Nadmierne przemyślanie: dlaczego jest szkodliwe?

Aby uniknąć nadmiernego przemyślania, nie trzeba przestać myśleć, ale zmienić treść strumienia świadomości. Nauczymy Cię tutaj kilku przydatnych strategii.
Nadmierne przemyślanie: dlaczego jest szkodliwe?

Ostatnia aktualizacja: 31 maja, 2022

Odwrócenie problemu oznacza rozebranie go na części, przeanalizowanie, wymyślenie alternatyw i powiązanie go z rozwiązaniem. Mimo że jest to pozornie proste, proces ten może prowadzić do nawyku określanego jako tzw. nadmierne przemyślanie.

Jak sama nazwa wskazuje, chodzi o to, że w nieskończoność przechodzimy nad tą kwestią i zastanawiamy się nad sytuacją. Ma to nas doprowadzić do punktu, w którym moglibyśmy mieć sprawę pod kontrolą i spojrzeć na nią z większą jasnością. Jednak zamiast tego takie nadmierne przemyślanie staje się niekończącą się pętlą. Przyjrzyjmy się, jak je dezaktywować.

Do czego odnosi się nadmierne przemyślanie?

Nadmierne przemyślanie to rodzaj myślenia, które przypomina przeżuwanie, powtarzanie się w kółko, przez co samo poszukiwanie rozwiązania staje się problemem. Ten przepływ myśli staje się sytuacją trudną do kontrolowania dla tych, którzy go doświadczają. W konsekwencji wpływa na ich samopoczucie a nawet samoocenę.

Nadmierne przemyślanie często prowadzi nas do rozważania przyszłych sytuacji, które mogą się nigdy nie wydarzyć. Przesadnie się martwimy i zaczynamy odczuwać niepokój. Może się zacząć od jakiejś konkretnej troski, ale często kończy się powiązaniem wielu problemów i sytuacji.

Spójrzmy na przykład: Anna myśli: „Muszę przygotować prezentację na czas, bo jeśli tego nie zrobię, mój szef zadzwoni do mnie tak samo jak innym razem. Jednak może też powiedzieć, że prezentacja jest OK, ale powinnam była bardziej nad tym popracować…”.

W tym mentalnym korku osiągnięcie celu, jakim jest dostarczenie pracy na czas, kończy się na ostatnim miejscu. Ponadto to, co można było szybko załatwić (dokończenie prezentacji), zostanie zrobione bardzo wysokim kosztem. Być może nawet kosztem wydajności lub jakości, z jaką można było to zrobić na początku, ponieważ Anna jest teraz zestresowana.

Uczenie się, jak przestać myśleć w odpowiednim momencie, pozwala nam wykorzystać nasze myślenie na naszą korzyść i przejąć kontrolę, zamiast zniekształcać fakty i rzeczywistość. Kiedy nie przejmujemy kontroli nad myślami, ta eskalacja paraliżuje nas i przytłacza.

Sobrepensamiento en el trabajo.
W pracy z dużym prawdopodobieństwem pojawia się nadmierne przemyślanie i utrudnia nam działania nakierowane na wykonanie zadania.

Podoba Ci się ten artykuł? Możesz także przeczytać: Ćwiczenia uważności, które zwalczają niepokój

Do jakich konsekwencji prowadzi nadmierne przemyślanie

Bez wątpienia nadmierne przemyślanie powoduje fizyczne i psychiczne wyczerpanie, ponieważ prowadzi nas do dynamiki, która idzie w parze z emocjami i zachowaniem. Oznacza to, że negatywne myślenie (na przykład o niepowodzeniu w określonej sytuacji) prowadzi do smutku i dyskomfortu. W konsekwencji może prowadzić do zachowań o tym samym charakterze. Następnie ta dynamika staje się cykliczna i wzmacnia to, w co wierzyliśmy od początku.

Wśród głównych konsekwencji tego szkodliwego nawyku możemy znaleźć:

  • Nadmierne przemyślanie wpływa na postrzeganie problemu, ponieważ go nie rozwiązuje, ale go powiększa.
  • Zwiększa niepokój i nerwowość.
  • Doświadczamy negatywnych emocji (złości, strachu, smutku) w związku z problemem.
  • Obniża naszą samoocenę, ponieważ prowadzi do tego, że czujemy się niezdolni, pokonani przez sytuację i bezbronni.
  • Nadmierne myślenie uniemożliwia nam kontakt z teraźniejszością i cieszenie się nią.
  • Prowadzi nas do utraty szans na poprawę i rozwój, ponieważ nas paraliżuje i pozostawia w stanie bezczynności.
  • Utrudnia podejmowanie decyzji.

