Dlaczego niektórzy ludzie nie patrzą innym w oczy?
Kiedy komunikujemy się z kimś, to, co faktycznie mówimy, jest tak samo ważne, jak to, co robimy z naszymi rękami, mimiką i ruchami ciała. W rzeczywistości mówi się, że gesty stanowią nawet do 65% procesu komunikacyjnego. Mimo to z pewnością spotkałeś ludzi, którzy podczas mówienia nie patrzą innym w oczy. Dlaczego tak się dzieje?
W tym artykule postaramy się to wyjaśnić. Zrobimy to w oparciu o dane naukowe, które wyjaśniają, dlaczego niektórzy ludzie nie patrzą innym w oczy. Oczywiście ważne jest, aby unikać nadmiernych uogólnień i założeń wyjaśniających takie zachowanie. Jak na przykład zakładanie, że dana osoba jest w tobie zakochana lub ma wyrzuty sumienia z powodu czegoś, co zrobiła. Jeśli zdarza się to często, prawdopodobnie jakieś głębsze przyczyny sprawiają, że dana osoba nie jest w stanie nawiązać kontaktu wzrokowego.
Powody, dla których ludzie podczas rozmowy nie patrzą innym w oczy
Zanim przedstawimy Ci powody, dla których niektórzy ludzie nie patrzą innym w oczy podczas rozmowy, musimy Cię ostrzec. Nie zawsze znajdzie się czynnik, który wyjaśnia ten nawyk. W rzeczywistości są ludzie, którzy po prostu nie nawiązują kontaktu wzrokowego z preferencji lub nawet dlatego, że przerywa im to proces komunikacji.
W związku z tym artykuł opublikowany w Cognition w 2016 r. wskazuje, że kontakt wzrokowy może przerywać pewne procesy poznawcze podczas rozmowy. Niektórzy ludzie mogą być bardziej wyczuleni na ten mechanizm, więc wolą patrzeć na podłogę, swoje ręce lub w pustkę, aby skoncentrować się na tym, co mówią i czego słuchają.
Poza tym istnieją inne przesłanki, które wyjaśniają, dlaczego ludzie nie patrzą innym w oczy. W tym artykule zebraliśmy 5 najważniejszych i wyjaśnimy, co się za nimi kryje.
1. Fobia społeczna
Zespół lęku społecznego, znany również jako lęk społeczny, jest opisywany jako irracjonalny lęk przed światem. Z drugiej strony fobia społeczna odnosi się do irracjonalnego strachu, który pojawia się u kogoś w określonym kontekście. W tym sensie publiczne przemawianie, dzielenie przestrzeni z wieloma osobami i radzenie sobie na przykład z nieznajomymi może stać się sytuacją nie do zniesienia, jeśli ktoś ma fobię społeczną.
Możesz również przeczytać ten artykuł: Dobra higiena wzroku w zapobieganiu uszkodzeniom oczu
Według naukowców aż 6,5% populacji cierpi na fobię społeczną, jest to więc bardzo powszechne zaburzenie. Zjawisko to wykracza poza nieśmiałość, gdyż objawia się chronicznie. Całe życie osób dotkniętych jest często wywrócone do góry nogami, tak że często zagraża to ich pracy, przyjaźni, nauce i formom spędzania wolnego czasu.
Jednak zaburzenie to rozwija się różnie u różnych osób, chociaż unikanie kontaktu wzrokowego jest jednym z klasycznych objawów. Rzućmy okiem na inne oznaki fobii społecznej:
- Sztywna postawa ciała podczas komunikacji
- Mówienie bardzo miękkim głosem
- Pocenie się, drżenie i zaczerwienienie
- Częstoskurcz serca
- Przestraszona postawa (zwłaszcza przed nieznajomymi)
- Niekontrolowana potrzeba unikania miejsc, w których jest dużo ludzi
To tylko niektóre objawy takiego zaburzenia, więc zwykle nie jest to coś, co może pozostać niezauważone. Czasami lęk jest tak intensywny, że ludzie mogą nawet bać się pracy, porzucić szkołę i całkowicie odizolować się od społeczeństwa.
2. Osoby z zespołem Aspergera nie patrzą innym w oczy
Jest to jeden z syndromów, które składają się na zaburzenie ze spektrum autyzmu (ASD). Ogólnie rzecz biorąc, wpływa na zdolność nawiązywania kontaktów towarzyskich i komunikowania się z innymi.
Badania wskazują, że aż 87% osób z tym zespołem unika kontaktu wzrokowego. Uważają to za niepotrzebne, denerwujące i wymuszone. Z drugiej strony czasami po prostu nie wiedzą, że muszą nawiązać kontakt wzrokowy.
