Dlaczego pojawia się kifoza patologiczna? Wskazówki dotyczące leczenia

Skrzywienia kręgosłupa, takie jak kifoza, mogą oznaczać coś więcej niż tylko problem estetyczny. Czytaj dalej, a opowiemy Ci wszystko o tej patologii.

Przejrzane i zatwierdzone przez: pielęgniarka Leidy Mora Molina.

Napisany przez Rafael Victorino Muñoz

Ostatnia aktualizacja: 12 grudnia, 2022

Kifoza patologiczna to skrzywienie kręgosłupa, które polega na nieprawidłowej krzywiźnie lub łuku kręgosłupa. W tej wadzie plecy wyglądają jak garb, zwykle na wysokości łopatek.

Ponadto kifozie mogą towarzyszyć objawy, takie jak ból lub trudności w oddychaniu. Może mieć podłoże wrodzone lub wynikać z innych przyczyn, wśród których wymienia się złamania, zużycie i osteoporozę.

W celu postawienia diagnozy wykonuje się pewne badania, takie jak prześwietlenia rentgenowskie i skany MRI. Leczenie kifozy zależy od wieku lub przyczyny. Obejmuje korektę operacyjną, usztywnienie, fizjoterapię i pewne środki przeciwbólowe. Chcesz dowiedzieć się więcej o tej chorobie?

Co to jest kifoza? Rodzaje i objawy

Istnieje kilka rodzajów skrzywień kręgosłupa. Skolioza polega na odchyleniu kręgosłupa na bok (jeśli patrzysz na osobę z przodu lub z tyłu). Natomiast lordoza jest naturalną wewnętrzną krzywizną dolnej części pleców (talii). Kifoza to trzeci wariant.

Słowo to wywodzi się od greckiego słowa kyphós, które oznacza „pochylony”. W szczególności kifoza patologiczna polega na nieprawidłowym lub przesadnym skrzywieniu kręgosłupa w górnej części pleców. W konsekwencji szyja, ramiona i głowa opadają do przodu, powodując wygięcie lub zaokrąglenie pleców w postaci garbu.

Według badań ogólna częstość występowania kifozy grzbietowej wynosi 2,8%; rzadziej występuje wśród kobiet (2,1%) niż wśród mężczyzn (3,6%). Jednak wraz z wiekiem dane te zmieniają się, ponieważ może osiągnąć nawet około 30% u kobiet po menopauzie.

Rodzaje

Opisano kilka rodzajów kifozy:

• Posturalna: może być spowodowana brakiem odpowiedniej higieny postawy, co prowadzi do deformacji mięśni, kości i stawów.
• Wrodzona: w niektórych przypadkach to odchylenie można zaobserwować od momentu urodzenia.
• Młodzieńcza (zwana także kifozą grzbietową): jak sama nazwa wskazuje, atakuje kręgi grzbietowe kręgosłupa.
• Kifoza spowodowana wiekiem: u osób starszych dochodzi do osłabienia kości i mięśni, co może prowadzić do pojawienia się tego typu skrzywienia.

Objawy

Najbardziej widocznym objawem kifozy są zaokrąglone plecy na wysokości łopatek, choć można ją również zaobserwować na szyi.

Ponadto mogą pojawić się inne objawy, takie jak:

• Sztywność kręgosłupa.
• Tkliwość i ból szyi i ramion.
• Trudności w oddychaniu.
• Ogólne zmęczenie.
• Drętwienie kończyn lub trudności w wykonywaniu niektórych ruchów.

Przyczyny kifozy

Kiedy pojawia się kifoza, kręgi tracą swój kształt, nabierając wyglądu podobnego do klina, grubszego w jednej części niż w drugiej. Zobaczmy, jakie są najczęstsze przyczyny tego zwyrodnienia.

Choroba Scheuermanna

Nazywana również „dystrofią wzrostu”, choroba Scheuermanna powoduje zmiany w dyskach kręgowych i samych kręgach. Jej przyczyna jest nieznana, chociaż może się wiązać z czynnikami mechanicznymi (zwłaszcza u sportowców), a także czynnikami genetycznymi. Oprócz kifozy powoduje różne problemy z kręgosłupem, w tym zmiany zwyrodnieniowe krążka międzykręgowego.

