Białka - jak działają i jaka jest ich funkcja w organizmie?
Białka odgrywają ważną rolę w organizmie. Chociaż są znane ze swojej zdolności do wytwarzania tkanek pełnią również inne funkcje. W tym artykule podamy Ci więcej szczegółów.
Czy wiesz, jaką funkcję pełnią białka w organizmie? Cząsteczki te, podobnie jak inne składniki odżywcze są niezbędne w różnych procesach życiowych, dlatego powinny zostać włączone do diety.
Białka składają się z jednostek strukturalnych zwanych aminokwasami, z których niektóre nie mogą być syntetyzowane przez człowieka i dlatego są uważane za niezbędne. Nie mamy innego sposobu, aby je uzyskać niż poprzez dietę.
Białka – jaka jest ich funkcja w organizmie?
Funkcje białek w organizmie
Opowiemy Ci o wielu działaniach, które wykonują dla nas białka poniżej:
- Struktura i plastyczność: jedną z funkcji białek w organizmie jest tworzenie struktur komórkowych. Naprawiają tkanki, zapewniają wsparcie, nadają elastyczność i odporność. Klasycznym przykładem jest kolagen, który znajduje się w kościach i ścięgnach lub keratyna we włosach, skórze i paznokciach. W rzeczywistości, według badań, spożycie białka jest jednym z podstawowych składników do osiągnięcia masy mięśniowej.
- Regulacja: Niektóre hormony, takie jak insulina i glukagon mają naturę białkową. Obie umożliwiają regulację stężenia glukozy we krwi. Innym przypadkiem jest kalcytonina, która odpowiada za metabolizm wapnia. Ponadto istnieją białka, które w organizmie kierują podziałem komórek i ekspresją genów.
- Obrona: białka pomagają tworzyć immunoglobuliny. Są to przeciwciała, które mogą nas chronić przed obcymi czynnikami. Na przykład mucyny chronią błony śluzowe i działają bakteriobójczo. Ponadto fibrynogen i trombina zapobiegają krwawieniom, ponieważ przyczyniają się do tworzenia się skrzepów krwi.
- Homeostaza: działają również jako bufory, ponieważ mają zdolność utrzymywania stabilnego środowiska wewnętrznego w procesie zwanym homeostazą. Zapewniają one przez cały czas normalne wartości dla pH, kwasowości i równowagi osmotycznej.
- Enzymy: Wiele białek to enzymy, co oznacza, że umożliwiają one szybsze reakcje organizmu. Przyspieszają swoje procesy ze względu na ich zdolność do specyficznej interakcji z substratami. Jako ich przykład podajemy enzymy, które umożliwiają degradację pożywienia, takie jak amylaza, lipaza i proteaza.
- Transport: Pomagają w transporcie substancji w płynach ustrojowych, takich jak tlen (przez hemoglobinę i mioglobinę) i tłuszcze (przez apoproteiny). Na poziomie komórkowym są to kanały i receptory, które umożliwiają wchodzenie i wychodzenie związków przez błony komórkowe.
- Rezerwa: białka są rezerwuarem energii na wypadek, gdyby trzeba je było wykorzystać jako paliwo. Chociaż stosowanie ich jako takich nie jest najlepsze dla organizmu jest to możliwe, gdy węglowodany nie są dostępne.
Źródło białka
Pokarmy dostarczające białka są pochodzenia zwierzęcego i roślinnego, jednak ich jakość jest różna. Źródła zwierzęce mają wysoką wartość biologiczną, ponieważ zawierają wszystkie aminokwasy niezbędne dla organizmu. Z drugiej strony białkom pochodzenia roślinnego brakuje niektórych z nich.
Jak wynika z badań naukowych spożywając białka pochodzenia roślinnego, z wyjątkiem soi, należy starać się łączyć pokarmy, aby uzyskać optymalną jakość. W przeciwnym razie zawsze będzie nam brakować niektórych komponentów, których potrzebuje nasz ciało.
Możemy znaleźć dobre białka wspomagające funkcjonowanie organizmu w następujących źródłach:
- Mięso białe i czerwone.
- Jajka
- Nabiał.
- Rośliny strączkowe: zwłaszcza soja, ciecierzyca i soczewica.
- Orzechy i nasiona.
Opierając się na dowodach naukowych zaleca się dostarczanie 0,8 grama białka na kilogram wagi. Wymóg ten zmienia się w zależności od codziennych potrzeb określonych przez styl życia. Dlatego kobiety w ciąży, dzieci, niemowlęta, młodzież i osoby starsze powinny przyjmować dodatkową ilość.
W przypadku sportowców wkład ten jest zmienny, ponieważ ma na niego duży wpływ poziom wykonywanej aktywności fizycznej. W rzeczywistości, według badania opublikowanego w Journal of the International Society of Sports Nutrition, wartość ta powinna wynosić co najmniej 2 gramy dziennie.
Przeczytaj także: Białko roślinne, nie tylko dla wegan – 7 przykładów
Co powinniśmy wiedzieć na temat funkcji białek w organizmie?
Ten składnik odżywczy jest niezbędny dla wielu ważnych funkcji, dlatego jego wkład musi być optymalny. Chociaż dobrą jakość białka można uzyskać dzięki żywności pochodzenia zwierzęcego osoby prowadzące dietę wegetariańską powinny skonsultować się z dietetykiem.
Jak widzieliśmy, białka służą nie tylko do tworzenia tkanek. Ich zdolność do wpływania na wiele procesów zachodzących w organizmie czyni je niezbędnymi. Od równowagi hormonalnej po mikroskopijne wnikanie substancji do komórek, nasze zdrowie od nich zależy.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Wolfe, R. R. (2017). Branched-chain amino acids and muscle protein synthesis in humans: myth or reality?. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 14(1), 1-7.
- Amador-Licona, N., Moreno-Vargas, E. V., & Martinez-Cordero, C. (2018). Ingesta de proteína, lípidos séricos y fuerza muscular en ancianos. Nutrición Hospitalaria, 35(1), 65-70.
- Guerra, M., Hernández, M. N., López, M., & Alfaro, M. J. (2013). Valores de referencia de proteínas para la población venezolana. Archivos latinoamericanos de nutrición, 63(4), 278.
- Guillén, M. V. L. (2009). Estructura y Propiedades de las Proteínas. Obtenido de http://www. uv. es: http://www. uv. es/tunon/pdf_doc/proteinas_09. pdf. 34p.
- Miyahira, J. (2016). Importancia de mantener constante el medio interno. Revista Medica Herediana, 27(4), 197-198.
- González-Torres, Laura, et al. “Las proteínas en la nutrición.” Revista salud pública y nutrición 8.2 (2007): 1-7.
- de Luna Jiménez, Alfonso. “Valor nutritivo de la proteína de soya.” Investigación y Ciencia: de la Universidad Autónoma de Aguascalientes 36 (2006): 29-34.