Alkoholizm wśród młodzieży - narastający problem

Spożywanie alkoholu przez młodzież staje się coraz częstsze, ale może mieć poważne konsekwencje. Podpowiemy Ci, jak zapobiegać problemowemu spożyciu u Twoich dzieci.
Alkoholizm wśród młodzieży - narastający problem
Elena Sanz

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Elena Sanz.

Ostatnia aktualizacja: 06 grudnia, 2022

Spożywanie alkoholu jest w naszym społeczeństwie postrzegane jako coś zupełnie normalnego, a nawet jako czynność pożądana. Napoje alkoholowe są obecne w wielu różnych sytuacjach i są nieodzownym elementem wielu uroczystości oraz spotkań w gronie rodziny i przyjaciół. Jeśli alkohol stanowi zagrożenie dla dorosłych, wyobraź sobie, o ile poważniejszy może być alkoholizm wśród młodzieży.

Szacuje się, że ponad 76% nastolatków spożywało alkohol w jakimś okresie swojego życia, a prawie 28% było pijanych w ciągu ostatniego miesiąca. Spożywanie napojów alkoholowych jest bardzo powszechne wśród młodzieży, a pierwsza konsumpcja ma miejsce w coraz młodszym wieku.

W świetle tych danych konieczne jest, aby rodzice podjęli działania zapobiegawcze, aby ich dzieci nie musiały ponosić krótko- i długoterminowych konsekwencji. Jeśli nie wiesz, jak zacząć rozwiązywać ten problem, koniecznie przeczytaj ten artykuł.

Alkoholizm wśród młodzieży – przyczyny

Aby profilaktyka była skuteczna, ważne jest zrozumienie przyczyn, które skłaniają młodych ludzi do spożywania alkoholu. Przede wszystkim nie ma wątpliwości, że normalizacja konsumpcji i łatwy dostęp to kluczowe punkty.

Z tego powodu młodzi ludzie nie tylko nie doceniają istniejącego ryzyka, ale także łatwo zdobywają napoje alkoholowe. Z drugiej strony sam charakter dorastania może przyczyniać się do konsumpcji z kilku powodów:

  • Młody człowiek dąży do oderwania się od wartości rodzicielskich i często pojawiają się postawy buntownicze. A zatem spożywanie alkoholu można uznać za element buntu.
  • Narasta potrzeba bycia akceptowanym przez rówieśników i przynależności do grupy. Z tego powodu presja społeczna wywiera ogromny wpływ.
  • Dojrzewanie to czas wielkich zmian, które mogą przytłoczyć młodego człowieka. Alkohol może być sposobem na próbę zapomnienia o cierpieniu, pokonanie lęków i ograniczeń.
  • Pojawia się poczucie nietykalności, co prowadzi nastolatka do przekonania, że nie dotkną go żadne skutki picia alkoholu.

Istnieją też pewne zjawiska, które powodują utrzymywanie się alkoholizmu i mogą stać się chroniczne. Stwierdzono, że młodzież jest znacznie mniej wrażliwa na uspokajające i awersyjne działanie alkoholu. Z drugiej strony odczuwają efekty wzmacniające w większym stopniu niż dorośli.

Z tego samego powodu nie mają barier ze strony dorosłych, które mogłyby ograniczyć spożycie. Dla nich w krótkim okresie zalety przeważają nad wadami.

Alkoholizm u młodzieży. Ludzie pijący alkohol
Alkohol jest znormalizowany w społeczeństwie, więc jego spożycie jest częstsze, ze względu na powszechną akceptację.

Alkoholizm u młodzieży – zagrożenia i konsekwencje

Szkody, jakie nadmierne spożycie alkoholu może wyrządzić organizmowi, są dobrze znane. Kiedy jednak mówimy o nastolatkach, konsekwencje mogą być znacznie poważniejsze, ponieważ wciąż się jeszcze rozwijają i nadal rosną.

Przede wszystkim alkohol zmienia hormonalne działanie okresu dojrzewania i wpływa na wzrost. Główne konsekwencje występują jednak na poziomie psychospołecznym.

Rozwój mózgu nie jest zakończony przed okresem dojrzewania, więc alkoholizm u nastolatków wpływa na ich zdolności poznawcze. Kora przedczołowa (odpowiedzialna za rozumowanie, planowanie i podejmowanie decyzji) dojrzewa jeszcze przez kilka lat.