Wielką wadą nadmiernego myślenia jest również to, że leży u podstaw wielu innych poważnych problemów ze zdrowiem psychicznym, takich jak zaburzenia lękowe i depresja.

Możesz również przeczytać ten artykuł: Co robią filozofowie i dlaczego są ważni?

Jak unikać zbytniego przemyślania?

Oto niektóre z działań, które mogą nam pomóc przerwać pętlę myśli:

  1. Ćwicz uważność relaksacyjną i medytacyjną oraz techniki oddechowe. Ćwiczenia fizyczne również uwalniają od stresu, nawet jeśli jest to tylko 30 minut dziennie.
  2. Spróbuj zrozumieć, co kryje się za myślami: Czy boisz się tego, co mogą ujawnić? Czy boisz się, że zostaniesz wyśmiany? U podłoża tych myśli  leżą często wyobrażenia o nas samych, które pozostały w nas z wcześniejszych doświadczeń, ale które można kwestionować i zmieniać.
  3. Naucz się rozpoznawać, kiedy pojawiają się myśli. Dzięki temu możemy rozpoznać, że niedługo pojawi się lęk, i wdrożymy środki, aby go uniknąć. Tak więc zamiast spędzać cały dzień na rozkładaniu problemu na czynniki pierwsze, możemy zdecydować się na rozwiązanie kwestii, a następnie przejść do innych zadań. Na przykład zamiast rozmyślać możemy wybrać się na spacer.
  4. Zapytaj o radę. Często dochodzimy do negatywnych emocji po ponownym myśleniu o tym samym. Więc kiedy zaczniesz czuć się przytłoczony, możesz zapytać kogoś, co by zrobił w twojej sytuacji lub jak by to rozwiązał.
  5. Wyobraź sobie, co powiedziałbyś komuś innemu. W związku z poprzednim punktem, spróbuj sobie zobrazować, jaką rozmowę przeprowadziłbyś z kimś, kto stwarza ten sam problem. Jakiej rady byś mu udzielił?
  6. Zastąp jeden typ myślenia innym. Kiedy myślisz, że nie możesz zatrzymać nadmiernego przemyślania lub gdy stwierdzasz, że unieważniasz siebie, miej pod ręką listę przyjemnych i triumfalnych wspomnień.
Amigas hablan sobre el sobrepensamiento.
Rozmowa z inną osobą może wnieść nową perspektywę do sprawy. To ważne, ponieważ czasami nie rozumiemy, co się z nami dzieje.

Myśli nie są rzeczywistością

Ważne jest, aby pamiętać, że to, o czym myślimy, nie jest rzeczywistością ani tym, co się wydarzy. To tylko pomysły, interpretacje i projekcje tego, co naszym zdaniem możemy zrobić lub co może się wydarzyć.

Trzeba oddzielić osobę, która myśli, od jej myśli. Nie jesteśmy tym, o czym myślimy. Ale staniemy się tym, jeśli nie będziemy szukać rozwiązania problemu nadmiernego myślenia.

Nadmierne przemyślanie zamienia nas w więźniów umysłu i hipotetycznych scenariuszy. To nie pomaga, a nawet utrudnia przygotowanie się do sytuacji i znalezienie środków i spokoju umysłu. Zamiast tego stajemy się obciążeni strachem i udręką. Dlatego musimy nauczyć się wychodzić z tej pętli i zamiast tego przełączać się na refleksyjny sposób myślenia.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Jara, Victoria (2012). Desarrollo del pensamiento y teorías cognitivas para enseñar a pensar y producir conocimientos. Sophia, Colección de Filosofía de la Educación, (12),53-66.[fecha de Consulta 14 de Abril de 2022]. ISSN: 1390-3861. Disponible en: https://www.redalyc.org/articulo.oa?id=441846101004
  • León, F. (2014). Sobre el pensamiento reflexivo, también llamado pensamiento crítico. Propósitos y Representaciones, 2 (1), 161-214. doi: http://dx.doi.org/10.20511/pyr2014.v2n1.56
  • Valencia Ortiz, Andrómeda Ivette , & Hernández-Martínez, Allan , & Rocha Sánchez, Tania Esmeralda , & García Cruz, Rubén (2017). Pensamiento rumiativo y depression entre estudiantes universitarios: Repensando el impacto del género. Revista Interamericana de Psicología/Interamerican Journal of Psychology, 51(3),406-416.[fecha de Consulta 15 de Abril de 2022]. ISSN: 0034-9690. Disponible en: https://www.redalyc.org/articulo.oa?id=28455448011

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.