Zespół Ehlersa-Danlosa: co to jest i jak się go leczy?
Zespół Ehlersa-Danlosa obejmuje szeroki zakres dziedzicznych zaburzeń tkanki łącznej. Stanowi rzadką jednostkę chorobową na całym świecie, która została po raz pierwszy opisana klinicznie w 1892 roku.
Ta patologia to grupa stanów charakteryzujących się zwiększoną elastycznością i wiotkością stawów. Ponadto większość pacjentów ma nadmierną elastyczność skóry, a małe naczynia krwionośne łatwo pękają. Badania szacują, że częstość występowania wynosi od 1 na 5000 do 1 na 10000 osób na całym świecie.
Obecnie opisano około 13 typów zespołu Ehlersa-Danlosa, a ponad 19 genów bierze udział w rozwoju tego schorzenia. Diagnoza opiera się na szczegółowym badaniu klinicznym oraz zastosowaniu testów genetycznych i biochemicznych.
Przyczyny zespołu Ehlersa-Danlosa
Tkanka łączna to złożona sieć kolagenu i innych rodzajów białek, które zapewniają zarówno elastyczność, jak i siłę narządom i tkankom ludzkiego ciała. W tym kontekście zespół Ehlersa-Danlosa jest wynikiem modyfikacji w cząsteczkach kolagenu na skutek zmian w genach zaangażowanych w ich syntezę.
Defekty lub niedobory kolagenu prowadzą do różnych stanów chorobowych w stawach, kościach i naczyniach krwionośnych. Badania potwierdzają, że zespół Ehlersa-Danlosa ma tendencję do dziedziczenia w sposób autosomalny dominujący, przy czym typ klasyczny jest najczęstszy, z 35% częstością na tle innych.
Istnieje kilka mutacji związanych z rozwojem tej choroby. Jednak wykrycie wady genetycznej jest trudne. Niektóre z zaangażowanych genów to COL5A1, COL5A2, COL1A2, COL1A1, COL3A1, ADAMTS2, PLOD1 i TNXB.
Objawy
Objawy kliniczne tego stanu zależą od wariantu zespołu i jego stopnia nasilenia. Ogólnie rzecz biorąc, ludzie zwykle mają łagodne objawy, podczas gdy inni cierpią na poważne, zagrażające życiu stany.
Główne objawy związane z zespołem Ehlersa-Danlosa są następujące:
- Elastyczne i hipermobilne stawy.
- Ból i chrupanie w stawach.
- Częste zwichnięcia stawów.
- Elastyczna, miękka i aksamitna skóra.
- Powolne gojenie się ran.
- Skóra rozciągliwa z tendencją do siniaków
Podobnie niektórzy ludzie mogą też mieć przewlekły ból kości i mięśni, a także problemy ze wzrokiem. W rzadkich przypadkach mogą wystąpić bóle pleców, zmniejszone napięcie mięśni, płaskostopie i choroby dziąseł.
Możesz przeczytać następujący artykuł: Przyczyny bólu stawów: siedem możliwych przyczyn
Możliwe komplikacje
Powikłania zespołu Ehlersa-Danlosa są zróżnicowane i wiążą się ze strukturalnym deficytem tkanki łącznej. Zwykle mają długotrwały charakter, zwłaszcza u pacjentów, którzy nie otrzymali wcześnie diagnozy i nie podjęli leczenia.
Powikłania związane z zespołem Ehlersa-Danlosa obejmują:
- Artretyzm o wczesnym początku
- Zwichnięcie stawów
- Pęknięcie tętniaka aorty
- Wczesny początek porodu w ciąży
- Wypadanie płatka zastawki mitralnej
- Atropia mięśni
Jak diagnozuje się zespół Ehlersa-Danlosa?
W większości przypadków zespół Ehlersa-Danlosa identyfikuje się na podstawie szczegółowej oceny klinicznej. Podczas badania fizykalnego lekarz będzie szukał znaków ostrzegawczych wskazujących na tę chorobę, takich jak hipermobilność stawów i nadmiernie elastyczna skóra.
