go stosujemy?

Ten szeroko stosowany lek ma właściwości przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, to znaczy zmniejsza ból i obniża gorączkę. Jest to lek podobny do aspiryny, ale w przeciwieństwie do aspiryny nie zmniejsza stanów zapalnych ani nie ma żadnego efektu przeciwpłytkowego.

Ze względu na te właściwości paracetamol stosuje się w leczeniu umiarkowanego, ostrego i przewlekłego bólu. Jest uważany za środek przeciwbólowy najczęściej wybierany przez pacjentów w wieku powyżej 50 lat.

Z drugiej strony nie wiadomo dokładnie, w jaki sposób działa paracetamol. Wiadomo, że działa on centralnie. Najszerzej akceptowaną hipotezą w środowisku naukowym jest to, że paracetamol podnosi próg bólu poprzez hamowanie cyklooksygenazy, cząsteczek uczestniczących w syntezie prostaglandyn.

Prostaglandyny to białka związane z bólem. Jednak paracetamol nie jest zdolny do hamowania cyklooksygenazy na poziomie obwodowym, to znaczy poza ośrodkowym układem nerwowym. Z tego powodu nie ma działania przeciwzapalnego.

Ponadto hamuje również syntezę i działanie różnych chemicznych mediatorów, które uczulają receptory bólu na bodźce mechaniczne lub chemiczne.

Jeśli chodzi o skuteczność w zmniejszaniu objawów gorączki paracetamol może blokować obszar mózgu kontrolujący temperaturę ciała. Dlatego udaje mu się rozproszyć ciepło, wywołując rozszerzenie naczyń krwionośnych oraz zwiększając obwodowy przepływ krwi i pocenie się.

Paracetamol – reakcje niepożądane

Paracetamol jest hepatotoksyczny – ma toksyczny wpływ na wątrobę – chociaż w większości przypadków toksyczność ta jest wynikiem przedawkowania lub przewlekłego podawania zbyt dużych dawek. Wywoływana przez paracetamol hepatotoksyczność objawia się jako:

• Marskość wątroby
• Żółtaczka: żółte przebarwienie skóry i błony śluzowej
• Krwawienie lub zasinienie skóry
• Encefalopatia

Oprócz tego może również powodować inne działania niepożądane, takie jak:

• Neutropenia: zmniejszenie liczby białych krwinek
• Pokrzywka i inne reakcje alergiczne

Nowe wytyczne dotyczące stosowania paracetamolu w ciąży

Ministerstwo Zdrowia niedawno zmieniło, za pośrednictwem Hiszpańskiej Agencji Leków i Produktów Zdrowotnych (AEMPS), zalecenia dotyczące stosowania paracetamolu w ciąży.

Gdy lek jest wprowadzany do obrotu przeprowadza się serię badań obserwacyjnych w celu oceny jego długoterminowego bezpieczeństwa lub wykrycia zagrożeń, których nie można było ocenić w poprzednich fazach badań.

Podczas tej okresowej oceny paracetamolu zbadano niebezpieczeństwa, jakie może stanowić dla płodu, gdy kobieta w ciąży jest leczona paracetamolem.

Wszystkie nowe dane dotyczące bezpieczeństwa tego leku, które zostały wygenerowane na podstawie tych badań obserwacyjnych zostały zawarte w specyfikacjach technicznych i ulotkach dołączonych do leków zawierających ten składnik czynny.

W ten sposób AEMPS ma solidne podstawy do wydania werdyktu. Po przeprowadzeniu wszystkich odpowiednich badań stwierdzono, że nie ma dowodów na to, że stosowanie paracetamolu w okresie prenatalnym wywiera wpływ na aparat moczowo-płciowy lub prowadzi do zaburzeń neurorozwojowych dziecka.

Podsumowanie

Krótko mówiąc, potwierdzono, że kobieta w ciąży może przyjmować paracetamol, jeśli jest to klinicznie wskazane. Jednak tego leku nie należy nadużywać. Kobiety w tym stanie muszą zachować szczególną ostrożność podczas stosowania leków, unikając w każdym razie samoleczenia.