Czy wiesz, czym są wyrośla adenoidalne?

Czy wiesz, czym są wyrośla adenoidalne?

Ostatnia aktualizacja: 23 stycznia, 2021

Wyrośla adenoidalne stanowią część układu odpornościowego ludzkiego organizmu. Chociaż zazwyczaj stanowią przyczynę operacji chirurgicznych, to ich główna funkcja to zapewnienie nam ochrony przed zachorowaniem. W dzisiejszym artykule wytłumaczymy czym są i jaka jest ich rola.

Wyrośla adenoidalne stanowią część ludzkiego układu immunologicznego. Oznacza to, że mają za zadanie chronić ciało przed ewentualnymi mikroorganizmami lub substancjami, które mogą chcieć dostać się do niego z zewnątrz.

To skupisko tkanki chłonnej mieści się za nosem, na stropie dróg oddechowych, zanim zaczyna schodzić niżej do klatki piersiowej przez szyję. Razem z migdałkami tworzą okrąg, który oddziela obszar jamy ustnej i nosowej od samego gardła.

Główna funkcja wyrośli adenoidalnych to filtrowanie i zatrzymywane potencjalnie szkodliwych substancji lub egzogenicznych mikroorganizmów, które mogą próbować się do niego przedostać. Mogą zatrzymywać bakterie, wirusy, a nawet kurz zawierający patogeny.

Wyrośla adenoidalne są najbardziej aktywne w dzieciństwie. Do piątego roku życia ich działanie jest wyraźnie aktywne. Od tego momentu zaczynają się zmniejszać i mają tendencję do zanikania w wieku nastoletnim. Dzieje się tak ponieważ wtedy organizm ludzki ma już skuteczniejsze sposoby bronienia się przed patogenami.

Przerost wyrośli adenoidalnych

Jak już stwierdziliśmy wcześniej, wyrośla adenoidalne “słyną” z tego, że w niektórych przypadkach wymagają przeprowadzenia operacji. Schorzenie, które tego wymaga, jest znane jako przerost wyrośli adenoidalnych.

Przerost wyrośli adenoidalnych, inaczej ich hipertrofia, to zwiększenie rozmiaru znajdującej się w tym miejscu tkanki chłonnej. Takie powiększenie wywołuje niepożądane objawy i nie pozwala tkance pełnić funkcji, do której została stworzona. Takie schorzenie pojawia się najczęściej między trzecim a szóstym rokiem życia.

U dzieci, które zapadają na to schorzenie, zazwyczaj występują niektóre z poniższych objawów:

  • Oddychanie przez usta: Kiedy przewód nosowy jest zablokowany, powietrze dostaje się przez usta.
  • Suchość w ustach: Ponieważ powietrze wchodzi przez usta, jama ustna wysycha. Dzieje się tak, ponieważ usta nie są przygotowanego do samodzielnego przeprowadzania aktu oddychania.
  • Mówienie przez nos: Zatkanie wywołuje zmiany w zakresie akustyki, która nadaje głosowi jego brzmienie. Tym samym dzieci z przerostem mają zmienione głosy z charakterystycznym tonem.
  • Chrapanie: Ogólnie rzecz biorąc dzieci dotknięte tym schorzeniem chrapią w nocy. Mogą nawet oddychać wydając głośne odgłosy nawet gdy nie śpią, jakby chrapały na jawie.
  • Cuchnący oddech: Oddychanie przez usta, które wysusza usta, prowadzi do rozwoju brzydkiego zapachu z ust, nawet przy odpowiedniej higienie jamy ustnej. Niektóre bakterie czują się najlepiej w suchym środowisku.
  • Nawracające infekcje: Być może jeden z najczęstszych objawów sugerujących przerost wyrośli adenoidalnych to nawracające infekcje uszu, nosa i gardła u dziecka. Ponad osiem lub dziewięć epizodów zapalenia gardła, zapalenia uszu lub zapalenia zatok rocznie wymaga przeprowadzenia badań, aby wykluczyć hipertrofię.
Chłopiec zasłaniający usta

Problemy ze zdrowiem jamy ustnej u dzieci mogą być wywołane przez przerost wyrośli adenoidalnych.

