Ból pleców - 6 możliwych przyczyn

Aby zachować zdrowe plecy, nie możemy ani zbytnio ich forsować ani całkowicie unikać aktywności fizycznej. Najważniejsze jest dostosować poziom wysiłku i ćwiczeń do swoich możliwości.

Napisane i zweryfikowane przez lekarz Carlos Fabián Avila.

Ostatnia aktualizacja: 24 sierpnia, 2022

Ból pleców to zespół objawów, które wywołują ból na całej długości kręgosłupa i ograniczają zdolność wykonywania niektórych ruchów.

Jest to problem dość powszechny. Według badań, około dwie trzecie osób w pewnym momencie skarży się na mniej lub bardziej nasilony ból pleców.

Ból pleców – przyczyny

W większości przypadków, ból pleców wynika z postępujących zmian w strukturze kręgosłupa. Zmiany te mogą obejmować również cały układ kostny i stawy, w tym więzadła, mięśnie, dyski międzykręgowe i same kręgi.

Czynniki jednorazowe

Ból pleców może być wywołany przez kontuzję, nieprawidłową postawę lub osłabienie mięśni. Niektórzy mogą odczuwać taki ból po intensywnym wysiłku fizycznym, np. na siłowni lub podczas przenoszenia ciężarów.

Czynniki długotrwałe

W niektórych przypadkach ból pleców jest wynikiem zmian w organizmie, zachodzących w wyniku długotrwałego działania jakichś czynników, jak np. prowadzenie siedzącego trybu życia i zaniedbywanie ćwiczeń.

W takich przypadkach ból może być odczuwany niemal nieustannie, a jego leczenie wymaga analizy całego szeregu aspektów zdrowia fizycznego, a czasem też psychicznego.

Czynniki ryzyka

1. Stres i depresja

Według wielu badań, ból pleców często wiąże się ze stresem, depresją i zaburzeniami lękowymi.

• Choć bezpośrednia przyczyna bólu wynika z czynników fizycznych, to u jej podłoża tkwią problemy natury psychologicznej. Dlatego też jednym z pierwszych kroków, jakie należy podjąć, aby pozbyć się bólu pleców jest odpoczynek.
• Bardzo ważne jest, aby zadbać o regularny sen i robić sobie w ciągu dnia przerwy na robienie czegoś, co sprawia nam przyjemność i pomaga się zrelaksować.

2. Wiek

Z wiekiem organizm ludzki w naturalny sposób się zużywa, co dotyczy również kręgosłupa i stawów. Dlatego też ból pleców dużo częściej występuje u osób starszych, które cierpią na chorobę zwyrodnieniową stawów lub stenozę kręgosłupa.

Młode osoby z kolei częściej miewają takie problemy, jak przepuklina międzykręgowa lub choroba zwyrodnieniowa krążków międzykręgowych.

3. Czynniki genetyczne

Ból pleców może być uwarunkowany genetycznie, szczególnie u osób, które już w młodym wieku skarżą się na ból pleców.

Niektóre badania wskazują, że zmutowany gen o nazwie sulfotransferaza węglowodanowa 3 (CHST3) może podwyższać ryzyko wystąpienia zwyrodnienia dysku lędźwiowego o 30%.

Wyniki tych badań sugerują również, że jeżeli jedno z rodziców jest nosicielem tego genu, istnieje 50% szans, że jego dziecko również go będzie posiadać.

Dlatego bardzo ważne jest prowadzić zdrowy tryb życia i unikanie zbyt dużego wysiłku fizycznego. Nosiciele tego genu powinni całkowicie wyeliminować podnoszenie ciężarów.

4. Ryzyko związane z pracą

Światowa organizacja zdrowia (WHO) uważa, że istnieje związek między zaburzeniami mięśniowo-szkieletowymi a wysiłkiem fizycznym podczas pracy.

Czynności wymagające dużego wysiłku to te, podczas których mamy do czynienia z ciężkimi obiektami. Obejmuje to przesuwanie, pchanie lub nawet używanie maszyn lub narzędzi.

Jednak ból pleców może być również spowodowany liczbą powtórzeń określonej czynności lub liczbą godzin pracy, podczas których dana osoba jest zwykle narażona na taki wysiłek.

Warto pamiętać o zaleceniach związanych z przenoszeniem ciężkich przedmiotów – trzymaj je blisko ciała, utrzymuj plecy w prostej linii i zginaj kolana zamiast schylać się. Wykonuj te czynności powoli, bez żadnych gwałtownych ruchów.

5. Siedzący tryb życia

Na całym świecie brak aktywności fizycznej jest jednym z głównych czynników podwyższających prawdopodobieństwo zachorowania i zgonu ponieważ stopniowo osłabia układ ruchu.

Bardzo ważne jest, by pozostać aktywnym, ponieważ aktywne mięśnie zachowują swoją sprawność funkcjonalną, podobnie jak ścięgna i kości.

W przeciwnym razie struktury biologiczne słabną i nie są w stanie chronić kręgosłupa ani zapewnić stabilności stawów czy więzadeł. Osłabione mięśnie zwiększają ryzyko wystąpienia lub utrzymywania się bólu.

Choć czasami trudno jest pozostać aktywnym, szczególnie gdy musisz spędzać dużo czasu w pracy na siedząco, to nawet korzystanie ze schodów zamiast windy lub pokonywanie krótkich dystansów piechotą zamiast autem mogą zacznie zwiększyć twoją sprawność fizyczną.

6. Niewłaściwa postawa

Nieprawidłowa postawa to poza kontuzjami jedna z najczęstszych przyczyn bólu pleców. Kiedy nasze ciało znajduje się przez długi czas w nieodpowiedniej dla kręgosłupa pozycji, mięśnie pleców zaczynają się napinać i są zmuszone do nadmiernego wysiłku, aby ciało mogło zachować równowagę.

Gdy stoisz, zwróć uwagę na to, aby Twoja głowa, ramiona, biodra i kostki były w jednej linii.

Kiedy siedzisz, Twoje stopy powinny spoczywać na podłodze a kolana powinny być zgięte pod kątem prostym. Trzymaj plecy prosto, wsparte o oparcie krzesła i przede wszystkim nie garb się.

W miarę możliwości unikaj wykonywania gwałtownych ruchów, szczególnie tych wymagających skrętów talii ponieważ wiążą się one z ryzykiem kontuzji pleców.