Cukier czy sól - co bardziej szkodzi w nadmiarze?

Nadmierne spożycie soli i cukru wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia najróżniejszych chorób przewlekłych. Wciąż jednak zastanawiamy się, co jest gorsze? W tym artykule dowiesz się, które z tych produktów mają gorszy wpływ na nasz organizm. 
Cukier czy sól - co bardziej szkodzi w nadmiarze?
Saúl Sánchez Arias

Napisane i zweryfikowane przez dietetyk Saúl Sánchez Arias.

Ostatnia aktualizacja: 24 sierpnia, 2022

Jak wiemy, nadmierne spożycie tych produktów związane jest z różnymi chorobami. Rzeczywiście, obecnie zaleca się ograniczenie ich konsumpcji w ramach działań promujących dobre samopoczucie i zdrowie. Wciąż jednak zastanawiamy się co szkodzi nam bardziej, cukier czy sól?

Słona żywność i tłuszcze od dawna obarczane są winą za wiele groźnych i przewlekłych chorób. Jednak wraz z postępem badań naukowych nad żywnością i naszym zdrowiem: wiele z tych hipotez zostało obalonych. Zanim jednak w euforii zwiększysz dawkę tych produktów w swojej diecie, zapoznaj się z aktualną wiedzą na ten temat.

Do dziś, jedne z najbardziej złożonych i trudnych w leczeniu chorób wywołane są wysokim poziomem konsumpcji cukru. Zatem, powracamy do pytania – cukier czy sól? Co bardziej odciska piętno na naszym zdrowiu? Szczegółową odpowiedź znajdziesz poniżej.

Cukier czy sól – co szkodzi nam bardziej?

Na początek – sól i jej działanie

Od lat naukowcy alarmowali, że nadmierne spożywanie soli prowadzi do miażdżycy i zwiększonego ciśnienia krwi. 

Cukier czy sól - solniczka

Prawda jest taka, że najnowsze badania, takie jak te opublikowane w The American Journal of Medicine, coraz bardziej wątpią w ten związek przyczynowo-skutkowy.

Sól jest niezbędnym elementem życia i przekazywania impulsu nerwowego. W przeciwieństwie do cukru, istnieje minimalna jej ilość, która musi zostać spożyta, aby funkcje życiowe mogły prawidłowo się rozwijać.

Z drugiej strony, ciało nie jest przygotowane do syntezy endogenicznej soli. Konieczne jest dostarczanie jej poprzez dietę, a jej deficyt może być związany z różnymi powikłaniami. Niektóre z nich mają związek z wywołaną już w tym artykule tarczycą i towarzyszącymi jej patologiami.

Problemy, które kiedyś były utożsamiane ze spożywaniem soli, są jednak związane z nieodpowiednim stylem życia. Otyłość, sedentaryzm (siedzący tryb życia) i dieta hiperkaloryczna bezwzględnie sprzyjają miażdżycy.

Ponadto wskazane czynniki i nieprawidłowe nawyki mogą też mieć wpływ na ciśnienie krwi. Jak widzisz, nie możemy więc winić soli za wszystkie problemy tu przytoczone.

Cukier – jak wpływa na nasz organizm?

Jest to jeden z preferowanych składników przemysłu. Ze względu na swój smak i konsystencję występuje w dużej części przetworzonych produktów.

Cukier

WHO nie ustala minimalnej niezbędnej ilości, ale ustala maksymalną zalecaną dawkę.

Cukier jak wiemy, składa się przede wszystkim z glukozy, która jest substancją niezbędną dla życia i metabolizmu energetycznego. Jest to jednak składnik odżywczy, który organizm jest w stanie sam syntetyzować z białek i kwasów tłuszczowych, więc nie jest niezbędny w postaci dawek podawanych z zewnątrz.

Nawet uwzględniając sytuacje sportowców, gdzie ich wymagania energetyczne różnią się od tych przeciętnych – uznaje się, że obecne spożycie cukru w społeczeństwach jest znacznie wyższe od zalecanego. 

