Zobacz, co rzeczywiście łączy uważność z buddyzmem

Uważność jest stosunkowo nową praktyką, ma jednak odniesienia do buddyzmu, szczególnie medytacji Zen i Vipassana. Dowiedz się tutaj co naprawdę łączy buddyzm z uważnością.

Chociaż uważność jest uważana za praktykę stosunkowo nową, jej fundamenty wywodzą się z buddyzmu. Ta doktryna filozoficzna sięga 2500 lat p.n.e. i obejmuje różnorodne praktyki i tradycje. W szczególności mówi się, że uważność ściśle wiąże się z medytacją Zen i Vipassana. Te właśnie praktyki reprezentują buddyjską filozofię bycia obecnym tu i teraz.

Mając to na uwadze, przyjrzyjmy się, jak filozofia buddyjska odzwierciedla się w naukach i zasadach uważności. A zatem – przeczytaj uważnie!

Przybycie uważności na Zachód

W 1979 roku tematem zainteresował się biolog molekularny, Jon Kabat-Zinn, wieloletni praktyk jogi i medytacji zen. Postanowił zbadać potencjalne korzyści płynące z uważności i łagodzenia stresu w dyscyplinach, które studiował w kontekście klinicznym.

W tym celu opracował 8-tygodniowy program oparty na praktykach kontemplacyjnych, oderwany od przekonań religijnych i kulturowych. Nazwał go redukcją stresu opartą na uważności lub „praktyką redukcji stresu opartą na uważności”.

Kurs odbył się w podziemiach Uniwersytetu Massachusetts, gdzie Kabat-Zin przyjmował pacjentów, którzy nie znaleźli ulgi w innych konwencjonalnych metodach leczenia. Wyniki pokazały, że program był w stanie złagodzić różne objawy związane z różnymi dolegliwościami. Między innymi z lękiem, zaburzeniami odżywiania, uzależnieniami, przewlekłą depresją, a nawet łuszczycą.

W ten sposób program ufundowany przez Kabat-Zinn dał początek Klinice Redukcji Stresu przy Centrum Medycznym Uniwersytetu Massachusetts. To spopularyzowało uważność jako praktykę terapeutyczną.

Dziś uważność jest rozumiana jako formalna praktyka medytacyjna, która z kolei reprezentuje w pełni świadome postrzeganie świata, życia i samego siebie. Biorąc pod uwagę jej udowodnione korzyści zdrowotne, zaproponowano ją jako główny element wielu form psychoterapii trzeciej generacji.

Co łączy uważność z buddyzmem

Kabat-Zinn i inni eksperci potwierdzili, że uważność stanowi rdzeń medytacji buddyjskiej. Ma bowiem ścisły związek z medytacją vipassana i medytacją Zen, praktykami, które skupiają się na tu i teraz.

Ta technika medytacyjna ma pomóc osiągnąć stan świadomości, który pozwoli skierować uważności nas samych i nasze bezpośrednie otoczenie. Teraz, aby lepiej zrozumieć związek między buddyzmem a uważnością, przyjrzyjmy się wspólnym punktom.

Uważność i medytacja vipassana

Chociaż istnieją inne tradycje buddyjskie, takie jak medytacja wadżrajany i mahajany, uważność wchodzi w zakres wersji buddyzmu Theravada. Została on rozpowszechniona przez Buddę Siddharthę Gautamę w Azji Południowo-Wschodniej i Południowej.

Wśród technik medytacyjnych buddyzmu Theravada wyróżnia się vipassana, co oznacza „obserwowanie rzeczy takimi, jakimi są, a nie takimi, jakimi się nam wydają”.

W tym przypadku medytację vipassana opisuje się w następujący sposób:

• Po pierwsze, osoba zobowiązuje się nie kraść, nie zabijać, prowadzić odpowiednie zachowania seksualne, nie kłamać, nie spożywać toksycznych substancji i nie zakłócać spokoju innych. W ten sposób najpierw staramy się osiągnąć dostateczny spokój, aby kontynuować praktykę medytacyjną.
• Po drugie, uczymy się kontrolować umysł poprzez delikatne skoncentrowanie go na tym samym – na przykład na oddychaniu.
• Po trzecie, buduje się integralną wizję własnej natury. Ten element jest uważany za kulminację nauk buddyjskich, które obejmują samooczyszczanie poprzez obserwację.

Uważność a medytacja Zen

Tymczasem związek między buddyzmem a uważnością jest widoczny w technikach medytacji Zen, takich jak skupianie się na oddychaniu i pozycjach ciała (podczas chodzenia, leżenia lub siedzenia).

Ponadto, biorąc medytację Zen za punkt odniesienia, Kabat-Zinn wskazuje, że podstawowe elementy uważności są następujące:

• Zawsze okazywać cierpliwość, co oznacza respektowanie naturalnego biegu wydarzeń i bycie otwartym na każdą chwilę, gdyż wszystko odkrywa się we właściwym czasie.
• Pozbyć się nawyku analizowania i oceniania naszych doświadczeń jako dobrych lub złych.
• Ponadto, uwolnić się od oczekiwań spowodowanych przeszłymi doświadczeniami. Oznacza to przede wszystkim zachowanie tego, co praktykujący nazywają „umysłem początkującego”.
• Mieć pewność siebie i nauczyć się słuchać siebie i własnej wewnętrznej mądrości.
• Zrezygnować z wysiłku, aby osiągnąć określone rezultaty, ponieważ praktyka uważności sama przyniesie wyniki.
• Wreszcie, aby zaakceptować siebie i widzieć rzeczy takimi, jakie są w teraźniejszości. Nie oznacza to przyjmowania obojętnej i biernej postawy wobec tego, co widzimy, ale zamiast tego odnosi się do chęci widzenia rzeczy takimi, jakie są, bez zniekształceń.

Buddyzm i uważność: kilka końcowych myśli

Związek między buddyzmem a uważnością jest widoczny w praktykach, które zachęcają do uważności tu i teraz. W ten sposób obie praktyki mogą pomóc nam uzyskać większe poczucie połączenia i świadomości samego siebie i otaczającego nas świata.