Cynk – wiesz co może zrobić dla ciebie?
Cynk jest bardzo ważnym dla organizmu minerałem. Występuje w nim bardzo śladowych ilościach. Jedynym sposobem na jego dostarczenie jest spożywane odpowiednich produktów.
Ten mikroelement jest niezbędny dla ludzkiego życia, a jego niedobór może powodować poważne problemy zdrowotne.
W tym artykule dowiesz się o jego właściwościach i zaletach.
Cynk i jego właściwości
Aby porozmawiać o właściwościach tego minerału, musimy odbyć krótką podróż. W 1963 roku dr Prasad zauważył, że pacjenci chorujący na anemię (cierpiący z powodu niedoboru żelaza) – dobrze zareagowali na terapię zawierającą dodatek cynku.
Większość tego mikroelementu jest wchłaniana przez jelito cienkie, następnie transportowana do wątroby i stamtąd rozprowadzana po całym organizmie.
Cynk jest zaliczany do grupy “100 najważniejszych enzymów”. Pomaga w metabolizmie białek, węglowodanów, produkcji insuliny i wspomaga układ odpornościowy.
Wpływa na usuwanie wolnych rodników z organizmu i utrzymuje elastyczność skóry (20% tego minerału znajduje się w skórze).
Ogółem 85% całkowitej jego wartości jest w:
- Tęczówce
- Paznokciach
- Włosach
- Kościach
- Jądrach
- Mięśniach
Cynk jest wydalany przez żółć, płyny jelitowe i trzustkowe oraz głównie wraz z kałem.
Istotnie jest by wiedzieć, że nadmierne spożywanie roślin strączkowych i rafinowanych nasion może zahamować całkowite wchłanianie tego minerału.
Na poziom cynku mogą wpływać:
- Anemia
- Infekcje
- Problemy sercowo-naczyniowe
- Problemy z nerkami
- Alkoholizm
- Stres (obniża poziom cynku trzy razy szybciej niż jakikolwiek inny czynnik)
Niezbędny składnik odżywczy
Posiadanie niskiego poziomu cynku w organizmie wiąże się ze zwiększeniem ryzyka na zachorowania i infekcje. Zalecana dzienna dawka cynku to: 8 mg dla kobiet i 11 mg dla mężczyzn.
Istnieją jednak pewne grupy ludzi, dla których zalecane jest spożycie tego minerału w większej ilości – należą do nich:
- Niemowlęta i dzieci
- Osoby niedożywione lub prowadzące ubogą dietę
- Kobiety w ciąży i karmiące piersią
- Osoby w podeszłym wieku
- Osoby cierpiące na celiakię
- Alkoholicy
- Wegetarianie i weganie
- Osoby, które niedawno przeszły operację
- Pacjenci z chorobą Crohna, wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego lub posiadający słabe wchłanianie jelitowe
- Osoby z osłabionym układem odpornościowym
Niedobór cynku
Niedobór cynku w diecie jest obecnie poważnym problemem ze względu na rodzaj jedzenia i styl życia, jaki wielu z nas prowadzi.
Na przykład, możesz jeść tylko nasiona lub ziarna monokulturowe (ziemia nie zawiera cynku), spożywać dużo leków (diuretyki, leki obniżające ciśnienie krwi lub anty-kwasowe) lub prowadzić wysoce nierównomierny tryb życia.
Zobacz też: Anemia z niedoboru żelaza: wytyczne żywieniowe
Ważne jest, aby wiedzieć, że brak cynku może powodować:
- Częste przeziębienia i grypy
- Chroniczne zmęczenie
- Problemy rozwojowe u dzieci
- Wahania nastroju
- Problemy z uczeniem się i słabe wyniki w nauce
- Utratę pamięci
- Trądzik
- Problemy ze wzrokiem
Gdy niedobór cynku jest chroniczny, może powodować:
- Problemy z pamięcią
- Problemy ze wzrokiem, odczuwaniem smaku i zapachu
- Białe plamy na paznokciach (znak, którego nie powinno się ignorować)
Jak pomaga cynk?
Ten mikroelement ma różne funkcje. Z tego powodu nie należy lekceważyć jego roli w organizmie. Korzyści, które czerpiemy z konsumpcji cynku w prawidłowych ilościach obejmują:
Zmniejszone ryzyko zachorowania na raka
Chociaż cynk nie jest lekiem na raka, może znacznie zmniejszyć ryzyko jego rozwoju.
Dzieje się tak dlatego, że minerał ten bierze udział w replikacji komórkowej. Niedobór może powodować powstawanie guzów. Ponadto, ponieważ cynk ma związek z układem odpornościowym, ma zdolność do pozbywania się szkodliwych komórek.