To wysokie spożycie wiąże się z większym prawdopodobieństwem występowania u ludzi nadwagi i otyłości. Cukier ma również wyraźny wpływ na rozwój poważnych chorób przewlekłych, takich jak: cukrzyca i niektóre rodzaje nowotworów, jak wskazano w badaniu opublikowanym w czasopiśmie PLoS One.

Cukier czy sól – co jest gorsze?

Bezsprzecznie więc odpowiadamy na Twoje pytanie: to cukier jest gorszy dla naszego zdrowia. Powołujemy się tu na jego brak wartości odżywczych i wyraźny związek, z niektórymi chorobami przewlekłymi.

Tylko wśród sportowców wyczynowych cukier staje się niezbędnym składnikiem odżywczym, tak jak i sól.

Zmniejszenie spożycia cukru, nawet wyeliminowanie go z diety, przyniosłoby wiele korzyści dla naszego organizmu.

Przede wszystkim zmniejszamy ryzyko występowania choroby endemicznej jaką jest cukrzyca. Z kolei pozwoliłoby to też zmniejszyć prawdopodobieństwo występowania u nas otyłości, a wraz z nią wielu problemów zdrowotnych, takich jak schorzenia układu sercowego.

Ponadto znacznie zmalałaby częstość występowania niektórych rodzajów nowotworów, związanych z układem pokarmowym.

Jak zmniejszyć spożycie cukru?

Jednym z głównych problemów związanych ze zmniejszeniem spożycia cukru jest nasza słabość do słodkiego smaku na podniebieniu. Najlepiej więc zacząć od próby zastąpienia wysokosłodzonych, przetworzonych produktów wersjami bezcukrowymi i naturalnymi. 

Później, możemy zacząć przygotowywać słodkie przekąski w domu, bez użycia cukru. To świetne rozwiązania dla wszystkich, którzy lubią rozkoszować się deserami i sprawiać sobie małe przyjemności.

Aby nadać słodki smak potrawom, doskonałym pomysłem jest wykorzystywanie zdrowych owoców. Chociaż zawierają one cukry w swoim składzie, jego ilość jest znacznie niższa niż ta obecna w cukrze stołowym.

Zmiana na początku będzie kosztowna i dokuczliwa, ze względu na przyzwyczajenie do smakowitości przetwarzanych słodkich produktów. Z czasem jednak “zapotrzebowanie” na produkty przemysłowe zniknie i odejdzie w niepamięć. Z kolei stan zdrowia ulegnie znacznej poprawie.

Podsumowanie

Przede wszystkim poza pytaniem: cukier czy sól, powinniśmy pamiętać, że złoty środek tkwi w umiarze. Nie wolno nam zapominać, że nadmiar każdego z produktów niekorzystnie wpływa na nasze zdrowie. Zachowajmy więc zdrowy rozsądek. 

Elastyczna, dobrze zbilansowana dieta pozwala zatem na odpowiedzialne spożycie pewnej ilości cukru, a także soli. To właśnie te diety najprawdopodobniej stanowią najlepsze rozwiązanie, jeśli chodzi o łączenie zdrowia z przyjemnością jedzenia.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Frisoli TM., Schmieder RE., Grodzicki T., Messerli FH., Salt and hypertension: is salt dietary reduction worth the effort? Am J Med, 2012. 125 (5): 433-9.
  • Fuchs MA., Sato K., Niedzwiecki D., Ye X., Saltz LB., Mayer RJ., Mowat RB., Whittom R., Hantel A., Benson A., Atienza D., et al., Sugar-sweetened beverage intake and cáncer recurrence and survival in CALGB 89803 (Alliance). PLos One, 2014. 9 (6).
  • Erickson J., Sadeghirad B., Lytvyn L., Slavin J., Johnston BC., The scientific basis of guideline recommendations on sugar intake: a systematic review. Ann Inter Med, 2017. 166 (4): 257-267.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.