Napady głodu: dlaczego się pojawiają i jak im zapobiegać?

Oprócz tego, że mają związek z pustym żołądkiem, mogą być również wynikiem odwodnienia lub stresu. Czy kiedykolwiek odczuwałeś napady głodu? Wyjaśniamy Ci, skąd się biorą.

Napisane i zweryfikowane przez lekarz Mariel Mendoza.

Ostatnia aktualizacja: 06 lipca, 2023

Napady głodu lub bóle głodowe zwykle stanowią reakcję na „pusty żołądek”. Mogą objawiać się dziwnym uczuciem w jamie brzusznej, dźwiękiem wydobywającym się z brzucha, a nawet skurczami.

Jednak głód nie jest jedyną przyczyną tej symptomatologii. Należy również wziąć pod uwagę jakość ostatniego spożywanego posiłku, brak snu, odwodnienie, przyjmowane leki i stresujące sytuacje.

Napady głodu pojawiają się w wyniku uwalniania hormonu greliny. Najlepszym sposobem na uniknięcie ich jest dbanie o swoje nawyki żywieniowe.

Dlaczego pojawiają się napady głodu?

Napady głodu pojawiają się w odpowiedzi na hormon głodu grelinę. Po kilku godzinach bez jedzenia żołądek uwalnia tę substancję, aby przygotować się na przyjęcie pokarmu. W konsekwencji grelina pobudza mózg do zwiększenia odczuwania głodu.

Grelina wspomaga również uwalnianie kwasu żołądkowego i enzymów trawiennych.

W przypadku tych bólów oprócz czynnika hormonalnego należy wziąć pod uwagę czynnik mechaniczny. Żołądek, jako narząd mięśniowy, może się rozciągać i kurczyć. Po zjedzeniu lub wypiciu płynu rozciąga się i daje uczucie sytości. Jednak gdy jest pusty, może się kurczyć.

Skurcz generuje rodzaj kolki, której intensywność różni się w zależności od osoby.

Również przy braku przyjmowania pokarmu nie dochodzi do neutralizacji kwasów żołądkowych w żołądku. W związku z tym dochodzi do podrażnienia błony śluzowej. To, wraz ze skurczem ścian, powoduje bóle głodowe.

Manifestacja kliniczna bólów głodowych

Bóle głodowe mogą objawiać się uczuciem pustki, kolką lub skurczami żołądka. Może również występować burczenie lub dudnienie w jamie brzusznej.

Inne powiązane objawy obejmują:

• Apetyt na jakiekolwiek potrawy
• Uczucie wilczego głodu
• Zgaga
• Drażliwość
• Zawroty głowy

Głód nie jest jedyną przyczyną

Chociaż objawy te są znane jako „napady głodu”, nie jest to jedyna powiązana przyczyna. Poniżej przedstawiono typowe sytuacje, które mogą powodować zaburzenia w żołądku.

Jakość jedzenia

Grelina i insulina wchodzą w interakcje. Kiedy poziom insuliny spada, uwalnia się grelina i uaktywnia się uczucie głodu. Z kolei grelina stymuluje wydzielanie insuliny przez trzustkę, dlatego odpowiedni poziom greliny uważa się za czynnik ochronny przed chorobami metabolicznymi.

Dlatego, jeśli spożywamy tylko rafinowane cukry i proste węglowodany, następuje gwałtowny wzrost poziomu insuliny, a następnie szybki spadek. Grelina zwiększa więc swoje stężenie, wywołując napady głodu.

Z tego powodu diety bogate w cukry proste nie dają uczucia sytości.

Brak snu

W badaniu z 2016 roku wykazano, że brak snu powoduje wzrost hormonów, które stymulują apetyt. W związku z tym po źle przespanej nocy istnieje zwiększone zapotrzebowanie na rafinowane cukry, więcej sodu i tłuszczów nasyconych.

Ponadto sen również ma związek z regulacją greliny i leptyny, co wiąże się z uczuciem sytości. Ale to nie wszystko. Brak snu powoduje wysoki poziom kortyzolu, który prowadzi do większego uczucia głodu.