Brak cynku oznacza, że organizm musi go zastąpić innymi podobnymi związkami. Problem polega na tym, że najbardziej podobne są kadm i rtęć (znajdujące się w wielu produktach spożywczych, które można znaleźć w supermarkecie). Jednak te elementy mają wpływ na rozwój komórek rakowych.
Sprawdź także: Doskonałe właściwości czosnku – jak je wykorzystać?
Wzrost i rozwój
Cynk wpływa na prawidłowy rozwój dzieci ponieważ odgrywa znaczną rolę w tworzeniu i mineralizacji kości i narządów rodnych. Jest również niezbędny do leczenia osteoporozy (dieta musi również zawierać wapń, mangan i miedź) oraz pomaga w pozbyciu się płytki nazębnej.
Lepsze zdrowie u mężczyzn
Cynk zapobiega produkcji pochodnych testosteronu. Gdy ich poziom jest zbyt wysoki, istnieje zwiększone ryzyko raka prostaty. Brak cynku to także problemy z zaburzeniami erekcji i libido.
Cynk chroni tętnice
Osoby, które mają zawyżony poziom cholesterolu i wysokie stężenie trójglicerydów we krwi, powinny spożywać produkty bogate w cynk, aby utrzymać swoje tętnice w należytym stanie. Cynk jest również zalecany pacjentom po zawale serca, a także w innych problemach sercowo-naczyniowych.
Wzmocniony układ odpornościowy
Naukowcy wykazali, że cynk wzmacnia i rozwija system obronny organizmu. Pomaga zapobiegać przedostawaniu się szkodliwych komórek do organizmu, a jeśli już dostaną się do środka, zapewnia ich neutralizację.
Jednocześnie uczestniczy w gojeniu się ran i zapobiega wielu wirusowym i bakteryjnym chorobom (takim jak przeziębienie).
Jeśli czujesz się bardzo zmęczony i słaby, może powinieneś sprawdzić jaką ilości cynku spożywasz dziennie. Zmęczenie to kolejny objaw związany z jego niedoborem.
Kiedy leżysz w łóżku z grypą, dobrze jest zwiększyć dawkę, aby skrócić czas choroby.
Poprawia stan włosów, skóry i paznokci
Oprócz szybszego gojenia się ran, cynk bierze także udział w rozwoju i wzmacnianiu skóry. Niedobór może powodować łuszczenie się skóry lub łuszczycę, częste powstawanie siniaków (których pozbycie się ich trwa długo), trądzik i egzemę.
Brak cynku lub niski jego poziom są również związane z przedwczesnym starzeniem się skóry i ponownym pojawieniem się opryszczki.
Więcej właściwości cynku
Jakby wszystko o czym wspomnieliśmy wcześniej nie wystarczyło, istnieje jeszcze więcej właściwości cynku, które warto poznać. Cynk:
- Walczy ze zwyrodnieniem plamki żółtej.
- Poprawia zmysł smaku i zapachu.
- Leczy chorobę Wilsona (nagromadzenie miedzi w organizmie).
- Zwiększa produkcję estrogenu u kobiet.
- Poprawia wrażliwość na insulinę.
- Pomaga lepiej wchłonąć składniki odżywcze, poprawia jakość kwasów żołądkowych i łagodzi biegunki.
- Rozwija układ nerwowy i zmniejsza prawdopodobieństwo zachorowania na chorobę Alzheimera.
- Równoważy poziom kwasowo-zasadowy we krwi.
- Chroni wątrobę.
- Zmniejsza szumy w uszach
Cynk – jakie są najważniejsze źródła?
Teraz już wiesz, że cynk jest naprawdę ważny, możesz go znaleźć w:
- Rybach, ostrygach i skorupiakach
- Podrobach (w szczególności w wątrobie)
- Mięsie
- Orzechach
- Nasionach (dynia, sezam)
- Ziarnach pszenicy i zbożach (brązowy ryż, owies i żyto)
- Roślinach strączkowych (ciecierzyca, soczewica)
- Pyłku pszczelim
- Warzywach liściastych (sałata, szpinak, brukselka)
- Ogórkach
- Bananach
Bądź młody, żyj zdrowo, jedz CYNK!
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Maret, W., & Sandstead, H. H. (2006). Zinc requirements and the risks and benefits of zinc supplementation. Journal of Trace Elements in Medicine and Biology. https://doi.org/10.1016/j.jtemb.2006.01.006
- Mudryj, A. N., Yu, N., & Aukema, H. M. (2014). Nutritional and health benefits of pulses. Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism. https://doi.org/10.1139/apnm-2013-0557
- Chasapis, C. T., Spiliopoulou, C. A., Loutsidou, A. C., & Stefanidou, M. E. (2012). Zinc and human health: An update. Archives of Toxicology. https://doi.org/10.1007/s00204-011-0775-1