Osłabienie kości

U osób starszych osłabienie kości i utrata masy szkieletowej związane z osteoporozą mogą skutkować skrzywieniami, złamaniami i wadami rozwojowymi kręgosłupa, zwłaszcza jeśli kręgi ulegają złamaniom kompresyjnym.

Urazy i kontuzje

Oprócz wyżej wymienionych złamań, mogą wystąpić inne rodzaje urazów, zarówno na poziomie kręgów, dysków, a nawet kręgosłupa.

Zwyrodnienie dysków

Podobnie, wraz z wiekiem, a także na skutek możliwych przepuklin, krążki oddzielające kręgi i służące jako amortyzacja, mogą wysychać lub ulegać ściśnięciu. Ten proces może spowodować lub pogorszyć kifozę.

Wrodzone problemy

W niektórych przypadkach kości kręgosłupa nie rozwijają się dobrze w okresie ciąży. Czasami wiąże się to z chorobami, takimi jak zespół Ehlersa-Danlosa.

Inne przyczyny

Kifoza może również wystąpić u młodych i starszych osób z innych przyczyn, takich jak:

• Nowotwory i leczenie onkologiczne.
• Porażenie mózgowe.
• Kręgozmyk.
• Choroby hormonalne lub endokrynologiczne.
• Problemy z tkanką łączną.
• Gruźlica.
• Nadmierna wiotkość.
• Neurofibromatoza.
• Choroba Pageta.
• Skolioza.

W jaki sposób ustala się diagnozę?

Na początek lekarz przeprowadzi badanie ogólne, które obejmuje pomiary, głównie wzrostu. Można również przeprowadzić ocenę odruchu i siły mięśni.

Ponadto wykonuje się badania obrazowe w różnych celach. Należą do nich często:

• Rentgen: pozwala zaobserwować stopień skrzywienia kręgosłupa i wykryć nieprawidłowości w kręgach.
• Tomografia: w przypadku, gdy wymagane jest bardziej szczegółowe badanie.
• MRI: gdy podejrzewa się infekcję lub nowotwór.
• Testy neurologiczne: w celu wykrycia osłabienia, paraliżu lub braku wrażliwości.
• Densymetria kości: w przypadku pacjentów z rozpoznaniem lub podejrzeniem osteoporozy.
• Inne badania: czynność płuc, w przypadkach, gdy kifoza ma na nią wpływ.

Leczenie kifozy

Leczenie kifozy będzie zależeć od przyczyny i ciężkości lub progresji choroby, a także od wieku osoby. Takie leczenie może obejmować jedną lub kilka z następujących alternatyw, które można ze sobą łączyć.

Leki

Wśród zalecanych leków najczęściej stosuje się leki przeciwbólowe dostępne bez recepty, takie jak paracetamol, ibuprofen czy naproksen. Jeśli ból bardzo dokucza, należy zastosować inne silniejsze środki, ale z przepisu lekarza.

Z kolei osobom z osteoporozą polecane są leki wzmacniające kości (m.in. alendronian, ibandronian, rizedronian), które pomagają zapobiegać złamaniom.

Fizjoterapia

Fizjoterapeuta może używać różnych technik, które pomogą w leczeniu kifozy:

• Masowanie dotkniętych grup mięśni.
• Ćwiczenia oddechowe.
• Praca w zakresie reedukacji postawy.
• Elektroterapia, termoterapia lub ultradźwięki.

Operacja chirurgiczna

W ciężkich przypadkach, gdy kifoza powoduje ucisk na kręgosłup lub nerw, jeśli skrzywienie jest wyraźne (60 stopni) i powoduje duży ból lub jeśli występuje infekcja lub guz, może być wymagana operacja. Korektę kręgosłupa zwykle wykonuje się za pomocą metalowych prętów i śrub. Powrót do zdrowia może być powolny.

