Nocny niepokój: przyczyny i klucze do przezwyciężenia go

W nocy jesteśmy bardziej narażeni na negatywne myśli, które zwykle powodują u ludzi objawy niepokoju. Jeśli się przedłużają w czasie, mogą negatywnie wpływać na ogólne samopoczucie.

Nocny niepokój polega na uczuciu napięcia i podenerwowania w nocy, szczególnie przed snem. Powstaje na skutek przewidywania jakiegoś zagrożenia lub niebezpieczeństwa, które zwykle przychodzi do głowy poprzez inwazję negatywnych myśli o tej porze dnia.

Ta reakcja obejmuje szereg nieprzyjemnych objawów fizjologicznych i poznawczych, które mają charakter adaptacyjny. Ale jeśli nocny niepokój nasila się lub przedłuża w czasie, może powodować poważne problemy ze zdrowiem fizycznym i psychicznym osoby.

Co to jest niepokój nocny?

Nocny niepokój to nieprzyjemny stan emocjonalny, polegający na napięciu, pobudzeniu i podenerwowaniu. Występuje, kiedy zaczynamy przewidywać możliwe niebezpieczeństwa lub zagrożenia i objawia się serią reakcji fizjologicznych, poznawczych i behawioralnych. W tym konkretnym przypadku dzieje się to w godzinach nocnych.

Na ogół niepokój pełni funkcję adaptacyjną związaną z przetrwaniem. Innymi słowy, to mechanizm obronny pozwalający stawić czoła zagrożeniom życia. Są jednak chwile, kiedy nie ułatwia to lepszej adaptacji a nawet wręcz przeciwnie.

W takich przypadkach reakcja następuje w odpowiedzi na fałszywe alarmy, to znaczy na możliwe zagrożenia, których nie ma, lub gdy niebezpieczeństwo jest zwykle przeszacowywane. Dlatego mówimy o reakcji patologicznej w obliczu niepokoju, który pojawia się w nocy nieproporcjonalnie do sytuacji lub gdy utrzymuje się w czasie.

Lęk patologiczny blokuje normalne reakcje odpowiedzialne za to, aby radzić sobie w codziennym życiu. Generuje dyskomfort somatyczny, pogarsza sprawność człowieka i generalnie wymaga profesjonalnej pomocy w rozwiązaniu problemu.

Poza tym, że pojawia się w nocy lub wieczorem, zakłóca codzienne funkcjonowanie powodując trudności w zasypianiu.

Objawy, z jakimi wiąże się nocny niepokój

Niepokój nocny charakteryzuje się występowaniem szeregu objawów somatycznych i poznawczych najczęściej tuż przed snem. Nie wszyscy doświadczają tych samych dolegliwości lub z taką samą intensywnością, ponieważ zależy to w dużej mierze od konstytucji każdej osoby.

Do najczęstszych oznak należą jednak:

• Podwyższenie częstości akcji serca: występuje kołatanie serca lub szarpnięcia serca, którym towarzyszy uczucie duszności i ucisku w okolicy klatki piersiowej.
• Pocenie się: obfite, zimne, niezwiązane z temperaturą otoczenia.
• Dyskomfort w jamie brzusznej: czasami z towarzyszącymi mu nudnościami i wymiotami.
• Odrealnienie: jest to poczucie nierealności lub depersonalizacji z poczuciem oddzielenia od siebie.
• Ekstremalne lęki: przed utratą kontroli lub przed śmiercią.

Co może powodować nocny niepokój?

Lęk odczuwany przed zaśnięciem może być spowodowany wieloma przyczynami, które różnią się w zależności od osób, które go doświadczają. Ważnym krokiem w celu złagodzenia tego zjawiska jest zidentyfikowanie problemów leżących u podstaw tych przejawów, a następnie próba ich rozwiązania.

Najczęstsze przyczyny są następujące:

• Stresory życia codziennego: problemy interpersonalne, zawodowe lub finansowe to czynniki często wywołujące kryzysy lękowe. Ponadto często zdarza się, że takie sytuacje atakują umysł osoby w postaci negatywnych myśli tuż przed snem, uniemożliwiając odpoczynek.
• Zdarzenia traumatyczne: przeżycia katastroficzne, takie jak między innymi klęski żywiołowe, gwałty, tortury lub porwania, powodują poważne uszkodzenie struktury psychicznej, co wiąże się z poważnymi objawami lęku. W nocy, kładąc się spać, często przeżywa się te traumatyczne wydarzenia ciągle na nowo.
• Czynniki biologiczne: genetyka odgrywa ważną rolę w pojawieniu się objawów niepokoju. Są bowiem ludzie, którzy mają większe predyspozycje niż inni, zwłaszcza jeśli chodzi o dziedziczenie.
• Zniekształcone myśli: niepokój przejawia się jako przecenianie zagrożeń i niedocenianie osobistych potencjałów. Takie myśli mogą opanowywać osobę w momencie zasypiania, co powoduje aktywację lękowych reakcji.

Kluczowe czynniki pozwalające przezwyciężyć nocny niepokój

Jeśli objawy niepokoju nocnego mają intensywny charakter i występują przez większość czasu, najlepiej, aby dana osoba otrzymała profesjonalną pomoc. Może bowiem chodzić o poważne zaburzenie lękowe, które najskuteczniej leczy się poprzez psychoterapię, a w niektórych przypadkach również przy pomocy leków.

Z drugiej strony osoba cierpiąca na nocny niepokój może wykonać szereg czynności, które pomogą go uspokoić.

Zajęcia zwalczające stres

Wykonywanie jakiejś aktywności fizycznej pomaga ciału rozładować napięcie, a tym samym poczuć się bardziej zrelaksowanym. Bieganie dwie godziny przed snem sprawi, że osoba poczuje się zmęczona, co ułatwi jej bezproblemowe zaśnięcie.

Z drugiej strony medytacja i joga to opcje, które uczą skupienia się na tu i teraz. Ponadto zaleca się wykonywanie ćwiczeń rozciągające ciała, które rozluźniają napięcie.

Techniki relaksacji mięśni i ćwiczenia głębokiego oddychania to kolejna alternatywa. Zapobiega to napięciom w ciele i hiperwentylacji, objawom typowym dla kryzysów lękowych.

Nawyki

Ustalenie harmonogramu snu, czyli kładzenia się spać o tej samej porze, warunkuje organizm do przygotowania się na ten moment. Powinno to iść w parze z unikaniem wykorzystywania sypialni do pracy lub nauki, co wpływałoby negatywnie na tworzenie skojarzeń stresujących czynności z sypialnią.

Podobnie, wieczorem i w nocy należy unikać substancji pobudzających, takich jak alkohol i kofeina. Promują stany lękowe poprzez swoje działanie na układ nerwowy.

Przed snem unikaj negatywnych myśli

W nocy, tuż przed snem, jesteśmy bardziej podatni na atak negatywnych myśli. Jest to bowiem jedna z tych chwil w ciągu dnia, w których umysł się uwalnia. Dlatego właśnie w tych chwilach często odczuwamy niepokój.

Jeśli jednak objawy niepokoju zwiększą się pod względem ilości i intensywności, skutki mogą być szkodliwe dla ogólnego stanu zdrowia. Dlatego tak istotne jest, aby rozpoznać istnienie problemu i poszukać niezbędnych i odpowiednich narzędzi do rozwiązania sytuacji.