Liście flaszowca: właściwości odżywcze, zastosowania i przygotowanie

Roślina ta ma długą tradycję jako naturalny środek do leczenia wielu dolegliwości, w których wykorzystuje się wszystkie jej części.

Napisane i zweryfikowane przez dietetyk Maria Patricia Pinero Corredor.

Ostatnia aktualizacja: 06 kwietnia, 2023

Flaszowiec to egzotyczny owoc pochodzący z amerykańskich tropików. Ma tak wyjątkowy smak, że zadowoli każde podniebienie. Charakteryzuje się zieloną skórką z cierniami, dużymi rozmiarami oraz białym i miękkim miąższem. W medycynie ludowej wykorzystuje się prawie wszystkie części drzewa Annona muricata, ale niewiele osób wie o zastosowaniach i właściwościach, jakie mają liście flaszowca miękkociernistego.

Liście tego drzewa stosuje się w wielu częściach świata w leczeniu różnych chorób. Najczęściej wykorzystuje się je na nadciśnienie, bóle głowy, pasożyty i astmę. Powstaje jednak pytanie, czy ich działanie ma bardziej anegdotyczne czy też naukowe potwierdzenie.

W tym artykule analizujemy odżywcze i bioaktywne składniki liści flaszowca i ich zastosowania. Ponadto dowiesz się, jak je przygotować, aby usprawnić leczenie niektórych dolegliwości.

Czym jest flaszowiec?

Naukowa nazwa drzewa flaszowca to Annona muricata L. Hiszpanie nazywają owoc manjar blanco lub guanabana i jest to prawdopodobnie największy ze wszystkich annonas. W przeciwieństwie do flaszowca peruwiańskiego (czerymoja – Annona cherimola), i atemoyi, ta odmiana ma kształt nerki, a skórkę pokrywają miękkie kolce.

Jego kremowy miąższ ma kwaskowy i słodki smak, dlatego często jest składnikiem lodów, soków i dżemów. Pomaga w unikaniu zaparć ze względu na wysoką zawartość błonnika.

Wykonano wiele badań z owocami i innymi częściami rośliny, takimi jak korzenie, nasiona, a nawet liście. Wytwarzano z nich produkty spożywcze, przemysłowe i lecznicze. Na przykład liście flaszowca służą do przygotowywania naparów.

Jakie właściwości odżywcze mają liście flaszowca

Liście flaszowca są ciemnozielone, błyszczące, duże, o owalnym, eliptycznym kształcie. Zawierają ponad 60% wody. Reszta ciał stałych składa się z białek, nierozpuszczalnego włókna celulozowego, hemicelulozy i minerałów, takich jak magnez, żelazo i miedź.

Magazyn Interciencia donosi o różnicy między świeżymi a suszonymi liśćmi flaszowca. Podczas gdy te pierwsze zawierają 65% wody, suche mają zaledwie 10%. Dzięki temu ich składniki odżywcze są bardziej skoncentrowane.

Procent białka w suszonych liściach wynosi prawie 15%, a w świeżych 6%. Suszenie liści zwiększa udział składników mineralnych do 7% i tłuszczu do 3%.

Bioaktywne składniki liści flaszowca

Poza wartością odżywczą, wyróżniają się pewnymi związkami fitochemicznymi, które wiążą się z korzyściami leczniczymi. Dotyczy to flawonoidów, polifenoli, olejków eterycznych i acetogenin.

Jak odkryto, liście flaszowca zawierają spore proporcje flawonoidów i polifenoli, co zwiększa ich właściwości przeciwutleniające. Z drugiej strony acetogeniny są substancjami bioaktywnymi, którym przypisuje się ich główną aktywność biologiczną i leczniczą. Pochodzą z kwasów tłuszczowych, a najbardziej znane to anonaina, murikatocyna, ksylopina, bulatacyna, antymycyna i trylobacyna. Reprezentują one najsilniejsze fitochemikalia w liściach tej rośliny.

Jakie zastosowania znalazły liście flaszowca

W niektórych badaniach wykazano, że liście flaszowca mają działanie przeciwzapalne, przeciwcukrzycowe, przeciwwrzodowe i przeciwnowotworowe, chociaż brakuje więcej informacji. Poniżej przedstawiono to, co zbadano do tej pory.