Wskazówki dotyczące pielęgnacji i profilaktyki

Jeśli kifoza ma wrodzone pochodzenie, nie można jej zapobiec. Ale w innych przypadkach ryzyko jej wystąpienia lub zaostrzenia można zredukować, zmniejszając tym samym potrzebę operacji. Poniżej przedstawiamy kilka wskazówek, o których należy pamiętać zarówno w zakresie profilaktyki, jak i opieki, gdy kifoza już została zdiagnozowana.

1. Korzystanie z gorsetu

Zastosowanie częściowo unieruchamiającego aparatu ortopedycznego może pomóc zatrzymać postęp choroby, zwłaszcza u dzieci i młodzieży z chorobą Scheuermanna.

Należy pamiętać, że ortezę należy stosować prawidłowo, zawsze zgodnie z zaleceniami lekarza dotyczącymi czasu, tj. nie zdejmować jej, nawet jeśli jest niewygodna.

2. Prawidłowa postawa

Należy starać się o zachowanie dobrej higieny postawy, zwłaszcza u osób starszych i tych, którzy z powodu wykonywanej pracy muszą długo siedzieć przed komputerem. Powinno to dotyczyć również oglądania telewizji lub sprawdzania telefonu komórkowego.

3. Unikaj siedzącego trybu życia

Do różnych konsekwencji siedzącego trybu życia należy utrata masy, siły i wytrzymałości mięśni właśnie dlatego, że nie są używane. A to wszystko również wpływa na plecy.

4. Utrzymanie prawidłowej wagi

Według badań odchylenia postawy występują zwykle u osób z otyłością, ponieważ wzrasta bezpośrednie pionowe obciążenie ściskające. Dotyczy ono zwłaszcza kręgosłupa, kolan i kostek. Może to powodować komplikacje u osób z kifozą. Dlatego leczenie tej choroby powinno obejmować aktywność fizyczną i zdrową dietę.

5. Ćwiczenia rozciągające plecy

W niektórych typach kifozy pacjent może odczuwać poprawę dzięki ćwiczeniom rozciągającym i wzmacniającym plecy. Niektóre z nich może wykonywać samodzielnie, ale w innych wymagana jest pomoc profesjonalisty (fizjoterapeuty).

6. Wizyta u lekarza

Ważne jest, aby poddawać się regularnym badaniom w następujących przypadkach:

• Kiedy pacjent miał wcześniej inne skrzywienia kręgosłupa (na przykład skolioza).
• Jeśli cierpi na osteoporozę lub ma ponad 60 lat.

Pamiętajmy, że wczesna diagnoza może oznaczać skuteczniejsze lub mniej inwazyjne leczenie.

Możliwe konsekwencje i komplikacje

Wymienione powyżej środki i metody leczenia mogą pomóc zmniejszyć ryzyko wystąpienia powikłań i różnych konsekwencji, takich jak:

• Ból pleców, który może uniemożliwiać normalne funkcjonowanie.
• Trudności w oddychaniu: z powodu nieprawidłowej krzywizny może wystąpić ucisk na płuca.
• Zaburzone wykonywanie zadań: trudności w chodzeniu, siedzeniu lub patrzeniu w górę. Kifoza nawet uniemożliwia jazdę samochodem.
• Bezsenność: według badań choroba ta może u niektórych osób wpływać na jakość nocnego wypoczynku.
• Problemy z trawieniem: ucisk na przewód pokarmowy, zwłaszcza żołądek, może wiązać się z problemami takimi jak refluks i trudności w połykaniu.
• Niska samoocena: osoby z kifozą mogą mieć negatywną samoocenę swojego obrazu ciała.

Kifoza a rokowanie

Rokowanie kifozy zależy od rodzaju i nasilenia, a także wieku osoby. W przypadku nastolatków z chorobą Scheuermanna choroba ustaje, gdy przestają rosnąć, bez konieczności operacji. Jednak może być konieczne dalsze noszenie ortezy.

Jednak w przypadku osób starszych termin konsultacji i przestrzeganie zaleceń terapeutycznych mają kluczowe znaczenie. Dla nich konieczne jest jak najszybsze podjęcie działań, ponieważ ich kości są zwykle słabsze i mogą wystąpić powikłania.