Leczenie kwasicy metabolicznej oraz przyczyny choroby
Leczenie kwasicy metabolicznej ma na celu odwrócenie skutków zaburzonych procesów metabolicznych. W kwasicy metabolicznej następuje zmniejszenie stężenia wodorowęglanu sodu, a zatem zakwaszenie pH krwi. Ta redukcja jest związana z kompensacyjnym spadkiem ciśnienia cząstkowego dwutlenku węgla.
Jest to zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej organizmu. Wpływa na prawidłową równowagę kwasowo-zasadową, a w konsekwencji powoduje nieprawidłowe odchylenie pH krwi. Istnieje kilka poziomów nasilenia choroby, a niektóre z nich mogą doprowadzić nawet do śmierci pacjenta.
Krótko mówiąc, kwasica metaboliczna jest zaburzeniem równowagi kwasowo-zasadowej organizmu. Charakteryzuje się ono obniżeniem pH krwi, obniżeniem poziomu dwutlenku węgla i hiperwentylacją jako mechanizmem kompensacyjnym. Zobaczmy teraz skąd się bierze to zaburzenie i jak wygląda leczenie kwasicy metabolicznej.
Przyczyny i leczenie kwasicy metabolicznej
Zwykle pojawienie się kwasicy metabolicznej występuje w wyniku więcej niż jednego mechanizmu zachodzącego w tym samym czasie. Może tu chodzić o następujące sytuacje:
- Nadmierna podaż lub nadmierna endogenna produkcja nielotnych kwasów. Na przykład, gdy występuje kwasica ketonowa, kwasica mleczanowa lub kwasica wytwarzana przez udział kwasowych prekursorów.
- Zaburzona regeneracja wodorowęglanów przez nerki (kwasica w ostrej lub przewlekłej niewydolności nerek) lub zmiana wydalania protonu w dystalnych kanalikach (dystalna kwasica kanalikowa).
- Utrata podstawowych substancji: utrata ta może wystąpić na poziomie nerek lub przewodu pokarmowego.
Kwasica metaboliczna może być jednak kompensowana przez drogi oddechowe, to znaczy poprzez hiperwentylację. Dzięki temu ciśnienie cząstkowe dwutlenku węgla spada, a pH krwi jest częściowo lub całkowicie znormalizowane.
Zobacz także: Czy Twój metabolizm jest szybki czy wolny?
Jakie są objawy kwasicy metabolicznej?
Objawy kwasicy metabolicznej nie są specyficzne. Z tego powodu diagnoza może być skomplikowana, chyba że pacjent przedstawi wyraźne wskazania do pobrania próbek gazów z krwi tętniczej.
Objawy u tych pacjentów obejmują:
- Ból w klatce piersiowej
- Kołatanie serca
- Ból głowy
- Zmieniony stan psychiczny: obejmuje silny lęk spowodowany niedotlenieniem, zmniejszoną ostrość wzroku, nudności, wymioty, ból brzucha, zaburzenia apetytu a także utratę masy ciała.
Osoby, które wchodzą w stan kwasicy metabolicznej, zwykle mają też problemy z oddychaniem. Objaw ten znany jest jako oddech Kussmaula. Ten rodzaj oddychania charakteryzuje się głębokim, szybkim oddychaniem i występuję podczas klasycznej kwasicy ketonowej o osób chorych na cukrzycę.
Z drugiej strony, ekstremalna kwasica prowadzi do powikłań neurologicznych i sercowych, takich jak:
- Powikłania neurologiczne: letarg, otępienie, śpiączka i drgawki.
- Zmiany w pracy serca: mogą wystąpić zaburzenia rytmu serca i zmniejszona odpowiedź na epinefrynę. Obie sytuacje prowadzą do niedociśnienia tętniczego.
- Ciężka kwasica metaboliczna może prowadzić do szoku lub śmierci.
Przeczytaj również: Dieta zasadowa – dlaczego jest taka modna?
Diagnoza
Wymienione poniżej badania mogą pomóc w zdiagnozowaniu kwasicy. Mogą również ustalić, czy przyczyną jest problem z oddychaniem, czy problem metaboliczny. Badania mogą obejmować:
- Gazometria tętnicza
- Podstawowy panel metaboliczny: jest to zestaw badań krwi, które mierzą poziom sodu i potasu, czynność nerek oraz inne składniki chemiczne i funkcje.
- PH moczu
- Centony w moczu i krwi.
- Badanie kwasu mlekowego.
- Inne
Jakie leczenie stosuje się w przypadku kwasicy metabolicznej?
Leczenie ma na celu wyleczenie przyczyny wyzwalającej zaburzenie. Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek wymagają hemodializy, którą czasami stosuje się również u osób po zatruciu glikolem etylenowym, metanolem i salicylanem.
W bardzo ciężkich przypadkach zwykle podaje się wodorowęglan sodu, czyli sodę czyszczoną, ale należy to robić ostrożnie, ponieważ w niektórych okolicznościach może mieć szkodliwe działanie.
Gdy kwasica metaboliczna jest wtórna do utraty jonów wodorowęglanowych lub akumulacji kwasów nieorganicznych, leczenie wodorowęglanem jest zwykle bezpieczne i odpowiednie.
Jednak, gdy kwasica wynika z akumulacji kwasów organicznych, ten rodzaj terapii budzi kontrowersje, ponieważ śmiertelność w tych warunkach nie zmniejsza się znacząco i może wiązać się z pewnym ryzykiem.
Pomimo tych i innych kontrowersji większość ekspertów nadal zaleca dożylne podawanie wodorowęglanu w przypadkach ciężkiej kwasicy metabolicznej, kiedy dochodzi do wartości pH poniżej 7,1.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Vargas Flores, T. (2014). Acidosis metabólica. Revista de Actualización Clínica Investiga.
- Scharnagl, H., März, W., Böhm, M., Luger, T. A., Fracassi, F., Diana, A., … Goffin, E. (2010). Acidosis, Metabolic. In Encyclopedia of Molecular Mechanisms of Disease. https://doi.org/10.1007/978-3-540-29676-8_16
- Márquez-gonzález, C. H. (2012). gasometría durante la guardia. Rev Med Inst Mex Seguro Soc.
