Lipidy: czym są oraz jakie są ich rodzaje i funkcje

Lipidy odgrywają ważną rolę w organizmie. Nie tylko służą jako rezerwa energii, ale także wpływają na transport niektórych składników odżywczych. Jak są klasyfikowane?

Lipidy odgrywają bardzo ważną rolę dla naszego zdrowia. Są mają kluczowe znaczenie dla rezerw energetycznych organizmu, ale także ingerują w istotne procesy organizmu. Uczestniczą na przykład w transporcie składników odżywczych, regulacji temperatury ciała i innych.

Cząsteczki te maja bardzo różnorodny charakter i pochodzą z różnych źródeł. W rzeczywistości najbardziej znamy je z roli, jaką odgrywają w żywieniu żywych istot. Pełnią bowiem kluczowa role w przyswajaniu niektórych witamin i optymalnym funkcjonowaniu metabolizmu.

Czym dokładnie są lipidy? Jakie są ich funkcje? Ponieważ często czytamy lub słyszymy ten termin, w kontekście dbania drowie i odżywiania, warto w końcu odpowiedzieć na te pytania. Więcej informacji na ten temat znajdziesz poniżej.

Co to są lipidy?

Lipidy to grupa cząsteczek biologicznych, które wpływają na odpowiednie procesy zachodzące w organizmie. W szczególności wchodzą one w skład błony komórkowej, są podstawą produkcji hormonów, a przede wszystkim odpowiadają za magazynowanie energii.

Zbudowane są z wodoru i węgla, chociaż w mniejszym stopniu mogą zawierać również siarkę, azot lub fosfor. W każdym razie charakteryzują się nierozpuszczalnością w wodzie i stanowią jedną z głównych rezerw energetycznych organizmu.

W tym miejscu należy wyjaśnić jeden ważny szczegół. Chociaż termin lipid jest często używany w odniesieniu do tłuszczu, należy zauważyć, że nie wszystkie lipidy są tłuszczami, ale wszystkie tłuszcze są lipidami.

W związku z tym znajdujemy kilka rodzajów lipidów, które klasyfikuje się według ich właściwości fizycznych i pełnionych funkcji.

Lipidy i ich rodzaje

Jak wyszczególniono w artykule opublikowanym w czasopiśmie naukowym Biochimica et Biophysica Acta, termin „lipidy” obejmuje różne związki o odpowiednich funkcjach biologicznych. Dlatego mówiąc o tych substancjach, ważne jest, aby wiedzieć, jak się je klasyfikuje. Zobaczmy wiec rodzaje lipidów, jakie istnieją?

Fosfolipidy

Fosfolipidy składają się z łańcuchów kwasów tłuszczowych, fosforanu i glicerolu. Tworzą struktury hydrofobowe, co oznacza, że ​​odpychają wodę. Ich najważniejsza funkcja polega na tworzeniu błon komórkowych.

Ponadto wykonują również inne czynności, takie jak trawienie innych tłuszczów w jelicie cienkim. Organizm jest w stanie sam wytworzyć wszystkie potrzebne mu fosfolipidy.

Cholesterol

Cholesterol jest niezbędną cząsteczką dla organizmu. Wbrew temu, co myśli wielu ludzi, nie zawsze jest on zły. Przede wszystkim stanowi część błon komórkowych. Ponadto jest prekursorem różnych substancji, na przykład niektórych witamin czy hormonów, np. steroidów.

Dlatego nasz organizm potrzebuje pewnej ilość cholesterolu do prawidłowego funkcjonowania. Jednak zbyt duża jego ilość może spowodować jego gromadzenie się w naczyniach krwionośnych. Jest to problem, ponieważ naczynia te mogą się zatkać, a co za tym idzie, istnieje większe ryzyko zawału serca lub problemów niedokrwiennych.

Glikolipidy

Glikolipidy to tłuszcze, które w swojej strukturze zawierają również cząsteczki cukru. Ich najważniejsza funkcja związana jest z układem odpornościowym. Znajdują się na zewnątrz błony komórkowej i działają jako sygnał dla niej.

Triglicerydy

Triglicerydy składają się z tłuszczu i alkoholu. W szczególności są to cząsteczki, w które przekształca się nadmiar energii lub cukru w organizmie. Oznacza to, że tworzą rezerwy energii.

Podobnie jak w przypadku cholesterolu, nadmiar trójglicerydów  ma również tendencję do gromadzenia się w naczyniach krwionośnych i pozostałych częściach ciała. Z tego powodu ich wysoki poziom wiąże się z problemami zdrowotnymi.

Steroidy

Steroidy, potocznie zwane sterydami, to cząsteczki złożone z cholesterolu i hormonów. Niektórymi przykładami mogą być testosteron lub estrogeny. Potrzebują one cholesterolu do syntezy w organizmie. W szczególności pełnią funkcje regulacyjne i aktywujące.

Jakie funkcje spełniają lipidy w organizmie?

Lipidy, w zależności od ich rodzaju, pełnią w organizmie różne podstawowe funkcje. Według publikacji w Molecular Biology of the Cell są to funkcje strukturalne lub sygnalizacyjne. W poniższej części artykułu szczegółowo opisujemy niektóre z najważniejszych.

Rezerwa energii

Główną funkcją tych cząsteczek jest służenie organizmowi jako rezerwa energii. Jeden gram tłuszczu może dostarczyć organizmowi 9 kilokalorii. Kiedy dana osoba ma nadmiar cukrów, są one gromadzone w postaci złogów tłuszczu. Będą wykorzystywane, gdy zabraknie innych źródeł energii, np. węglowodanów.

Tworzenie struktur

Niektóre lipidy tworzą ważne struktury w organizmie. Najważniejszy przykład dotyczy błon komórkowych. Składają się z określonego typu lipidów. Z drugiej strony lipidy są również niezbędne do nadawania kształtu komórce i jej ochrony.

Komunikacja między komórkami

Komórki komunikują się ze sobą za pośrednictwem różnych substancji pełniących funkcję sygnałów, takich jak witaminy, hormony i glikolipidy. Mają one za zadanie regulować niektóre wydzieliny i różne reakcje organizmu.

Lipidy spełniają też ważną funkcję transportową

Istnieją również lipidy, które pełnią funkcję transporterów innych substancji w organizmie, takich jak składniki odżywcze. Ogólnie rzecz biorąc, funkcja ta jest wykonywana w połączeniu z kwasami żółciowymi i lipoproteinami.

Regulacja termiczna

Złogi tłuszczu gromadzące się pod skórą i wokół narządów działają jak ochrona przed zimnem. Tłuszcz zapobiega rozpraszaniu ciepła, co zapobiega wychłodzeniu organizmu.

O czym należy pamiętać, jeśli chodzi lipidy?

Chociaż rodzaje i funkcje lipidów są zróżnicowane i złożone, na ogół są to związki organiczne niezbędne do życia. W pewnym stopniu decydują o prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Jednak w nadmiarze niektóre ich rodzaje mogą być szkodliwe.

Dlatego wskazane jest zachowanie zdrowego trybu życia, zwłaszcza w zakresie odżywiania, oraz regularne kontrole i badania lekarskie. W przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości w poziomach lipidów konieczne jest podjęcie leczenia.