Inne aspekty komunikacji, na które ma wpływ zespół Aspergera, to mimika twarzy, postawa ciała i używanie rąk podczas rozmowy. W związku z tym ich komunikacja może również wyglądać na zrobotyzowaną, ustandaryzowaną, a nawet zakodowaną.
Podoba Ci się ten artykuł? Możesz również przeczytać: Jakie kolory wyglądają dobrze w zależności od Twojej skóry, włosów i oczu
3. Nieśmiałość
W parze z fobią społeczną idzie często nieśmiałość. Nie każda nieśmiała osoba cierpi jednak na fobię społeczną, co należy wziąć pod uwagę. Jednak osoby nieśmiałe mają pewne cechy, które rozwijają się w mniejszym stopniu. Nie jest to też postawa wyjątkowa ani uogólniona, ale u każdej osoby objawia się inaczej.
Dlatego niektórzy eksperci zaproponowali następującą klasyfikację: nieśmiały-towarzyski, nieśmiały-nietowarzyski, niezbyt nieśmiały-towarzyski i niezbyt nieśmiały-nietowarzyski. Objawem, który wszyscy podzielają w mniejszym lub większym stopniu, jest uchylenie wzroku, nawet do całkowitego braku kontaktu wzrokowego podczas rozmowy z innymi ludźmi.
Sama w sobie nieśmiałość nie jest zaburzeniem, chociaż może zagrażać interakcjom społecznym danej osoby. Może również przekształcić się w epizody lęku lub depresji, dlatego zaleca się skorzystanie z profesjonalnej pomocy, aby przezwyciężyć nieśmiałość, a tym samym zapobiec tym i innym następstwom.
4. Osoby z niską samooceną nie patrzą innym w oczy
Innym możliwym wyjaśnieniem, dlaczego niektórzy ludzie nie patrzą innym w oczy, jest niska samoocena. Odnosi się to do zestawu negatywnych percepcji, uczuć i myśli o sobie. Niska samoocena przejawia się w człowieku na wiele sposobów, a niektóre z nich są widoczne w procesie komunikacji.
Na przykład niektóre oznaki obejmują mówienie bardzo niskim głosem, lęk przed wyrażaniem lub obroną opinii lub punktów widzenia, uczucie dyskomfortu w dużych grupach i, oczywiście, unikanie kontaktu wzrokowego. Osoby cierpiące na niską samoocenę przez cały czas boją się osądzania, więc będą starały się pozostać niezauważone w każdy możliwy sposób.
5. Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi
Wreszcie, jest również prawdopodobne, że ludzie, którzy nie patrzą innym w oczy, cierpią na zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. Jest to stan przewlekły, który ma wiele objawów, które zaczynają się w dzieciństwie i mogą przedłużyć się do dorosłości.
Różne czynniki mogą się w tym przypadku łączyć, sprawiając, że takie osoby unikają kontaktu wzrokowego. Na przykład często trudno jest im odrabiać pracę domową, łatwo się rozpraszają, niektóre czynności sprawiają, że są niespokojne i nie są w stanie wykonywać poleceń lub zadań.
Nie zawsze jest powód
Pamiętaj o tym, o czym wspomnieliśmy na początku: czasami nie ma obiektywnego powodu takiego zachowania. Niektórzy wolą skupiać się na swoich pomysłach i myślach podczas mówienia, aby nie stracić wątku tego, o czym mówią. Może to prowadzić do zaniedbania języka gestów, w tym nawiązywania lub nie nawiązywania kontaktu wzrokowego.
I oczywiście wiele innych czynników może wyjaśnić fakt, że ludzie unikają kontaktu wzrokowego podczas komunikacji. W rzeczywistości istnieją nawet sytuacje przejściowe, takie jak rozproszenie uwagi z powodu zmartwień, niepewności i zmęczenia, które mogą to tłumaczyć.
Na szczęście wszystkie powyższe sytuacje można rozwiązać, a osoba może nauczyć się umiejętności interakcji i lepiej radzić sobie podczas komunikacji. W ten sposób może ustanowić lepsze relacje społeczne.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Cheek, J. M., & Buss, A. H. Shyness and sociability. Journal of personality and social psychology. 1981; 41(2): 330.
- Faravelli, C., Zucchi, T., Viviani, B., Salmoria, R., Perone, A., Paionni, A., … & Abrardi, L. Epidemiology of social phobia: a clinical approach. European Psychiatry. 2000; 15(1): 17-24.
- Kajimura, S., & Nomura, M. When we cannot speak: Eye contact disrupts resources available to cognitive control processes during verb generation. Cognition. 2016; 157: 352-357.
- Roy, M., & Wolfgang, D. Eye contact in adult patients with Asperger syndrome. Fortschritte der Neurologie-psychiatrie. 2015; 83(5): 269-275.