Poważnie upośledzone mogą być uwaga, pamięć i zdolność uczenia się, a im częstsze i dłuższe spożywanie alkoholu przez młodą osobę, tym większe konsekwencje. Ponadto w takich przypadkach mogą wystąpić w większym stopniu pewne stany psychiczne (lęk, depresja i niska samoocena).

Jakby tego było mało, wykazano, że wiek, w którym spożywany jest alkohol, jest istotnie powiązany z ryzykiem rozwoju problematycznej konsumpcji lub uzależnienia. Im wcześniej rozpocznie się picie, tym większe ryzyko uzależnienia.

Inne problemy, które mogą być wywołane przez spożywanie alkoholu

Oprócz bezpośredniego wpływu na zdrowie fizyczne i psychiczne nastolatków, spożywanie alkoholu może wywołać szereg pośrednich problemów wynikających z braku zdolności do kontrolowania impulsów.

  • Zwiększone prawdopodobieństwo ryzykownych zachowań seksualnych, a w efekcie przenoszenia chorób (STD) lub niechcianych ciąż.
  • Zwiększona agresywność i brutalne zachowanie wobec członków rodziny, kolegów lub partnerów romantycznych.
  • Zwiększone ryzyko spowodowania wypadku samochodowego lub innego.
  • Zwiększona możliwość spożywania innych substancji, takich jak narkotyki i rozwijania uzależnienia od nich.
Nastolatka z alkoholem.
Problemowe spożywanie alkoholu jest bardziej prawdopodobne u tych nastolatków, którzy zaczynają w młodym wieku.

Zobacz też: Wpływ alkoholu na choroby układu pokarmowego?

Dane dotyczące spożycia alkoholu przez młodzież

Na całym świecie ponad 25% wszystkich młodych ludzi spożywa napoje alkoholowe, co według Global Status Report on Alcohol and Health 2018 stanowiłoby 155 milionów nastolatków. Europa ma najwyższe wskaźniki spożycia alkoholu wśród młodych ludzi, na poziomie 43,8%. Podążają za nimi Ameryki z 38,2% i zachodni Pacyfik z 37,9%.

Spożywanie alkoholu rozpoczyna się przed 15 rokiem życia i jest prawie tak samo rozpowszechnione wśród dziewcząt, jak i chłopców, wahając się od 50 do 70%.

W odniesieniu do całej populacji, nadmierne spożycie alkoholu jest niższe wśród młodych ludzi w wieku od 15 do 19 lat, ale, co niepokojące, młodzież w wieku między 20 a 24 rokiem życia to część populacji, która spożywa najwięcej napojów alkoholowych. Na całym świecie, z wyjątkiem wschodniego regionu Morza Śródziemnego, epizody intensywnego picia alkoholu są wyższe wśród osób w wieku 15-24 lat niż w całej populacji.

Jeśli chodzi o kobiety, w wielu regionach liczba ta spada, z wyjątkiem Azji Południowo-Wschodniej i zachodniego Pacyfiku. Jednak bezwzględna liczba kobiet pijących wzrasta.

W artykule w Gaceta Sanitaria, styczeń-luty 2021, Trendy w spożyciu alkoholu wśród młodzieży szkolnej w Hiszpanii (artykuł w języku hiszpańskim, streszczenie w języku angielskim) wyniki są bardziej zachęcające, pokazując ogólny spadek w latach 2010-2018. Tendencja spadkowa jest znacząca, „ale należy zauważyć, że w latach 2014-2018 we wszystkich grupach z wyjątkiem chłopców w wieku 15-16 lat utrzymuje się podobny poziom częstego spożywania alkoholu”.

Alkoholizm wśród młodzieży – symptomy ostrzegawcze

Dojrzewanie to etap charakteryzujący się zmianami i rozwojem. W związku z tym do pewnego stopnia należy się spodziewać pewnych zmian w zachowaniu młodego człowieka.

Mogą jednak wystąpić zachowania lub działania, które nie odpowiadają normalnemu procesowi rozwojowemu i mogą wskazywać na problemy z alkoholem. Dlatego rodzice, opiekunowie i nauczyciele powinni być świadomi symptomów ostrzegawczych, które mogą wskazywać na spożywanie alkoholu przez nieletnich.