W odpowiedzi na bodźce

Napady głodu mogą wystąpić w odpowiedzi na bodźce pobudzające apetyt lub „apetyczne” zapachy lub obrazy jedzenia, nawet po zjedzeniu posiłku. Zachodzi taka sama reakcja, jak gdyby żołądek był pusty.

Napady głodu w stresie, depresji lub lęku

Napady głodu często pojawiają się w stresujących lub naładowanych emocjonalnie sytuacjach. Aby odróżnić je od rzeczywistej potrzeby jedzenia, należy wziąć pod uwagę towarzyszące im odgłosy. W sytuacjach stresowych zwykle nie słychać klasycznego burczenia w brzuchu.

Tylko przy pustym żołądku słychać charakterystyczne odgłosy.

W tym miejscu warto również wspomnieć o interakcji między bólem fizycznym a głodem. Kiedy występuje przewlekły ból, wywołany przez stres, organizm może rozwinąć głód jako metodę przeciwdziałania nieprzyjemnemu odczuciu. Niektóre badania na zwierzętach wykazały przeciwzapalną moc głodu w obwodach nerwowych.

Leki

Stosowanie niektórych leków, takich jak środki przeciwdepresyjne i hipoglikemizujące, może powodować napady głodu. Dlatego pacjenci leczeni z powodu depresji lub cukrzycy są narażeni na zwiększone ryzyko wystąpienia tego objawu.

Podczas stosowania tych leków, w przypadku wzmożonego apetytu, należy skonsultować się z lekarzem, aby sprawdzić, czy nie jest to możliwe działanie niepożądane.

Odwodnienie

Ból brzucha spowodowany odwodnieniem jest trudny do odróżnienia od bólu spowodowanego głodem, ponieważ są one bardzo podobne. Obu objawom towarzyszy drażliwość, zmęczenie, zawroty głowy i drżenie.

Zalecenia, jak uniknąć napadów głodu

Istnieje kilka prostych środków, które można podjąć, aby zapobiec wystąpieniu tego dyskomfortu:

• Jedz w regularnych odstępach czasu. Wzór wydzielania greliny wiąże się z nawykami żywieniowymi danej osoby. Jedzenie w regularnych odstępach czasu (co 3 do 4 godzin) pozwala z czasem zneutralizować kwas żołądkowy.
• Przygotuj przekąski o dużej objętości, ale o niskiej zawartości kalorii. Między głównymi posiłkami zaleca się spożywanie niskokalorycznych przekąsek, ale o dużej objętości. Skorzystaj z sałatek, kawałków warzyw lub zup, owoców i zielonych soków.
• Utrzymuj nawodnienie. Woda może zneutralizować kwas żołądkowy i złagodzić uczucie głodu.
• Wysypiaj się. Zaleca się regularne chodzenie spać i budzenie się o tej samej porze oraz spanie od 7 do 9 godzin w nocy.
• Unikaj spożywania pokarmów bogatych w rafinowane cukry. Czasami są źródłem pokusy, ale zmiany metaboliczne, które powodują, ponownie wygenerują głód w krótkim czasie. Zamiast tego wybieraj raczej chude białko, zdrowe tłuszcze, owoce i warzywa. Włączenie błonnika pokarmowego do posiłków pozwala przedłużyć uczucie sytości.
• Ćwicz uważne jedzenie. Celowe skupianie się na jedzeniu, a także spokojne żucie pozwala cieszyć się jedzeniem, zmniejszając uczucie głodu, które jest związane z kwestiami psychicznymi.

Napady głodu należy monitorować

Napady głodu zwykle ustępują po jedzeniu. Rzadko wymagają konsultacji lekarskiej.

Jednak jeśli z czasem nawracają lub towarzyszą im inne objawy (biegunka, ból głowy, gorączka, wymioty) to wskazana jest konsultacja lekarska.

Bóle mogą być związane ze stanem żołądkowo-jelitowym, co wychodzi na jaw w okresie średnioterminowym. Może chodzić o to, że nie spożywa się wystarczającej ilości składników odżywczych. Porada dietetyka, w zależności od występujących uwarunkowań, byłaby nieocenioną pomocą w korygowaniu nawyków i odpowiednim ułożeniu planu żywieniowego.