Co to jest dehumanizacja?

Dehumanizacja była jedną z pierwszych przyczyn konfliktów wojennych na planecie. Zobaczmy, na czym polega

Dehumanizacja to proces, w wyniku którego istoty ludzkie tracą cechy, które definiują ich jako takie oraz prawa związane z kondycją ludzką. Jest to zjawisko, które występuje w różnych kontekstach i scenariuszach i jest dość powszechne w grupach społecznych, które wykorzystują opresyjną dynamikę władzy.

W tym sensie niektóre znane przykłady dehumanizacji to między innymi poniżające traktowanie innych, wyzysk pracowników, podporządkowanie niedemokratycznym reżimom.

Charakterystyka dehumanizacji

Aby lepiej zrozumieć, na czym polega to zjawisko, oto podsumowanie cech, które je definiują:

• Dehumanizacja polega na pozbawianiu człowieka wrodzonych elementów i cech. Zwykle zastępuje się je przez inne relatywnie gorsze atrybuty, takie jak cechy zwierząt lub maszyn.
• Ofiara dehumanizacji może być zmuszona do wyrzeczenia się swojej ludzkiej kondycji lub doświadczać tego pośrednio. W tym drugim przypadku osoba zazwyczaj nie jest tego w pełni świadoma.
• W skrajnych przypadkach dochodzi do zniszczenia integralności i godności ludzkiej.
• Postęp technologiczny i społeczeństwo informacyjne przyczyniły się do utrwalenia tego procesu.
• Pojęcie dehumanizacji zostało użyte do wyjaśnienia ludzkiego zła.

Rodzaje dehumanizacji

W zależności od sposobu przeprowadzenia tego procesu wyróżniono dwa rodzaje dehumanizacji. Analizujemy je poniżej.

1. Animalizacja

Dochodzi do niej, gdy ludzi postrzega się i traktuje tak, jakby byli zwierzętami, zastępując cechy istot ludzkich cechami zwierząt. Niektóre z nich to wulgaryzmy, niemoralność i irracjonalność.

Praktyka ta przejawia się zwykle w wyzysku pracowników, złym traktowaniu grup mniejszościowych, torturach w więzieniach oraz traktowaniu kobiet jako obiektów seksualnych.

2. Mechanizacja

Jest to zjawisko nowsze niż poprzednie i polega na postrzeganiu człowieka jako robota lub maszyny. W tym przypadku niektóre cechy przypisywane zmechanizowanej jednostce to chłód, sztywność i pasywność.

Ten rodzaj dehumanizacji powstał po rewolucji przemysłowej, która przyniosła nieludzkie i oparte na wyzysku traktowanie pracowników. Chociaż obecnie to złe traktowanie nie jest tak powszechne w większości społeczeństw, prawdą jest również, że mechanizację napędzał postęp technologiczny.

Czasami ludzi nie uważa się za indywidualne istoty ludzkie ze zdolnością odczuwania i myślenia, ale raczej za numer lub po prostu kolejny trybik w kole.

Działania prowadzące do dehumanizacji

Ogólnie rzecz biorąc, dehumanizacja to proces, który przebiega etapami, poprzez kolejne działania, które przechodzą od subtelnych do bardziej wyrafinowanych i okrutnych. Istnieje 5 kroków, w których można streścić ten postęp.

1. Ustanowienie strachu

Pierwszym etapem dehumanizacji jest zazwyczaj zaszczepienie w ofiarach strachu, tak że obawiają się o życie swoje i swoich bliskich . Łatwiej jest wtedy ich uciskać i mieć nad nimi kontrolę.

2. Nieoficjalne wykluczenie

Po wzbudzeniu strachu następuje nieoficjalne wykluczenie, które polega na wyłączeniu ofiar z określonych sektorów społeczeństwa. Na przykład hitlerowcy wykluczyli Żydów z zawodów urzędniczych.

3. Uzasadnienie strachu i wykluczenia

Po tym nieoficjalnym wykluczeniu grupa władzy wykorzystuje media i udokumentowane badania, aby dostarczyć dowodów uzasadniających przyczynę wykluczenia. Często manipuluje i zniekształca te dowody najczęściej używając argumentu „dla dobro społeczeństwa”.

4. Całkowite wykluczenie

Na tym etapie zachęca się resztę populacji do uświadomienia sobie, że marginalizowana grupa / osoba jest przyczyną problemów społecznych. Dlatego należy ją wykluczyć ze społeczeństwa obywatelskiego i pozbawić praw jako jednostki.

5. Eksterminacja

Ten ostatni krok reprezentuje najbardziej skrajny przejaw dehumanizacji. Na tym etapie ofiary są siłą usuwane ze społeczeństwa, traktowane jako nieludzkie, a nawet eksterminowane.

Na przykład Żydzi byli wysyłani do obozów koncentracyjnych w czasach nazizmu, podczas gdy dzisiaj zmarginalizowani mogą być wysyłani do gett lub więzień.

Ubogie i bezbronne grupy są często stopniowo oddzielane od reszty społeczeństwa, w wyniku czego tracą swoje prawa.

Konsekwencje i efekty dehumanizacji

Jak uświadomiła nam historia, dehumanizacja ma wyłącznie katastrofalne skutki dla relacji międzyludzkich i międzygrupowych:

• Zjawisko to często powoduje i usprawiedliwia najohydniejsze czyny ludzkie, takie jak gwałt, zabójstwo, wyzysk w pracy, agresja fizyczna, wymuszenia i tortury.
• Złe traktowanie ofiar ma na nie głęboki wpływ, a w najgorszych przypadkach może nawet doprowadzić do samobójstwa.
• Dehumanizacja wpływa również ogólnie na społeczeństwo, a większość wojen opiera się na tej przesłance. W tym sensie jest to jedna z pierwszych przyczyn konfliktów wojennych w ludzkości.

Znajomość i zrozumienie zjawiska dehumanizacji pozwoli na ograniczenie jej występowania i negatywnych skutków. Im bardziej jesteśmy świadomi naszej wartości i naszych praw jako istot ludzkich, tym łatwiej będzie nam uniknąć tego mechanizmu.