Fluoksetyna: stosowanie podczas ciąży
Fluoksetyna jest jednym z najlepiej przebadanych leków dozwolonych podczas ciąży, przepisywanym ciężarnym kobietom cierpiących na depresję. Należy on do grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), ponieważ może on podnosić poziom tego neuroprzekaźnika.
Kluczem do utrzymania nastroju w dobrej równowadze jest właśnie podniesienie poziomu tego neuroprzekaźnika.
Zawarta między innymi w znanym leku prozac, fluoksetyna była pierwszym lekiem wprowadzonym na rynek w Stanach Zjednoczonych przez firmę Eli Lilly w 1988 roku do leczenia ciężkiej depresji. Wzbudził on duże zaufanie w środowisku medycznym, ponieważ oferował taką samą skuteczność jak istniejące leki przeciwdepresyjne, a jednocześnie mniej skutków ubocznych.
Dzisiaj specjaliści opracowali nowe cząsteczki do leczenia zaburzeń depresyjnych, chociaż fluoksetyna nadal jest najczęściej stosowaną w tym celu substancją aktywną. Poniżej dowiesz się więcej o przyjmowaniu fluoksetyny w czasie ciąży.
Depresja ciążowa lub depresja prenatalna
Ciąża to etap, który naznacza życie kobiety. Zmiany hormonalne, które zachodzą w organizmie, mogą wyzwalać różnego rodzaju emocje i uczucia, czasem nawet sprzeczne.
Kiedy u ciężarnej smutek utrzymuje się przez długi czas, może pojawić się obraz depresji prenatalnej. Jest to złożony stan, z którym musimy być bardzo ostrożni.
Hormonalne wzloty i upadki, które występują w organizmie kobiety w ciąży, mogą przyczyniać się do wystąpienia depresji prenatalnej.
Jest to trudny do wykrycia problem, ponieważ same normalne objawy ciąży, takie jak zmęczenie, apatia lub trudności ze snem, można pomylić z objawami depresji prenatalnej. Jeśli jednak pojawią się następujące objawy, kobieta powinna rozważyć zwrócenie się o fachową pomoc:
- Smutek i epizody niekontrolowanego płaczu bez wyraźnego powodu.
- Niezdolność do czerpania przyjemności z czynności, które lubiłaś przed ciążą.
- Irytacja i zły nastrój.
- Poczucie pustki i winy.
- Utrata umiejętności społecznych.
- Niepokój.
- Pesymistyczne myśli o przyszłości.
- Trudność w utrzymaniu koncentracji.
- Zmiany nawyków żywieniowych, odpoczynku i higieny.
Przyszła mama może okazywać sprzeczne uczucia w stosunku do dziecka, a nawet odrzucać myśl o podjęciu wysiłku, jakim jest zbliżający się poród.
Nieleczona depresja prenatalna może prowadzić do znaczących skutków ubocznych zarówno dla matki, jak i dziecka. Zwiększa również ryzyko poronienia, przedwczesnego porodu, niskiej masy urodzeniowej lub opóźnionego wzrostu dziecka.
Ponadto depresja prenatalna zwiększa ryzyko wystąpienia depresji po porodzie o 25 procent; należy jednak wziąć pod uwagę korzyści i ryzyko przyjmowania leków przeciwdepresyjnych w czasie ciąży. Poniżej omawiamy najważniejsze informacje na ten temat.
Może Cię zainteresować: Ryzyko związane z dietą wysokocukrową w ciąży
Czy mogę przyjmować fluoksetynę podczas ciąży?
Fluoksetyna jest ogólnie przepisywanym lekiem w leczeniu depresji prenatalnej i chociaż FDA klasyfikuje ją jako kategorię C, jest uważana za bezpieczną terapię dla kobiet w ciąży cierpiących na depresję. Jednak każdy przypadek jest inny, wobec czego lekarz zawsze musi ocenić ryzyko i korzyści wynikające z leczenia.
Z literatury naukowej wynika, że leczenie fluoksetyną w pierwszym trymestrze ciąży może wiązać się ze zwiększonym ryzykiem wad rozwojowych układu sercowo-naczyniowego u dziecka.