Dowiedz się więcej: Brzydki zapach z ust – 5 roślinnych sposobów

Kiedy operować wyrośla adenoidalne?

Zazwyczaj wyrośli adenoidalnych nie powinno się usuwać. To tkanka fizjologiczna obecna w ciele każdego człowieka, która istnieje, ponieważ pełni określone funkcje, zwłaszcza u małych dzieci. Co więcej, nie wszyscy specjaliści są zgodni co do zalet płynących z leczenia operacyjnego.

Ogólnie rzecz biorąc, kiedy ich usunięcie jest konieczne, odbywa się razem z wycięciem migdałków. Nawet w dzisiejszych czasach to najczęściej przeprowadzana operacja pediatryczna.

Zakłada się, że dzieci muszą poddać się operacji kiedy:

  • Trudności w oddychaniu są stałe i wywierają wpływ na stan fizyczny dziecka zarówno podczas uprawiania sportu, jak i w codziennych aktywnościach.
  • Podczas snu pojawiają się trudności z oddychaniem, które wywołują bezdech – chwilowe przerwy w oddychaniu.
  • Infekcje nawracają częściej niż to normalne dla danego wieku i mogą wywoływać inne komplikacje. Mogą być to na przykład opóźnienia wzrostu, utratę słuchu, czy problemy z uczeniem się.

Może Cię również zainteresować: Bezdech senny u niemowląt: objawy i leczenie

Wyrośla adenoidalne u dorosłych

Od piątego roku życia i przez cały okres nastoletni w wyroślach adenoidalnych rozpoczyna się proces atrofii. W większości przypadków stopniowo kurczą się i zanikają. Organizm już nie potrzebuje ich tak bardzo jak w dzieciństwie, dlatego usuwa je w sposób naturalny.

Ich zanik nie stanowi zbyt wielkiego problemu. Wprost przeciwnie: atrofia sugeruje, że organizm był w stanie rozwinąć się i wypracować inne sposoby obrony przed czynnikami zewnętrznymi. Jednak jeśli wyrośla adenoidalne nie znikną do momentu wejścia w dorosłość, mogą stać się problematyczne.

Chrapiący mężczyzna

Dorośli cierpiący na zespół bezdechu sennego mogą odnotować poprawę swojego stanu po poddaniu się operacji jeśli cierpią z powodu stanu zapalnego wyrośli adenoidalnych.

Dorośli ze stanem zapalnym wyrośli adenoidalnych mogą cierpieć z powodu zespołu bezdechu sennego. Składa się on z nocnych epizodów podczas których chory przestaje oddychać na kilka sekund podczas snu.

To skomplikowana sytuacja, która wiąże się z wysokim ciśnieniem tętniczym oraz zwiększonym ryzykiem rozwoju chorób serca.

Podobnie jak dzieci, które wymagają operacji, dorośli ze stanem zapalnym również mogą być zmuszeni do poddania się interwencji chirurgicznej, aby poprawić stan swoich dróg oddechowych i zmniejszyć częstotliwość epizodów bezdechu sennego.

Może okazać się, że operacja nie zlikwiduje całkowicie tego zespołu, ale pomoże zmniejszyć ryzyko wystąpienia incydentu sercowego.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • López, Maite. “Adenoides y amígdalas.” Revista chilena de pediatría 72.3 (2001): 251-255.
  • Escario, J. Cervera, et al. “Indicaciones de adenoidectomía y amigdalectomía: Documento de Consenso entre la Sociedad Española de Otorrinolaringología y Patología Cervicofacial y la Asociación Española de Pediatría.” Acta Otorrinolaringologica Espanola 57.2 (2006): 59-65.
  • Wilmott, Robert W., et al. Kendig. Enfermedades respiratorias en niños. Elsevier Health Sciences, 2019.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.