1. Działanie przeciwcukrzycowe

W badaniu na szczurach z wysokim poziomem insuliny wykazano, że napar z liści flaszowca ma zdolność regeneracji komórek beta trzustki. Komórki te odpowiadają za wytwarzanie insuliny w celu uwolnienia jej do krwioobiegu.

Szczury z grupy kontrolnej, którym podawano 200 miligramów ekstraktu z liści, wykazywały intensywną regenerację tych komórek, w porównaniu z inną grupą kontrolną.

2. Potencjał przeciwdrobnoustrojowy

Acetogeniny z roślin należących do rodziny Annonaceae, takich jak flaszowiec, były badane pod kątem ich działania przeciwdrobnoustrojowego. W jednym badaniu przeanalizowano ich sposób działania.

Stwierdzono skuteczność przeciwko bakteriom, takim jak E. faecalis, S. typhimurium i S. aureus. Wszystkie zmniejszyły swój wzrost i zmarły po wystawieniu na działanie ekstraktu z liści flaszowca.

3. Ochrona wątroby i żołądka

W badaniach na zwierzętach udowodniono, że liście flaszowca są w stanie zmniejszyć wpływ żółtaczki indukowanej i niektórych toksyn zdolnych do uszkodzenia wątroby, takich jak paracetamol. Ponadto dalsze badania wykazały, że ekstrakt z liści guanabany ma działanie ochronne na poziomie żołądka.

4. Właściwości przeciwartretyczne

W tym samym badaniu na szczurach podawano różne dawki ekstraktu z liści flaszowca. Po 2 tygodniach obrzęki stawów zmniejszyły się. Wyższe dawki hamowały pojawianie się cytokin zdolnych do wywoływania stanu zapalnego;  charakterystycznych dla reumatoidalnego zapalenia stawów.

5. Liście flaszowca działają przeciwzapalnie i przeciwbólowo

Badania przeprowadzone na gryzoniach wykazały, że ekstrakt z flaszowca pomaga zmniejszyć stan zapalny poprzez blokowanie chemicznych mediatorów stanu zapalnego. Inne badanie również przyniosło podobne wyniki, potwierdzając, że stan zapalny u gryzoni zmniejszył się o 37%. Jednak nie ma badań na ludziach.

6. Możliwe działanie przeciwnowotworowe

Liście te zawierają przeciwutleniacz, który sprzyja redukcji enzymu o potencjale mutagennym, powodującym śmierć komórek. Acetogeniny są selektywnie toksyczne wobec kilku typów komórek nowotworowych, nie uszkadzając zdrowych komórek.

Potencjał liści flaszowca badano przeciwko komórkom raka skóry i płuc. Zaowocowało to pozytywnymi efektami in vitro. Dlatego nadal potrzebne są dalsze badania na ludziach i zwierzętach laboratoryjnych.

Przeciwwskazania

Jako środek przeciwbakteryjny, liście flaszowca spożywane w dużych dawkach są w stanie zmienić florę jelitową. Dlatego należy je spożywać z umiarem, zaczynając od od mniejszych ilości, w ciągu miesiąca stopniowo zwiększając od ćwierć filiżanki do filiżanki.

Ponieważ mogą również rozszerzać naczynia krwionośne i powodować nadciśnienie, nie zaleca się ich spożywania w czasie ciąży. Rozsądne byłoby również unikanie ich w okresie laktacji.

Liście flaszowca w postaci naparu

Aby przygotować ten napar, będziesz potrzebować następujących składników:

• 1 cytryna
• 1/2 litra wody
• 7 liście flaszowca
• 1 łyżeczka miodu

Doprowadź wodę do wrzenia w garnku. Zdejmij z ognia, gdy zacznie wrzeć i dodaj liście flaszowca. Zostaw na 4 minuty, aby napój nie stał się gorzki. Następnie niech trochę ostygnie.

Odcedź liście i dodaj sok z cytryny i miód. Możesz pić na ciepło lub na zimno.

Alternatywa, która wymaga dalszego potwierdzenia

Przed rozpoczęciem stosowania naparu wskazane jest skonsultowanie się z lekarzem, ponieważ badania wciąż nie są całkowicie rozstrzygające. Liście flaszowca stanowią naturalną alternatywę, ale potrzeba więcej dowodów na ludziach.

Jeśli twój lekarz nie znajdzie przeciwwskazań w twoim przypadku, przygotowanie naparu z tej rośliny może być dobrym pomysłem. Ale testuj swoją tolerancję stopniowo.