Dane sugerują, że ryzyko wystąpienia u niemowlęcia defektu sercowo-naczyniowego po leczeniu fluoksetyną jest rzędu 2/100 w porównaniu z oczekiwanym wskaźnikiem tych wad w ogólnej populacji, wynoszącym około 1/100.
Inne badania epidemiologiczne sugerują, że stosowanie SSRI w późnej ciąży może zwiększać ryzyko przetrwałego nadciśnienia płucnego u noworodka (PPH).
Obserwowane ryzyko wynosiło około 5 przypadków na 1000 ciąż. W populacji ogólnej występuje 1 lub 2 przypadki PPHN na 1000 urodzeń.
Przyszłe matki powinny przyjmować fluoksetynę tylko wtedy, gdy jest to niezbędne, ponieważ wiąże się ona ze znacznym ryzykiem dla płodu.
Według AEMPS kobiety w ciąży nie powinny przyjmować fluoksetyny, chyba że stan zdrowia kobiety wymaga takiego leczenia, a potencjalne zagrożenie dla płodu jest mniejsze niż zagrożenie dla stanu matki.
Szczególnie ważne jest, aby przerwanie leczenia fluoksetyną nie było nagłe, Lepiej, jeśli dawka jest stopniowo zmniejszana w ciągu jednego do dwóch tygodni. Pomoże to uniknąć pojawienia się objawów odstawienia.
Ponadto, jeśli przyszła mama przyjmuje fluoksetynę, powinna zachować ostrożność w ostatnim trymestrze i tuż przed porodem. Zaobserwowano bowiem następujące objawy u noworodków mam, które przyjmowały tę substancję na końcowym etapie ciąży:
- Drażliwość.
- Dreszcze.
- Hipotonia.
- Ciągły płacz.
- Trudności w karmieniu piersią lub zasypianiu.
Wnioski końcowe
Decyzja o leczeniu fluoksetyną w czasie ciąży powinna być starannie podjęta przez specjalistę. W szczególności niebezpieczny może być pierwszy, jak i ostatni trymestr ciąży. Lekarz powinien obiektywnie ocenić ryzyko i korzyści zarówno dla przyszłej matki, jak i dla dziecka.
Dlatego jeśli kobieta w ciąży zmaga się ze znaczną depresją, psychiatra może rozważać kontynuację leczenia. Jeśli jednak depresja jest dobrze kontrolowana, najlepiej będzie zrezygnować z leczenia fluoksetyną i zdać się na dobre wsparcie psychologiczne.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Agencia española de medicamentos y productos sanitarios (AMPS). CIMA. Ficha técnica Prozac. https://cima.aemps.es/cima/dochtml/ft/57954/FT_57954.html.
- Shan‐Yan Gao, Qi‐Jun Wu, Tie‐Ning Zhang et al. Fluoxetine and congenital malformations: a systematic review and meta‐analysis of cohort studies. Br J Clin Pharmacol, 2017. 83: 2134–2147. doi: 10.1111/bcp.13321.
- Vitale SG, Laganà AS, Muscatello MR, et al. Psychopharmacotherapy in Pregnancy and Breastfeeding. Obstet Gynecol Surv, 2016. 71:721-733. doi: 10.1097/OGX.0000000000000369.
- Gao SY, Wu QJ, Zhang TN, et al. Fluoxetine and congenital malformations: a systematic review and meta-analysis of cohort studies. Br J Clin Pharmacol. 2017;83(10):2134–2147. doi:10.1111/bcp.13321
- Diav-Citrin O, Shechtman S, Weinbaum D, et al. Paroxetine and fluoxetine in pregnancy: a prospective, multicentre, controlled, observational study. Br J Clin Pharmacol. 2008;66(5):695–705. doi:10.1111/j.1365-2125.2008.03261.x
- Bérard A, Zhao JP, Sheehy O. Antidepressant use during pregnancy and the risk of major congenital malformations in a cohort of depressed pregnant women: an updated analysis of the Quebec Pregnancy Cohort. BMJ Open. 2017;7(1):e013372. Published 2017 Jan 12. doi:10.1136/bmjopen-2016-013372