Najczęstsze z nich to:

  • Zmiany nastroju z częstą drażliwością
  • Bunt i nieposłuszeństwo
  • Niski poziom energii
  • Porzucenie dbania o swój wygląd
  • Kiedy młoda osoba spożywa alkohol, zwykle można zauważyć zapach alkoholu w oddechu, problemy z koordynacją i bełkotliwą mowę
  • Znalezienie alkoholu w rzeczach nastolatka
  • W kręgu znajomych nastolatka spożywa się alkohol

Zapobieganie

Aby zapobiegać alkoholizmowi u nastolatków, konieczne jest podjęcie pewnych środków w domu. Pomimo istnienia kampanii profilaktycznych w mediach lub w szkołach, rodzice mają obowiązek, który obejmuje następujące punkty:

  • Wzmocnienie poczucia własnej wartości i bezpieczeństwa nastolatka od najmłodszych lat, aby mógł podejmować decyzje na podstawie własnych wartości.
  • Praca nad umiejętnościami społecznymi i asertywną komunikacją, aby alkohol nie był konieczny jako środek odhamowywania i socjalizacji.
  • Rozmowa z nastolatkiem na temat zagrożeń zdrowotnych wynikających z picia alkoholu. Zamiast go zabraniać i demonizować, wyjaśnij, dlaczego jest ważne, aby opóźnić spożycie przynajmniej do czasu, gdy ciało i mózg nastolatka w pełni się rozwiną.
  • Oferowanie zdrowych alternatyw spędzania wolnego czasu i promowanie towarzystwa innych nastoletnich przyjaciół, którzy wyznają te same wartości. Sport czy sztuka to doskonałe zajęcia, którym można poświęcić wolny czas.
  • Dawanie przykładu własnym zachowaniem. Niespójne jest wyjaśnianie młodej osobie poważnych zagrożeń związanych z alkoholem, podczas gdy ich rodzice spożywają go codziennie lub bez umiaru.

Rola rodziców

Rodzice i opiekunowie często odgrywają bardzo ważną rolę w kształtowaniu postaw dotyczących spożywania alkoholu. Dlatego ważne jest, aby rodzice i opiekunowie odgrywali ważną rolę:

  • Bycie wzorem do naśladowania. Staraj się być odpowiedzialnym w spożywaniu alkoholu, aby dziecko lub nastolatek nie uważało tego za coś normalnego.
  • Zapobieganie łatwemu dostępowi do alkoholu dla nieletnich.
  • Nadzorowanie zgromadzeń i przyjęć w celu unikania spożywania alkoholu.
  • Zachęcanie nieletnich do udziału w zdrowych i zabawnych zajęciach, które nie wiążą się z piciem alkoholu.

Ostatecznie picie przez nastolatków może być niezwykle szkodliwe i prowadzić do poważnych, długoterminowych konsekwencji. Tak więc, jeśli masz dzieci, które wkrótce wejdą w okres dojrzewania, wykorzystaj każdą nadarzającą się okazję, aby zacząć z nimi rozmawiać. Posiadanie właściwych informacji pomoże im podejmować lepsze decyzje.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Ahumada-Cortez, J. G., Gámez-Medina, M. E., & Valdez-Montero, C. (2017). El consumo de alcohol como problema de salud pública. Ra Ximhai13(2), 13-24.
  • Gómez, O. G., Vázquez, Y. E. G., Ojeda, M. A. R., Guerrero, J. L. P., González, E. H., & Carralero, W. J. R. (2019). Comportamiento del alcoholismo en adolescentes. Acta medica del centro, 13(3), 315-327. https://www.medigraphic.com/pdfs/medicadelcentro/mec-2019/mec193d.pdf
  • Leal-López, E., Sánchez-Queija, I., Rivera, F., & Moreno, C. (2021). Tendencias en el consumo de alcohol en adolescentes escolarizados en España (2010-2018). Gaceta Sanitaria, 35, 35-41. https://www.gacetasanitaria.org/es-pdf-S0213911119302237
  • Organización Panamericana de la Salud 2019 Informe sobre la situación mundial del alcohol y la salud 2018. Resumen OPS/NMH/19-012 https://iris.paho.org/bitstream/handle/10665.2/51352/OPSNMH19012_spa.pdf?sequence=1&isAllowed=y
  • Sánchez, L. (2002). Consumo de alcohol en la población juvenil. Adicciones, 14 (Supl. 1), 99-114.
  • Pautassi, R. M. (2013). Consumo de alcohol durante la adolescencia y el desarrollo temprano, causas y consecuencias.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.