Podobnie przypadki choroby w rodzinie stanowią podstawowy argument do podejrzeń. Ponadto warianty zwane naczyniowymi, artrochalazją i hipermobilnymi można potwierdzić za pomocą analizy genetycznej.
Inne metody uzupełniające, które można wykonać, obejmują:
- Biopsja skóry do typowania kolagenu
- Aktywność enzymu hydroksylazy lizylowej
- Echokardiografia pod kątem powikłań sercowo-naczyniowych
Przeczytaj także: Czym są mutacje genów?
Leczenie
Niestety, nie ma ostatecznego lekarstwa na zespół Ehlersa-Danlosa. Leczenie ma na celu złagodzenie objawów u każdej osoby, a także zapobieganie przyszłym powikłaniom. Zaleca się aktywny wypoczynek i unikanie nadmiernego rozciągania stawów podczas ostrych nawrotów.
Ból leczy się poprzez krótkotrwałe podawanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), takich jak ibuprofen i naproksen. Ponadto pomocne są środki zwiotczające mięśnie, a także infiltracja sterydowa w przypadku zapalenia kaletki lub związanego z nią zapalenia ścięgna.
Fizjoterapia natomiast zapewnia dużą ulgę w długotrwałym leczeniu dolegliwości stawów. Badania zalecają stosowanie magnezu i multiwitamin, aby zapobiegać skurczom mięśni i kontrolować kruchość naczyń krwionośnych.
Jak żyć z zespołem Ehlersa-Danlosa?
Osoby z zespołem Ehlersa-Danlosa mają łagodne objawy, które można złagodzić za pomocą niewielkich zmian w stylu życia. W związku z tym kluczowe jest poznanie wszystkich szczegółów dotyczących choroby, a także wsparcie rodziny i przyjaciół.
Podobnie, konieczne jest utrzymanie odpowiedniego nawyku ćwiczeń o umiarkowanej lub niskiej intensywności. Niektóre z najbardziej polecanych zajęć sportowych to joga, spacery, pływanie i jazda na rowerze. Ponadto osoby z tym zespołem powinni unikać sportów kontaktowych i podnoszenia ciężarów, ponieważ zwiększają one ryzyko kontuzji.
Lekarze zalecają noszenie butów z dobrym wsparciem, aby zapobiec zwichnięciom lub skręceniom. Z drugiej strony niezbędna jest ochrona szczęki, unikanie gumy do żucia, lodu i bardzo chrupkiego jedzenia. Ponadto należy zadbać o odpowiednie warunki do snu, korzystając z poduszek na ciało i materacy piankowych.
W przypadku jakichkolwiek dziwnych objawów lub nasilenia znanych stanów należy zwrócić się o pomoc lekarską. Pracownicy służby zdrowia są jedynymi osobami uprawnionymi do prowadzenia leczenia i udzielania właściwych wskazówek dotyczących powrotu do zdrowia.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Puerto M. Caracterización clínica y manejo del Síndrome de Ehlers Danlos. Rev Ciencias Médicas. 2017 Ago ; 21( 4 ): 124-150.
- Bravo JF. Ehlers-Danlos syndrome, with special emphasis in the joint hypermobility syndrome. Rev. méd. Chile.2009 Nov; 137(11): 1488-1497.
- Franco-Buenaventura D, Ramírez-Cheyne J, Saldarriaga-Gil W. Síndrome de Ehlers-Danlos, variante musculocontractural. Informe de un caso. Iatreia. 2016 July; 29( 3 ): 352-358.
- Karthikeyan A, Venkat-Raman N. Hypermobile Ehlers-Danlos syndrome and pregnancy. Obstet Med. 2018 Sep;11(3):104-109.
- Malfait F, Wenstrup RJ, De Paepe A. Clinical and genetic aspects of Ehlers-Danlos syndrome, classic type. Genet Med. 2010 Oct;12(10):597-605.
- Corrado B, Ciardi G. Hypermobile Ehlers-Danlos syndrome and rehabilitation: taking stock of evidence based medicine: a systematic review of the literature. J Phys Ther Sci. 2018 Jun;30(6):843-847.
