Kiedy zaczynamy się starzeć i co o tym świadczy?
Nie jest łatwo określić, kiedy zaczynamy się starzeć, ponieważ sama koncepcja starzenia się jest względna. Trudno więc ustalić w jakim wieku zaczyna się ten proces. Czasami na twarzy pojawiają się zmarszczki, ale jednocześnie ciągle mamy wspaniałe zdrowie i witalność. Innym razem dzieje się odwrotnie: skóra jest gładka, ale zdrowie się pogarsza.
Jednym z aspektów, który utrudnia ustalenie wieku, kiedy zaczynamy się starzeć, są dominujące dziś mity kulturowe. Istnieje wiele metod utrzymania względnie młodego wyglądu, nawet w podeszłym wieku, ale to nie znaczy, że proces starzenia nie postępuje.
Wygląd zewnętrzny jest tylko jedną ze zmiennych, które określają, kiedy zaczynamy się starzeć i na pewno nie jest najważniejszy. Istnieje cały szereg procesów, które precyzyjniej określają punkt, w którym zaczyna się spadek witalności.
Proces starzenia, czyli kiedy zaczynamy się starzeć
Pierwszą rzeczą, którą należy powiedzieć jest to, że starzenie się jest złożonym procesem, wobec którego wciąż jest więcej pytań niż odpowiedzi. Nie jest łatwo ustalić, kiedy i w jakim wieku zaczynamy się starzeć, między innymi dlatego, że ten proces nie rozpoczyna się w tym samym momencie u wszystkich ludzi.
W rzeczywistości również nie wszystkie organy tej samej osoby starzeją się jednocześnie. Podobnie, starzenie biologiczne to jedno, a starzenie psychiczne lub społeczne to drugie. Tak czy inaczej, ogólnie przyjmuje się, że starzenie się zaczyna się, kiedy w tkankach następuje funkcjonalny spadek.
Chociaż nie jest to całkiem precyzyjne określenie, szacuje się, że starzenie zaczyna się, gdy komórki zaczynają ulegać nieodwracalnemu uszkodzeniu. Uszkodzenia te dotyczą następujących obszarów:
- Akumulacja szkodzeń w genach
- Skracanie telomerów, które są jedną z końcowych części chromosomów
- Błędy w eliminowaniu wadliwych białek
Być może uznasz także ten artykuł za interesujący: Zmarszczki na twarzy – co oznaczają i jak im zapobiec
W jakim wieku zaczynamy się starzeć?
Nie ma pełnej zgody co do wieku, w którym zaczynamy się starzeć. Najbardziej konserwatywni zwracają uwagę, że proces ten rozpoczyna się już w wieku 25 lat. I rzeczywiście, w tym wieku pojawiają się pierwsze oznaki uszkodzenia komórek. W szczególności. od tego momentu rozpoczyna się stopniowy proces utraty masy mięśniowej.
Jaime Miquel, były dyrektor Laboratorium Procesów Starzenia NASA, zauważa natomiast, że zaczynamy się starzeć w wieku 30 lat. Wskazuje, że w tym wieku program genetyczny zaczyna się pogarszać i pojawiają się zmiany w wyglądzie. Te zmiany obejmują między innymi:
- Zwiększenie masy ciała
- Zmniejszone tempo metabolizmu
- Zmiany poziomu niektórych hormonów
- Utrata pamięci
- Zmiany we wzorcach snu
Szybkość, z jaką proces ten rozwija się później, zależy od genetyki i stylu życia każdego człowieka.
Zapewne zaciekawi Cię także nasz inny artykuł: Starość to myśleć i marzyć, ale nic nie robić
Badanie z Uniwersytetu Stanforda
Według badań przeprowadzonych na Uniwersytecie Stanforda starzenie zachodzi w trzech etapach i nie przebiega w jednolity sposób. Badanie to zostało opublikowane w czasopiśmie Nature Medicine i zauważa, że istnieje pięć wskaźników starzenia się. Obejmują one następujące funkcje:
- Metabolizm zwalnia swoje tempo.
- Kości i struktura kości słabną
- Pojawiają się problemy z pamięcią
- Pojawiają się zmiany we wzorcach snu
- Struktura mięśni ulega pogorszeniu
Na podstawie tych parametrów ustalono trzy główne momenty w życiu, które wskazują, kiedy zaczynamy się starzeć. Pierwszy przypada na wiek 34 lat, drugi na 60, a trzeci na 78. Z tego punktu widzenia wiek, w którym zaczynamy się więc starzeć, to 34 lata.
To zjawisko tłumaczy Tony Wyss-Coray, profesor neurologii i nauk neurologicznych oraz kierownik wspomnianego badania. Uważa ona, że we wskazanych progach wiekowych występują zauważalne zmiany w poziomie białek przenoszonych przez krew. Właśnie te zmiany wyznaczają przejście do kolejnego etapu procesu starzenia się.
Wiek chronologiczny i wiek biologiczny
Wiek chronologiczny to tradycyjna koncepcja wieku. Odnosi się do liczby lat, które ukończyliśmy od urodzenia. Jest to zasadniczo wskaźnik społeczny i kulturowy, ale o bardzo względnym znaczeniu z biologicznego punktu widzenia.
Z drugiej strony wiek biologiczny mierzy się na podstawie pogorszenia stanu komórek naszego ciała. Dokładniej można powiedzieć, że mierzy się go na podstawie zdolności energetycznej naszego organizmu do naprawy uszkodzeń w tych komórkach.
Można to ustalić na podstawie długości telomerów. Telomery to końcówki chromosomów. Ulegają one skróceniu za każdym razem, gdy komórka dzieli się, aż do wyczerpania i śmierci komórki. Stan tego procesu pozwala nam zmierzyć nasz wiek biologiczny, który nie zawsze pokrywa się z wiekiem chronologicznym.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Salech, M. F., Jara, L. R., & Michea, A. L. (2012). Cambios fisiológicos asociados al envejecimiento. Revista Médica Clínica Las Condes, 23(1), 19-29.